Η Γάζα ξυπνά ξανά μέσα από τα χαλάσματα. Οι δρόμοι που κάποτε φιλοξενούσαν παιδικά παιχνίδια, γέλια, ανθρώπινες ιστορίες και καθημερινές αγωνίες έχουν γίνει πια μάρτυρες μιας ατέρμονης τραγωδίας. Η σκόνη από τα κατεστραμμένα κτήρια ανακατεύεται με τις φωνές των επιζώντων που ψάχνουν στα ερείπια κάτι από τη χαμένη τους ζωή, μια φωτογραφία, ένα βιβλίο, μια μνήμη.
Η επόμενη μέρα στη Γάζα δεν είναι μια αφηρημένη έννοια. Είναι μια σκληρή πραγματικότητα, που χτίζεται πάνω στα αποκαΐδια του πολέμου. Όμως, μέσα σε αυτή τη σιωπή, μέσα σε αυτή την απελπισία υπάρχουν μικρές σπίθες ζωής που αρνούνται να σβήσουν. Μια γυναίκα που φτιάχνει καφέ πάνω σε ένα αυτοσχέδιο γκαζάκι. Ένα παιδί που γελά κρατώντας στα χέρια του ένα κομμάτι σοκολάτα, σαν να κρατάει τον κόσμο όλο. Εικόνες που συγκλονίζουν και ταυτόχρονα υπενθυμίζουν κάτι βαθιά ανθρώπινο, ότι ακόμη και μέσα στην καταστροφή, η ζωή επιμένει και στο τέλος νικά. Η ειρήνη στη Γάζα δεν μπορεί να είναι πια μια αφηρημένη λέξη που προφέρεται στα διεθνή βήματα ή στα δελτία Τύπου. Δεν αρκούν οι διπλωματικές εκκλήσεις, ούτε οι προσωρινές εκεχειρίες. Η ειρήνη πρέπει να αποκτήσει σάρκα και οστά, να γίνει πράξη, θεσμός, εγγύηση. Γιατί κάθε παιδί που μεγαλώνει ανάμεσα σε ερείπια μαθαίνει πρώτα τον ήχο των βομβών κι έπειτα τη σημασία της λέξης σχολείο.
Κάθε οικογένεια που χάνει τα πάντα, μαθαίνει πως η ζωή μπορεί να γκρεμιστεί μέσα σε μια στιγμή και αυτό το τραύμα δε σβήνει εύκολα. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να δει τη Γάζα όχι μόνο ως τόπο μιας σύγκρουσης, αλλά ως το σύμβολο ενός ανθρώπινου αδιεξόδου, που ζητά λύση. Η ειρήνη εδώ δεν είναι πολιτική επιλογή, είναι υποχρέωση απέναντι στην ανθρωπότητα. Είναι η αναγκαία θωράκιση ενός μέλλοντος που, αν δε θεμελιωθεί στην αξιοπρέπεια και στα δικαιώματα όλων, θα γεννήσει ξανά τη βία. Ο παλαιστινιακός λαός δεν είναι ένας αριθμός στις αναφορές των διεθνών οργανισμών. Είναι άνθρωποι με ονόματα, ιστορίες, όνειρα, οικογένειες. Είναι δάσκαλοι που δεν έχουν πια σχολεία να διδάξουν, γιατροί που εργάζονται χωρίς φάρμακα, αγρότες που δεν έχουν πια γη να καλλιεργήσουν. Είναι παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς παιδική ηλικία και όμως, μέσα σε όλα αυτά, υπάρχει μια ανθεκτικότητα που συγκλονίζει, δηλαδή η επιμονή να συνεχίσουν να ζουν, να μορφώνονται, να δημιουργούν, να ελπίζουν.
