Στις 6 Ιουνίου συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από την Απόβαση στη Νορμανδία, δηλαδή την απόβαση και την εισβολή στην κατεχόμενη Γαλλία των δυτικών συμμάχων και των Αγγλο-αμερικανών, που είχε σκοπό αφενός την απελευθέρωση στης Γαλλίας και της υπόλοιπης Ευρώπης απ' το ναζιστικό ζυγό, και αφετέρου να καταφέρει ένα καίριο πλήγμα στη ναζιστική Γερμανία και να επιταχύνει την ήττα της και να φέρει το τέλος του πολέμου.
Του Στρατή Γ. Τσιχλή *
Η επιχείρηση αυτή ονομάστηκε επιχείρηση "OVERLORD" (επικυρίαρχος) και αρχηγός και επικεφαλής όλων των δυνάμεων που έλαβαν μέρος ήταν ο Αμερικανός στρατηγός Νουάιτ Αϊζενχάουερ (Άικ). Τα στρατεύματα που έλαβαν μέρος προετοιμάζονταν για μήνες πριν στην Αγγλία, όπου και στάθμευαν, από τα λιμάνια της οποίας ξεκίνησαν τα πλοία με τα στρατεύματα και τα εφόδια.
Επρόκειτο για τη μεγαλύτερη αποβατική πολεμική επιχείρηση στην Ιστορία όλων των εποχών, την οποία έλαβαν μέρος στις πρώτες μέρες της απόβασης 196.000 στρατιώτες, που αποβιβάστηκαν με μεγάλες όμως απώλειες και στη συνέχεια, όταν άρχισε η προέλαση στη γαλλική ενδοχώρα, 1.000.000 στρατιώτες, κυρίως Αμερικάνοι.
Ο ίδιος ο Στάλιν, ηγέτης και πολέμαρχος του Κόκκινου Σοβιετικού Στρατού, που εμαχόταν στην Ανατολή, ομολόγησε ότι ήταν η «μεγαλύτερη αποβατική επιχείρηση στην Ιστορία». Άλλωστε, αυτός την είχε ζητήσει. Στη διάσκεψη των Τριών Μεγάλων Συμμάχων Ρούζβελτ, Τσόρτσιλ και Στάλιν στην Τεχεράνη, Νοέμβρης 1943, αλλά και αργότερα ο Στάλιν είχε ζητήσει από τους δύο άλλους συμμάχους τους, Άγγλους και Αμερικανούς, τη δημιουργία ενός Τρίτου Μετώπου, το οποίο θ' απορροφούσε δυνάμεις των ναζί αποδεσμεύοντάς τις από τ' άλλα μέτωπα, διευκολύνοντας έτσι τις επιχειρήσεις των Συμμάχων.
Μέχρι τότε υπήρχαν δύο μέτωπα πολεμικά: Το Ρωσικό (ανατολικό) μέτωπο και το μέτωπο της Ιταλίας. Υπήρχαν βέβαια και τ' αντιστασιακά κινήματα στις κατεχόμενες από τους ναζί χώρες.
Το πρώτο, το Ρωσικό μέτωπο, ήταν και το μεγαλύτερο και το πλέον εκτεταμένο και απασχολούσε τα 2/3 (δύο τρίτα) των δυνάμεων του Γερμανικού Στρατού (Βέερμαχτ). Μέχρι τις αρχές του 1944, ο σοβιετικός (ρωσικός) Κόκκινος Στρατός είχε καταφέρει, μετά από σειρά σκληρών και αιματηρών μαχών, να διώξει τους Γερμανούς από τη Ρωσία. Συναντούσε όμως σοβαρά προβλήματα και δυσχέρειες όσον αφορά στην περαιτέρω προέλασή του στις κατεχόμενες από τους ναζί χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, π.χ. την Πολωνία, όπου οι Ρώσοι δεν ήταν ιδιαίτερα συμπαθείς και επιπλέον είχε ήδη υποστεί τεράστιες απώλειες σε έμψυχο και άψυχο υλικό. Εκατομμύρια Σοβιετικοί (Ρώσοι) στρατιώτες και άμαχοι είχαν πεθάνει από την έναρξη του πολέμου σε εδάφη εκτός Ρωσίας (ΕΣΣΔ).
