Άνθρωποι δημιουργικοί, με φοβερό μυαλό και δύναμη σαν το κύμα που χτυπά στους βράχους, αρχίζουν μετά από κάποια ηλικία να διαλύονται σιγά-σιγά μέσα τους. Κομματάκι-κομματάκι.
Η δημιουργία δίνει τη σκυτάλη σε στιγμές ανησυχητικής ηρεμίας —-όχι όμως γαλήνης. Το “ξυράφι” μυαλό αρχίζει να ξεχνάει εικόνες και γεγονότα δεκαετιών, όχι όμως τις στιγμές της δημιουργίας, της επιτυχίας και τα αγαπημένα πρόσωπα. Η δύναμη χάνει τη δυναμική της και στη θέση της έρχονται αργά, συρτά βήματα - σταθερά, αλλά διαφορετικά.
Από τον ρυθμό της δουλειάς... στη βεράντα
Η καθημερινότητα αλλάζει. Αντί για τους χώρους εργασίας, το μέτρο, το μολύβι, τα σχέδια, τα εργαλεία, την ακρίβεια και το δημιουργικό άγχος, τώρα υπάρχει μια άλλη οπτική: από τον καναπέ στη βεράντα και από εκεί μια θέση σε ένα καφέ. Με μια εφημερίδα στο χέρι, λίγες γουλιές καφέ και το βλέμμα να ακολουθεί τους περαστικούς στους δρόμους, όπου κάποτε ήταν ο ίδιος “πρωταγωνιστής” - με το εντυπωσιακό αυτοκίνητο, τα γυαλιά ηλίου, τις βόλτες με το Ι.Χ. ή το Chris Craft. Τώρα, ως παρατηρητής, αφήνει για λίγο τη μοναξιά να απομακρυνθεί, όπως τα σύννεφα στον ουρανό.
Οι πραγματικοί φίλοι είναι αλλού - σε άλλους δήμους, άλλες ζωές. Ξέρει όμως καλά την άλλη όψη της τρίτης ηλικίας.
Οι μάχες της φροντίδας
Τα ρούχα παραμένουν ίδια, όπως και το αγαπημένο του μαύρο καπέλο με τα χρυσά γράμματα της επιχείρησης. Μα ο γονιός γίνεται παιδί - όχι στην ψυχή, αλλά στη συμπεριφορά. Οι μάχες πια είναι διαφορετικές: αυτές της φροντίδας και της αγωνίας να σταθεί ξανά στα πόδια του.
Κάθε πρωί δεν υπάρχει ξυπνητήρι για δουλειά, οι ρυθμοί είναι πιο αργοί, συχνά βαρετοί. Ώρες αργότερα, μετά το πρωινό γάλα, έρχεται η στιγμή με τα χάπια. Η φωνή μου προσπαθεί να ακουστεί γλυκά αλλά σταθερά: «Έλα, πάρε τα χάπια σου, να μην τα ξεχάσεις». Μπορεί να φαίνεται απλό για εμάς τους νεότερους, όμως για τους ηλικιωμένους δεν είναι. Ακόμα και η λίστα των φαρμάκων, με τις ώρες λήψης, φαντάζει συχνά δύσκολη, ίσως και αγχωτική. Ακόμη και το μεσημεριανό φαγητό γίνεται ένας μικρός άθλος, η γεύση αλλάζει, η όρεξη μειώνεται, και κάθε πιάτο είναι ένα μικρό στοίχημα - με μπόλικη αγωνία και αμέτρητα τηλεφωνήματα: «Έφαγε; Δεν έφαγε; Ήπιε νερό;».
Το ψυχολογικό βάρος
Το ψυχολογικό κομμάτι παίζει μεγάλο ρόλο. Ίσως πονάει που βλέπει το σώμα του να μην υπακούει όπως πριν. Μα τίποτα δεν είναι αδύνατο. Χρειάζεται προσπάθεια, αγάπη, φροντίδα και συζήτηση. Να του δείξεις ότι δεν είναι μόνος, ότι μπορεί να βελτιωθεί, ακολουθώντας τα βήματα του γιατρού. Δεν έχει σημασία αν “σκόνταψες” για λίγο στη ζωή. Σημασία έχει να σηκωθείς ξανά και ξανά. Να πάρεις τη ζωή στα χέρια σου. Να μην παραιτηθείς - σε όποια ηλικία κι αν βρίσκεσαι. Δε μετράει ο αριθμός, αλλά οι στιγμές που ζεις και που θέλεις να ζήσεις. Γιατί η ζωή είναι πολύτιμη.
Μια σιωπή γεμάτη αγάπη
Ξέρω πως δεν είμαι η μόνη. Οι περισσότεροι ζούμε τις ίδιες σκηνές: το ποτήρι με το νερό, τα χάπια στο τραπεζάκι, μια σιωπή γεμάτη αγάπη και φόβο. Ίσως το γιατρικό να κρύβεται στις λέξεις μας. Στις φράσεις που λέμε, στην αγάπη που δείχνουμε. Ίσως αυτό να είναι η δύναμή τους - η ψυχική ενέργεια που τους κρατά. Κάθε μικρή νίκη - ένα χαμόγελο, ένα πιάτο φαγητό που άδειασε, ένα βήμα παραπάνω - είναι σαν να ξανακερδίζουμε χρόνο.
Κι όσο υπάρχει χρόνος, υπάρχει ζωή!
