Αν γυρίσουμε μερικές δεκαετίες πίσω, η συζήτηση για το μέλλον μάς έβρισκε όλους αρκετά αισιόδοξους. Ακούγαμε για την ανάπτυξη που θα έρθει για να μας λύσει τα χέρια και να κάνει τη ζωή μας πιο εύκολη. Ελπίζαμε πως θα ζούμε κάτω από καλύτερες συνθήκες. Ότι θα τα είχαμε όλα στην εντέλεια και ότι δε θα κάναμε λόγο για έλλειψη υποδομών, για υποστελέχωση και κενές θέσεις εργασίας σε νοσοκομεία, σχολεία και άλλες σημαντικές δημόσιες υπηρεσίες. Πόσω μάλλον ότι θα βρισκόμασταν ακόμα μπλεγμένοι στα γρανάζια της γραφειοκρατίας...
Έχουμε λοιπόν φτάσει να ζούμε στην Ελλάδα του 2025 και ενώ σε κάποια πράγματα έχει γίνει πρόοδος, σε άλλα πάλι παραμένουμε αρκετά χρόνια πίσω, με αποτέλεσμα το βιοτικό επίπεδο του Έλληνα σήμερα, και δη του μέσου Έλληνα, να παραμένει χαμηλό, αποτέλεσμα μιας σειράς κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών παραμέτρων. Ο Έλληνας σήμερα ζει καλύτερα από ό,τι πριν 10 χρόνια, αλλά όχι με άνεση. Το βιοτικό επίπεδο έχει βελτιωθεί σε κάποιες πτυχές, αλλά παραμένει εύθραυστο, ειδικά για τα χαμηλότερα και μεσαία στρώματα.
Οι κατώτατοι μισθοί έχουν αυξηθεί μεν, αλλά παραμένουν σχετικά χαμηλοί σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η ανεργία, ιδιαίτερα στους νέους, παραμένει σημαντικό ζήτημα, αν και έχει μειωθεί σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία. Οι τιμές στα βασικά αγαθά (τρόφιμα, ενέργεια, ενοίκια) έχουν φτάσει στα ύψη, κάτι που επιβαρύνει τα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα. Η αγοραστική δύναμη έχει αυξηθεί σημαντικά σε σχέση με την προηγούμενη δεκαετία, αλλά παραμένει πολύ χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ιδιαίτερα στους νέους.
Τα ενοίκια συνεχίζουν να παίρνουν “φωτιά” τόσο στα σπίτια όσο και στους επαγγελματικούς χώρους, με συνέπεια να πιέζεται το διαθέσιμο εισόδημα. Το δημόσιο Σύστημα Υγείας λειτουργεί υπό πίεση λόγω έλλειψης προσωπικού και υποδομών, αν και έχουν γίνει προσπάθειες ενίσχυσης, αλλά με προσωρινά “μπαλώματα”. Το ΕΣΥ αντιμετωπίζει προβλήματα υποστελέχωσης και χρηματοδότησης, αλλά εξακολουθεί να προσφέρει βασικές υπηρεσίες, ενώ η ιδιωτική περίθαλψη παραμένει ακριβή για τους περισσότερους.
Υπάρχουν προγράμματα ενίσχυσης για ευάλωτες ομάδες, αλλά η γραφειοκρατία και οι περιορισμοί δυσχεραίνουν την πρόσβαση σε αυτά. Ένα επίσης σοβαρό θέμα είναι το ότι, ενώ έχει γίνει σημαντική πρόοδος στην ψηφιοποίηση του κράτους (gov.gr), γεγονός που βελτιώνει την εξυπηρέτηση του πολίτη, από την άλλη σε πολλές νευραλγικές υπηρεσίες, στις οποίες καλείται ακόμα να απευθυνθεί ο πολίτης, η υποστελέχωση και ο όγκος των σε εκκρεμότητα υποθέσεων καθιστούν αδύνατη την άμεση εξυπηρέτησή του, με αποτέλεσμα να σημειώνεται μεγάλη καθυστέρηση στη διεκπεραίωση του αιτήματός του.
Το δημόσιο σύστημα εκπαίδευσης παραμένει σταθερό, αν και υποχρηματοδοτούμενο. Πολλές οικογένειες στρέφονται σε φροντιστήρια ή ιδιωτικά σχολεία, όπου μπορούν. Με τις συνθήκες αυτές να διαιωνίζονται χωρίς ουσιαστική αντιμετώπιση, πολλά Ελληνόπουλα, απογοητευμένα, συνεχίζουν να φεύγουν στο εξωτερικό για καλύτερες ευκαιρίες (brain drain). Αρκετοί πολίτες νιώθουν ανασφάλεια για το μέλλον και βιώνουν άγχος λόγω του αυξανόμενου κόστους ζωής. Το κράτος έχει κάνει σημαντικά βήματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, διευκολύνοντας τη ζωή των πολιτών με υπηρεσίες, όμως απαιτείται και άλλη προσπάθεια. Υπάρχουν ακόμα σημαντικές ανισότητες, αλλά και έντονο ενδιαφέρον για βιώσιμη ανάπτυξη, ανθρώπινα δικαιώματα και περιβάλλον. Άρα με λίγα λόγια συμπεραίνουμε πως απαιτούνται πολλά επιπλέον βήματα για να πούμε ότι πλέον η ζωή μας κινείται σε πιο ομαλούς ρυθμούς. Το θέμα είναι πόσο γρήγορα θα γίνουν αυτά τα βήματα...