Στο μέτωπο της Ιταλίας, το οποίο ξεκίνησε με την απόβαση στη Σικελία των Αγγλοαμερικανών τον Ιούλη του 1943 και που οδήγησε στην κατάρρευση του καθεστώτος του Μουσολίνι το Σεπτέμβρη του '43, η κατάσταση είχε αποτελματωθεί!
Μετά τις αρχικές επιτυχίες των Συμμάχων, οι Γερμανοί ανασυντάχθηκαν και υπό τη διοίκηση του κακού στρατηγού Κέσελρινγκ κατάφεραν να μετατρέψουν την προέλαση των Συμμάχων σε μια βραδύτατη και αιματηρότατη πορεία.
Είναι λοιπόν πασιφανές ότι χρειαζόταν οπωσδήποτε ένα τρίτο μέτωπο!
Οι Γερμανοί εγνώριζαν ασφαλώς ότι θα γίνει η απόβαση, την περίμεναν, δεν ήξεραν μόνο το πού ακριβώς και το πότε ακριβώς θα γίνει. Γι' αυτό το λόγο είχαν οχυρώσει όλη την ακτογραμμή της Β.Δ. Γαλλίας (απέναντι από τη Μ. Βρετανία), κατασκευάζοντας βαρέα οχυρωματικά έργα (πολυβολεία, επάκτια πυροβόλα, ναρκοπέδια κ.λπ.).
Διάφορες παραπλανητικές ενέργειες των Συμμάχων για να ξεγελάσουν τους Γερμανούς, ότι δήθεν η Απόβαση δε θα γίνει στη Νορμανδία, δεν έφεραν αποτέλεσμα! Μία από αυτές ήταν και η απαγωγή του στρατηγού Κράιπε στην Κρήτη.
Γενικός διοικητής των δυνάμεων της Γερμανίας στο λεγόμενο τείχος του Ατλαντικού ήταν ο ικανότατος και δοκιμασμένος στρατηγός, ο θρυλικός Έρβιν Ρόμελ! Αυτός επέβλεπε προσωπικά την κατασκευή των αμυντικών-οχυρωματικών έργων και την κατανομή σε αυτά των στρατιωτικών μονάδων. Ύστερα από την αποτυχία του όμως να αποκρούσει την απόβαση, έπεσε σε δυσμένεια. Στη συνέχεια κατηγορήθηκε για τη συμμετοχή στη συνωμοσία για τη δολοφονία του Χίτλερ, τη λεγόμενη "Επιχείρηση Βαλκυρία", η οποία ως γνωστόν απέτυχε στις 20 Ιούλη 1944. Ο Ρόμελ για να αποφύγει τα στρατοδικεία, την καθαίρεση και τις ατιμώσεις προτίμησε να αυτοκτονήσει!
Το πόσο αποτελεσματική ήταν η άμυνα των Γερμανών φάνηκε από την αρχή της Απόβασης τα ξημερώματα της 6ης Ιούνη. Τα πρώτα κύματα των αποβιβαζομένων κυριολεκτικά εθερίστηκαν από τα γερμανικά πολυβόλα! Την πρώτη μόνο μέρα οι σύμμαχοι (κυρίως Αμερικανοί) είχαν 5.000-6.000 νεκρούς και αναρίθμητους τραυματίες. Μόνο στην Ακτή του Θανάτου, τη λεγόμενη OMAHA BEACH, εύρον το θάνατο την 6η Ιούνη 2.000 Αμερικανάκια, όλοι νέα παλικάρια!
Χαρακτηριστική είχε μείνει η διαταγή που έδιναν μερικοί Αμερικάνοι αξιωματικοί στους φαντάρους τους, που εθερίζοντο απ' τα γερμανικά πυρά.
«Πηγαίνετε να πεθάνετε λίγο πιο πέρα» («Go die over there»!!!!).
Τις επόμενες μέρες όμως, με την αδιάκοπη αποστολή ενισχύσεων με αλλεπάλληλα αποβατικά κύματα και με την αποφασιστική συμβολή της Αεροπορίας, Βρετανικής και Αμερικανικής, που ποτέ δεν έπαψε να σφυροκοπάει τις θέσεις των Γερμανών, κατάφεραν να δημιουργήσουν προγεφυρώματα και τελικά να απωθήσουν τους Γερμανούς στο εσωτερικό της γαλλικής ενδοχώρας, πάντα όμως με βαριές απώλειες!
