Το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ έχει αναστατώσει βαθιά την ελληνική κοινωνία. Πολλοί αγωνιούν για τις αποκαλύψεις, άλλοι ειρωνεύονται, άλλοι προκαλούν. Κυρίως, όμως, ένα αίσθημα συλλογικής προδοσίας έχει διαχυθεί παντού. Το ηθικό των πολιτών έχει καταρρεύσει. Η αξιοπιστία του κράτους και των θεσμών του έχει πληγεί ανεπανόρθωτα, και η Ελλάδα είναι πλέον εκτεθειμένη σε όλη την Ευρώπη.
Η πιο οδυνηρή συνέπεια δεν είναι μόνο η οικονομική. Είναι η ηθική. Δε δίνονται στοιχεία. Όλοι οι κτηνοτρόφοι – έντιμοι και μη – αντιμετωπίζονται σαν ύποπτοι. Κανείς δεν ξεκαθαρίζει το τοπίο και όλοι μπαίνουν στο ίδιο “σακούλι” της ενοχής. Στην Κρήτη, επίκεντρο του σκανδάλου, η κοινωνία είναι σοκαρισμένη και μουδιασμένη. Κάποιοι επωφελήθηκαν – ναι. Αλλά η συντριπτική πλειοψηφία είναι άνθρωποι τίμιοι, της δουλειάς, της επιμονής, της αξιοπρέπειας. Και αυτοί τώρα ντρέπονται για κάτι που δεν έκαναν.
Η Πολιτεία, η κυβέρνηση φέρει ακέραιη την ευθύνη. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ μοίρασε τις επιδοτήσεις. Η ΑΑΔΕ δεν έκανε τους ελέγχους. Και σήμερα, όλοι οι άλλοι – οι έντιμοι – “πληρώνουν τη νύφη”. Τα Μέσα Ενημέρωσης κραυγάζουν, τα κόμματα εκμεταλλεύονται, οι κοινωνικές ομάδες διχάζονται. Και μέσα σε όλα αυτά, η κοινωνία καταρρέει. Πώς να σταθεί ένας λαός όταν του αφαιρείται η εμπιστοσύνη; Όταν του αφαιρείται η αξιοπρέπεια;
Η τοπική κοινωνία της Κρήτης κινδυνεύει από ανεξέλεγκτες βεντέτες. Οι συνομιλίες μεταξύ εμπλεκομένων αποκαλύπτουν ονοματολογίες, καταγγελίες, αλληλοκαρφώματα. Το κλίμα είναι εκρηκτικό. Σε έναν τόπο με ισχυρό αίσθημα τιμής, τέτοιες εκτροπές μπορεί να γίνουν ανεξέλεγκτες. Δεν πρέπει να αφήσουμε την κοινωνία να αυτοκαταστραφεί από μέσα.
Αυτήν την ώρα χρειάζεται ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Οι έντιμοι αγρότες πρέπει να κρατήσουν το κεφάλι ψηλά. Η Πολιτεία οφείλει να διαχωρίσει τους πραγματικούς ενόχους από τους αθώους. Και τα Μέσα Ενημέρωσης πρέπει να σταματήσουν να ρίχνουν... λάδι στη φωτιά. Όσο η σύγχυση παραμένει, τόσο η ενοχή γενικεύεται – κι αυτό είναι το πιο επικίνδυνο για τη συνοχή της κοινωνίας.
Και όλοι πια κοιτάζουν προς τις υπόλοιπες επιδοτήσεις. Ελιές κ.λπ. Παντού η υποψία. Παντού η φράση «θα σκάσει κι άλλο σκάνδαλο». Έτσι δεν μπορεί να λειτουργήσει ένα κράτος. Ούτε μια κοινωνία. Οι πολιτικοί έχουν ευθύνη όχι μόνο για ό,τι έγινε, αλλά και για το ότι επέτρεψαν το ηθικό του ελληνικού λαού να πέσει στα τάρταρα. Μπορεί μια κοινωνία να σταθεί όρθια με τέτοιες μεθόδους; Αν δεν ανακτηθεί η εμπιστοσύνη στους θεσμούς και η αλήθεια δε βγει στο φως, τότε η κοινωνική αποσύνθεση είναι δεδομένη.
Όμως, δεν είναι όλοι οι Κρητικοί ίδιοι. Το αντίθετο: οι περισσότεροι αγρότες, οι περισσότεροι κτηνοτρόφοι είναι άνθρωποι του μόχθου, της γης, της αξιοπρέπειας. Είναι αυτοί που ένιωσαν προσβεβλημένοι, που πληγώθηκαν, που βγήκαν στα καφενεία με σκυμμένο κεφάλι χωρίς να φταίνε σε τίποτα. Είναι οι ίδιοι που τόσα χρόνια δεν επιδοτήθηκαν παράνομα, που έδιναν μάχη για το γάλα, τις ζωοτροφές, την επιβίωση...
Τα πολιτικά κόμματα έχουν αρχίσει ήδη να εκμεταλλεύονται την κατάσταση. Ο καθένας κατηγορεί τον άλλον. Τα Μέσα Ενημέρωσης ωρύονται, οι παρουσιαστές μετατρέπονται σε εισαγγελείς και οι δημόσιες πλατφόρμες γεμίζουν με “ειδήμονες”, που ξέρουν ποιος φταίει και ποιος όχι. Όλα αυτά δυναμιτίζουν το κλίμα. Δε χρειάζεται να καεί και η κοινωνική συνοχή μαζί με την πολιτική αξιοπιστία.
Χρειάζεται ψυχραιμία. Χρειάζεται νηφαλιότητα. Οι Κρητικοί έντιμοι αγρότες δεν πρέπει να αισθάνονται ντροπή, πρέπει να σηκώσουν κεφάλι και να υπερασπιστούν το ήθος τους. Η τοπική κοινωνία πρέπει να προστατευθεί. Η καταγγελία πρέπει να γίνεται θεσμικά, όχι με όρους προσωπικής εκδίκησης. Δεν πρέπει να χαθεί η ανθρωπιά. Το σκάνδαλο πρέπει να τιμωρηθεί, αλλά η κοινωνία δεν πρέπει να διαλυθεί.
Αυτό που χρειάζεται σήμερα η Κρήτη – και ολόκληρη η χώρα – είναι δικαιοσύνη με σεβασμό, όχι κυνήγι μαγισσών. Να προστατευτούν οι αθώοι, να τιμωρηθούν οι ένοχοι και να σωθεί ό,τι έχει απομείνει από την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς. Γιατί χωρίς εμπιστοσύνη δεν υπάρχει κοινωνία. Μόνο φόβος, διχασμός και σιωπή.
«ΝΚ»