Η προστασία των δικαιωμάτων τους δεν είναι θέμα φιλανθρωπίας ή συμπόνιας, είναι θέμα δικαιοσύνης. Δεν μπορεί να υπάρξει σταθερή ειρήνη χωρίς δικαιοσύνη, όπως δεν μπορεί να υπάρξει συμφιλίωση χωρίς αναγνώριση του πόνου. Ο κόσμος οφείλει να σταθεί απέναντι στον πόλεμο, όχι ως θεατής, αλλά ως ενεργός εγγυητής ενός δικαιώματος που είναι θεμελιώδες και δεν είναι άλλο από το δικαίωμα στη ζωή, στην ελευθερία, στην αξιοπρέπεια. Οι εικόνες από τη Γάζα δεν είναι στιγμές μιας μακρινής πραγματικότητας. Είναι καθρέφτης της δικής μας ανθρωπιάς. Ένα παιδί που επιστρέφει στο σχολείο του. Μια μητέρα που στέκει μπροστά στα ερείπια του σπιτιού της, κρατώντας στα χέρια της ένα κουτί με παιχνίδια που σώθηκαν από τη φωτιά. Ένας ηλικιωμένος που κάθεται πάνω σε μια σπασμένη καρέκλα, κοιτάζοντας τον ορίζοντα, χωρίς να ξέρει αν θα έχει αύριο και μέσα σε αυτή τη σιωπή, εκείνες οι μικρές στιγμές ελπίδας, παιδιά που γελούν.
Αυτές οι εικόνες είναι ταυτόχρονα συγκλονιστικές και λυτρωτικές, γιατί δείχνουν ότι η ζωή ακόμη και μέσα στα χαλάσματα βρίσκει τρόπο να ανθίσει. Η ανοικοδόμηση της Γάζας δεν μπορεί να περιοριστεί σε υλικές υποδομές. Πρέπει να συνοδευτεί από μια ηθική ανοικοδόμηση, την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης, της ελπίδας, της πίστης στη δυνατότητα ενός κοινού μέλλοντος. Οι διεθνείς οργανισμοί, τα κράτη, οι κοινωνίες των πολιτών οφείλουν να στηρίξουν όχι μόνο την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας, αλλά και τη δημιουργία συνθηκών που θα αποτρέψουν μια νέα καταστροφή. Ας σταματήσουν οι διθύραμβοι των δυτικών ηγετών και ας σκεφτούν ότι πάνω σε νεκρούς δεν μπορεί να χτίζονται πολιτικές καριέρες, που στην ουσία είναι βουτηγμένες μέσα στο αθώο αίμα παιδιών. Η ασφάλεια ενός λαού δεν μπορεί να στηρίζεται στον φόβο του άλλου. Η ασφάλεια είναι συλλογική ή δεν είναι τίποτα. Χρειάζεται μια νέα αρχιτεκτονική ειρήνης, που θα περιλαμβάνει εγγυήσεις για όλους, με σεβασμό στις ιστορικές ιδιαιτερότητες και στα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Γάζα είναι μια πληγή που αφορά όλους. Δεν είναι ένα ξένο δράμα που παρακολουθούμε από τις οθόνες μας. Είναι μια υπενθύμιση του πόσο εύθραυστη είναι η ειρήνη και πόσο ακριβή η ανθρώπινη ζωή.
Κάθε παιδί που χάνεται εκεί είναι μια απώλεια για ολόκληρη την ανθρωπότητα. Κάθε χαμόγελο που επιβιώνει είναι μια νίκη της ζωής απέναντι στη βαρβαρότητα. Η ευθύνη λοιπόν δεν είναι μόνο των ηγετών ή των διεθνών οργανισμών. Είναι και δική μας. Είναι η ευθύνη να μη συνηθίσουμε στη φρίκη, να μη θεωρούμε το άδικο ως αναπόφευκτο. Να απαιτήσουμε λύσεις, να στηρίξουμε τη ζωή, να επιμείνουμε στην ειρήνη. Η επόμενη μέρα στη Γάζα θα είναι δύσκολη, ίσως και επώδυνη. Όμως κάθε επούλωση ξεκινά από την αναγνώριση του τραύματος. Η ειρήνη δεν είναι ουτοπία, είναι επιλογή και όσο υπάρχουν άνθρωποι που ξανασηκώνονται μέσα στα ερείπια, που μοιράζονται το ψωμί τους, που γελούν με μια σοκολάτα, που κρατούν ζωντανή τη μνήμη, υπάρχει ελπίδα.
Η Γάζα χρειάζεται να θωρακιστεί όχι μόνο με τσιμέντο και χάλυβα, αλλά με δικαιοσύνη, σεβασμό και ανθρωπιά. Γιατί μόνο όταν προστατευτεί ο άνθρωπος θα μπορέσει να προστατευτεί και η ειρήνη και ίσως τότε ανάμεσα στα χαλάσματα να φυτρώσει ξανά το πιο όμορφο λουλούδι, δηλαδή η πίστη ότι ο κόσμος μπορεί ακόμη να αλλάξει. Από τη μια τα χειροκροτήματα και από την άλλη ένας λαός.