Σ' αυτές τις επικές μάχες δεν ήταν δυνατό να μείνει ασυγκίνητο και το Hollywood (Χόλιγουντ). Επικές υπερπαραγωγές και άλλες ταινίες γυρίστηκαν με θέμα την Απόβαση στη Νορμανδία. Οι κυριότερες είναι: "Η μεγαλύτερη μέρα του πολέμου" του Τζον Χιούστον και "Σώζοντας το στρατιώτη Ράιαν" του Σπίλμπεργκ και άλλες.
Χαρακτηριστικά επεισόδια της σκληρότητας και του πολύνεκρου των μαχών είναι και τα παρακάτω επεισόδια: Η περίπτωση ενός Γερμανού στρατιώτη, ονόματι HEINZ S... πυροβολητή, ο οποίος στην πρώτη μέρα της απόβασης, 6 Ιουνίου 1944, ταμπουρωμένος καλά, φέρεται να σκότωσε τουλάχιστον 200 Αμερικανάκια και να τραυμάτισε αναρίθμητα άλλα, στη ματωμένη άμμο της Νορμανδίας (ΟΜΑΗΑ BEACH), αυτός μόνος του χρησιμοποιώντας το πολυβόλο του, το γερμανικό MG-34.
Την επόμενη μέρα (7/6) πιάστηκε αιχμάλωτος από τους Αμερικανούς, οι οποίοι όμως δεν ήξεραν ότι ήταν αυτός που τους μακέλεψε μία μέρα πριν, αλλιώς πιθανότατα θα τον εκτελούσαν. Οι Αμερικανοί είχαν εκτελέσει Γερμανούς (όπως και Ιάπωνες) αιχμαλώτους πολέμου τόσο στη Νορμανδία όσο και στις Αρδένες, δηλ. όπου είχαν μεγάλες απώλειες! Η ενοχή του αποδείχτηκε μόλις το έτος 1984 (!), δηλ. την 40ή επέτειο της απόβασης, μετά από μία πολυετή σειρά ανακρίσεων και διασταύρωσης στοιχείων. Σίγουρα δεν μπορούσε να διωχτεί ποινικά λόγω της παραγραφής της υπόθεσης. Ο ίδιος ο Heinz, σε συνέντευξή του σε ένα γαλλικό περιοδικό το έτος 2004 (60ή επέτειος), περιγράφει: «Από τα ξημερώματα της 6ης Ιουνίου, που άρχισε η Απόβαση, πυροβολούσα, πυροβολούσα, συνέχεια πυροβολούσα!
Τελείωνε η μία ταινία σφαιρών, έβαζα τη νέα ταινία και ξανάρχιζα το "πυρ κατά βούληση". Δεν είχα άλλη επιλογή. Σκότωνα για να μη με σκοτώσουν!!!
Μέχρι το απόγευμα που τελείωσαν τα πυρομαχικά είχα ρίξει 14.500 βολές!!».
Στο μέτωπο της Νορμανδίας είχαν λάβει μέρος και σύμμαχοι των αντιμαχόμενων. Από πλευρές Αγγλο-αμερικανών ήσαν Καναδοί, Γάλλοι κ.ά., επίσης συμμετείχαν και δύο ελληνικά πολεμικά πλοία σαν πλοία συνοδείας του συμμαχικού στόλου, το "Ναύαρχος Κριεζής" και άλλο ένα. Οι αναφορές του πληρώματος του "Κριεζής" στις 6-7 Ιουνίου έλεγαν: «Βλέπαμε στη θάλασσα να επιπλέουν πτώματα Αμερικανών κυρίως, στρατιωτών, παιδαράδες δύο μέτρα, που τους είχαν σκοτώσει οι Γερμανοί...».
Από πλευράς Γερμανών χρησιμοποιήθηκαν στα μετόπισθεν του τείχους μονάδες από Ρώσους και Ουκρανούς "εθελοντές" και ένα σύνταγμα Βουλγάρων συμμάχων των Γερμανών. Όλοι αυτοί, ύστερα από μία συμβολή βραχείας αντίστασης, αυτομόλησαν ή διαλύθηκαν μπροστά στην υπέρτερη δύναμη των Συμμάχων.
Χαρακτηριστική είναι η αναφορά ενός Αμερικανού πολεμικού ανταποκριτή για τους Βούλγαρους: «...παρακολουθούσα με δέος το δράμα αυτών των στρατιωτών (των Βουλγάρων), που κυριολεκτικά δεν ήξεραν γιατί επέθαιναν!!!»...
