“Η εορτή των εορτών” για τον Χριστιανισμό είναι η Ανάσταση του Κυρίου. Από τη Μεγάλη Εβδομάδα, οι ύμνοι, τα αρώματα του λιβανιού, οι πιστοί που προσέρχονται με ευλάβεια στους κατά τόπους ναούς, στις εκκλησίες και τα μοναστήρια γεννούν μέσα μας το αίσθημα της κατάνυξης, που δεν περιγράφεται εύκολα με λόγια.
Είναι η στιγμή που όλοι σκύβουμε το κεφάλι, προσπαθώντας να συλλάβουμε το μεγαλείο της θυσίας του Χριστού, που μας συγχώρησε και θυσιάστηκε για όλους εμάς. Η κορύφωση έρχεται το βράδυ της Ανάστασης. Όταν το φως του “Δεύτε λάβετε φως” έρχεται να φέρει την ελπίδα. Ο θρήνος γίνεται ψαλμός χαράς και η Ανάσταση του Κυρίου γίνεται ταυτόχρονα “ανάσταση” για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη από τον πόνο, τη μοναξιά και την απόγνωση που πιθανότατα να βιώνει.
Το Πάσχα μάς υπενθυμίζει πως η αγάπη, η θυσία και η συγχώρεση έχουν ακόμα τη δύναμη να λυγίσουν το κακό. Η κατάνυξη που αισθανόμαστε δεν είναι απλώς συγκίνηση, είναι μια ήσυχη επανάσταση της ψυχής, που αναγνωρίζει τη δύναμη του Θείου μέσα στον κόσμο και μέσα μας.
Το Πάσχα δε βιώνεται μόνο μέσα στους ναούς, αλλά και μέσα από τα ελληνικά έθιμα, που ευτυχώς διασώζονται και στις μέρες μας, παρά τις διάφορες επιρροές που δεχόμαστε από άλλους πολιτισμούς και τηρούνται με πίστη τόσο από μικρούς όσο και από μεγάλους. Το βάψιμο των κόκκινων αβγών ως σύμβολο του αίματος και της Ανάστασης, το ψήσιμο του οβελία ως αναφορά στο Πασχάλιο αρνί της Παλαιάς Διαθήκης, το τσούγκρισμα των αβγών που συνοδεύεται με την ευχή «Χριστός Ανέστη».
Όλα είναι γεμάτα νόημα και τίποτα δεν είναι τυχαίο... Μαζί με την εμπειρία της Λειτουργίας, αναβιώνουν και τα έθιμα του λαού μας, όπως το μοίρασμα του Αγίου Φωτός και το άναμμα των φαναριών το βράδυ της Ανάστασης και το τραπέζι της Κυριακής του Πάσχα με τον παραδοσιακό οβελία. Κάθε πράξη, κάθε γεύση, κάθε χρώμα αποτελεί μέρος μιας συλλογικής μνήμης και μιας βαθιάς πίστης, που πέρασε από γενιά σε γενιά και παραμένει ακόμα ζωντανή. Δεν πρόκειται για απλές συνήθειες, αλλά για εκδηλώσεις πολιτισμού, συνέχειας και ταυτότητας...
Το έθιμο θέλει φαναράκια να φωτίζουν τους δρόμους αλλά και τον ουρανό, σε αρκετές περιοχές, το βράδυ στης Αναστάσεως και το Άγιο Φως συσχετίζονται με τη διαδεδομένη στους λαούς δοξασία ότι τα βλαβερά και δαιμονικά πνεύματα διώχνονται με τους εκφοβιστικούς κρότους, ενώ στο φως της Αναστάσεως «αποδίδεται δύναμις, όχι μόνο αποτρεπτική των κακών, αλλά και γονιμοποιός». Μια παράδοση επίσης θέλει το Άγιο Φως να δίνει γονιμότητα στα άκαρπα δέντρα και τα στείρα ζώα. Μετά τη Λειτουργία, οι πιστοί μεταφέρουν το Άγιο Φως στο σπίτι τους. Συνηθίζεται να κάνουν το σημάδι του σταυρού με τον καπνό του κεριού στο πάνω μέρος της πόρτας στην είσοδο του σπιτιού, όπως και να ανάβουν το καντήλι που έχουν στα εικονίσματα, το οποίο φροντίζουν να το κρατούν αναμμένο όλο τον χρόνο, για να το ανανεώσουν και πάλι την επόμενη Ανάσταση.
Στο πασχαλινό τραπέζι, δε, κυριαρχούν η μαγειρίτσα, το ψητό αρνί, το κόκκινο αβγό και το λαμπρόψωμο ή λαμπροκούλουρα. Το τσούγκρισμα των κόκκινων αβγών συμβολίζει τη γέννηση.
Όπως σπάει το τσόφλι και βγαίνει μία νέα ύπαρξη στο φως, έτσι για τους χριστιανούς συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού. Η κατάνυξη του Πάσχα δεν τελειώνει όμως το βράδυ της Αναστάσεως.
Συνεχίζεται μέσα μας, ως φωτεινό σημάδι πως το φως τελικά πάντα νικά. Ας την κρατήσουμε λοιπόν ζωντανή στην καθημερινότητά μας, ως δύναμη συγχώρεσης, ελπίδας και αγάπης. Γιατί Πάσχα δεν είναι μόνο η Ανάσταση του Χριστού. Είναι και η δική μας εσωτερική ανάσταση...
