Το σκάνδαλο που ξέσπασε με επίκεντρο τον ΟΠΕΚΕΠΕ αναδεικνύει για άλλη μια φορά ένα βαθύ, χρόνιο πρόβλημα της ελληνικής δημόσιας διοίκησης: την αδυναμία διαφάνειας, την ευκολία με την οποία καταστρατηγούνται κανόνες και την έλλειψη θεσμικής λογοδοσίας. Η υπόθεση αφορά την κατασπατάληση ευρωπαϊκών κονδυλίων, στηριγμένη σε παραποιημένα στοιχεία, εικονικές καλλιέργειες και αδιαφανείς διαδικασίες διανομής επιδοτήσεων.
Σύμφωνα με καταγγελίες και έρευνες που βρίσκονται σε εξέλιξη, στον ΟΠΕΚΕΠΕ υπήρξαν πρακτικές που παραπέμπουν σε οργανωμένο σχέδιο καταστρατήγησης των κανονισμών. Χρησιμοποιήθηκαν ψευδή δεδομένα, δηλώθηκαν πρόβατα που δεν υπήρχαν καν. Έκαναν την Κρήτη να είναι ένας τεράστιος βοσκότοπος.
Στην “καρδιά” του ζητήματος βρίσκεται ένα εκτεταμένο δίκτυο συμφερόντων, που φέρεται να συνεργάστηκε με στελέχη του Οργανισμού, με σκοπό την άντληση εκατομμυρίων ευρώ από ευρωπαϊκά ταμεία. Και ενώ η Ευρώπη παρέχει χρήματα για την ενίσχυση της παραγωγής και την προστασία του περιβάλλοντος, στην Ελλάδα κάποιοι δυστυχώς, όχι λίγοι, το μετέτρεψαν σε προσωπική ευκαιρία πλουτισμού. Η Κομισιόν έχει ήδη ζητήσει εξηγήσεις και δεν αποκλείεται η επιβολή νέων οικονομικών κυρώσεων, που βεβαίως θα πληρώσουμε όλοι εμείς. Όμως το πιο βαρύ τίμημα είναι το πολιτικό και θεσμικό, ότι δηλαδή η Ελλάδα εμφανίζεται και πάλι ως χώρα με ελλιπείς ελεγκτικούς μηχανισμούς και περιορισμένη διάθεση αυτοκάθαρσης. Δυστυχώς, η εικόνα μιας Ευρώπης “δύο ταχυτήτων” ενισχύεται και καταβαραθρώνει το ελληνικό φιλότιμο. Η Ελλάδα, ακόμη κι αν έχει σημειώσει πρόοδο, συνεχίζει να κουβαλά τη ρετσινιά της αναξιοπιστίας και τέτοια σκάνδαλα δε βοηθούν καθόλου στην αποκατάσταση αυτής της εικόνας.
Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για «διεφθαρμένους κρατικούς υπαλλήλους» ή «πολιτικά κυκλώματα». Η διαφθορά αυτή δε γεννήθηκε στο κενό. Τροφοδοτείται από μια κουλτούρα ανοχής, από έναν λαϊκό κυνισμό που θέλει τον κάθε πολίτη να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το σύστημα αντί να το υπερασπίζεται
Δεν μπορούμε να μιλάμε μόνο για “διεφθαρμένους κρατικούς υπαλλήλους” ή “πολιτικά κυκλώματα”. Η διαφθορά αυτή δε γεννήθηκε στο κενό. Τροφοδοτείται από μια κουλτούρα ανοχής από έναν λαϊκό κυνισμό που θέλει τον κάθε πολίτη να προσπαθεί να εκμεταλλευτεί το σύστημα, αντί να το υπερασπίζεται. Από τη στιγμή που θεωρούμε “έξυπνο” τον άνθρωπο που “τσίμπησε κάτι από την Ε.Ε.”, τότε είμαστε κι εμείς μέρος του προβλήματος. Κάθε εικονική επιδότηση στερεί πραγματικούς πόρους από αγρότες που παλεύουν τίμια. Κάθε παρατυπία ρίχνει το επίπεδο της χώρας και των ανθρώπων της. Και κάθε φορά που σιωπούμε, απλά συναινούμε. Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι μια πικρή υπενθύμιση ότι όσο δεν αλλάζουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε, τόσο ανεχόμαστε τη διαφθορά στο όνομα της “επιβίωσης” ή της “εξυπνάδας”.
Δυστυχώς, δε γνωρίζουμε πού είναι ο πάτος σε αυτήν την υπόθεση. Δεν ξέρουμε ποιοι είναι αυτοί που πάλεψαν και παλεύουν για τον τόπο και το πιο σημαντικό, είναι τραγικό οι πολλοί σε αυτή τη χώρα να ζουν με ψίχουλα και κάποιοι λίγοι, αλλά και συνάμα πολλοί για κάθε τοπική κοινωνία να ζουν προκλητικά μέσα στον απόλυτο πλούτο. Όλοι ήξεραν και κανένας δεν ήξερε. Τελικά, ή θα το χάσουμε το μυαλουδάκι μας ή θα πάμε για πουρνάρια. Αλήθεια τώρα, πόσο χαζοί μπορεί να θεωρούν ότι είμαστε ως πολίτες. Άραγε θα κάνουν κάτι για τους σωστούς κτηνοτρόφους και αγρότες, που είναι πολλοί σε όλη την Κρήτη, σε όλη τη χώρα και παλεύουν στα χωράφια και τα κοπάδια τους; Ξαφνικά όλοι αυτοί που σήμερα σιωπούν έχουν πάρει στον λαιμό τους έναν ολόκληρο πρωτογενή τομέα, που παλεύει για την επιβίωσή του.
Αν θέλουμε μια Ελλάδα σύγχρονη, ισότιμη, αξιόπιστη, τότε πρέπει να ξεκινήσουμε από μέσα. Με θεσμούς που λειτουργούν, με πολίτες που δε σιωπούν, και με πολιτική βούληση που δεν υπολογίζει το πολιτικό κόστος όταν πρόκειται για την αλήθεια.
Αλήθεια, πόσο ακόμα θα “σκοτώνουμε” την αξιοπρέπειά μας;