Όντως, το άνοιγμα του "τρίτου μετώπου" υπήρξε καταλύτης για την εξέλιξη του πολέμου. Η προέλαση της 3ης Αμερικανικής Στρατιάς, υπό τη διοίκηση του "τρελού" στρατηγού Πάτον, οδηγεί στην απελευθέρωση του Παρισιού στις 27 Αυγούστου 1944 και του μεγαλύτερου μέρους της Γαλλίας. Στην Ανατολή, ο σοβιετικός στρατός εισβάλλει στην Πολωνία και σταδιακά απελευθερώνει όλη την ανατολική Ευρώπη. Μετά την κατάληψη του Βερολίνου τον Απρίλη του 1945 απ' το σοβιετικό (ρωσικό) στρατό, η Γερμανία συνθηκολογεί άνευ όρων, Μάης του 1945 και ο πόλεμος τελειώνει.
Είναι όντως καμιά φορά πολύ παράξενα τα παιχνίδια που παίζει η ιστορία και ο πόλεμος!!!
Ο Αϊζενχάουερ, Αμερικανός πολίτης μεν αλλά Γερμανός καθαρός στην καταγωγή κι από μάνα κι από πατέρα, και έκανε κομμάτια τους ναζί και τον Χίτλερ, ο οποίος δεν ήταν καν Γερμανός (Άριος), ήταν Αυστριακός και μάλιστα σκοτεινής καταγωγής. Έχει αποδειχθεί ότι η μητέρα του Χίτλερ ήταν νόθο τέκνο ενός... Εβραίου!!!
Κάποιοι Αμερικανοί αναρωτιόντουσαν εάν άξιζε η μεγάλη αυτή θυσία των παιδιών τους στη Νορμανδία. Το 1945, όταν τα αμερικανικά στρατεύματα κατέλαβαν τα γερμανικά στρατόπεδα θανάτου, Νταχάου κ.ά. στη Δυτική Γερμανία, και αντίκρισαν το φρικτό περιεχόμενό τους, τότε πλέον βεβαιώθηκαν ότι άξιζε!
Τόσο ο Αϊζενχάουερ, ο οποίος υπήρξε και δύο φορές εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ μετά τον πόλεμο, καθώς και άλλοι Αμερικανοί αξιωματούχοι είχαν εκφράσει την εξής άποψη: «Μια ενδεχόμενη αποτυχία της επιχείρησης "OVERLORD" θα ανάγκαζε πιθανότατα την αμερικανική κυβέρνηση να ρίξει... ατομική βόμβα στη Γερμανία!!!»... δηλαδή όπως έκαναν στην Ιαπωνία!
Ο πόλεμος τότε όμως θα έπαιρνε ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Οι Ιάπωνες δεν είχαν ιδέα για τα ατομικά όπλα. Την ύπαρξή τους την έμαθαν μόνο όταν έχασαν δύο πόλεις (Χιροσίμα και Ναγκασάκι), που τις "έκαψαν" οι Αμερικανοί για να επιτύχουν την παράδοση άνευ όρων της Ιαπωνίας.
Αντίθετα, οι Γερμανοί με τους διακεκριμένους επιστήμονές τους σχεδόν τα είχαν κατασκευάσει τα ατομικά όπλα. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, είχαν κάνει και ένα ή δύο δοκιμές με βόμβες μικρής ισχύος.
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ
Τι θα γινόταν αν...
Δεν τολμώ να φανταστώ τι μπορούσε να συμβεί εάν οι Αμερικανοί έριχναν ατομική βόμβα στη Γερμανία (;;;). Οι Γερμανοί σίγουρα θα απαντούσαν!!! Θα είχαμε άραγε μια παγκόσμια καταστροφή, ήτοι από το 1945;;;
Ποιος ξέρει; Όμως η επιχείρηση "OVERLORD" επέτυχε και η Γερμανία παραδόθηκε ένα χρόνο μετά (Μάης 1995), μετά την κατάληψη του Βερολίνου από τους Ρώσους. Όντως τι μέγιστο αγαθό που είναι η Ειρήνη και τι μέγιστο κακό που είναι ο Πόλεμος.
Γι' αυτό λοιπόν, η Ειρήνη υπεράνω όλων, Ειρήνη πάση θυσία!
* Ο Στρατής Γ. Τσιχλής είναι μηχανικός της ΔΕΗ.
