Ισραηλινά μαχητικά αεροσκάφη εξαπέλυσαν ένα νέο κύμα βομβαρδισμών σε όλη τη Λωρίδα της Γάζας τις τελευταίες νύχτες και ο πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου έριξε την ευθύνη στη Χαμάς για την επανάληψη της θανατηφόρας αεροπορικής εκστρατείας του.
Η δήλωση του Ισραηλινού ηγέτη ανέφερε ότι ο στρατός έχει λάβει οδηγίες για «ισχυρή δράση» κατά της Χαμάς μετά την «επανειλημμένη άρνησή τους να απελευθερώσουν τους ομήρους μας», καθώς και την απόρριψη των προτάσεων των ΗΠΑ.
Στον τοπικό Τύπο, ισραηλινές στρατιωτικές πηγές μίλησαν, επίσης, για αύξηση της δραστηριότητας της Χαμάς και για ανασυγκρότηση των δυνάμεών της τις τελευταίες ημέρες.
Ενώ η εύθραυστη, όπως αποδείχτηκε, εκεχειρία διατηρήθηκε επίσημα μέχρι πριν λίγες μέρες, αξιωματούχοι του υπουργείου Υγείας της Γάζας, που διοικείται από τη Χαμάς, ανέφεραν ότι πάνω από 140 άνθρωποι είχαν σκοτωθεί από το Ισραήλ τους δύο μήνες από την έναρξη ισχύος της τον περασμένο Ιανουάριο.
Τις τελευταίες εβδομάδες, ο ισραηλινός στρατός έχει δηλώσει ότι έχει επανειλημμένα πλήξει στόχους που έχουν αναγνωρίσει ως μαχητές της Χαμάς, που θεωρούν ότι αποτελούν απειλή για τα στρατεύματά της που βρίσκονται στη Γάζα.
Αλλά οι λόγοι για την απόφαση του Νετανιάχου να επιστρέψει στην επίθεση κατά της Χαμάς είναι αντικείμενο διαμάχης.
Το Φόρουμ Ομήρων και Αγνοουμένων Οικογενειών κατηγόρησε την κυβέρνηση για «μια πλήρη εξαπάτηση», αποσύροντας μια συμφωνία «που θα μπορούσε να είχε φέρει όλους τους ομήρους στο σπίτι».
Ενώ ορισμένοι από τους πιο ένθερμους επικριτές του πρωθυπουργού υποστηρίζουν ότι οι επιθέσεις είναι μια προσπάθεια του Νετανιάχου να αποσπάσει την προσοχή από τις επιζήμιες νομικές και πολιτικές κρίσεις που αντιμετωπίζει.
Το πιο κρίσιμο σημείο είναι ότι υπάρχει μια θεμελιώδης διαφωνία μεταξύ των πλευρών του Ισραήλ και της Χαμάς σχετικά με το ποιος ευθύνεται για την αποτυχία των πρόσφατων προσπαθειών για την προώθηση της εκεχειρίας.
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα από την κατάπαυση του πυρός;
Η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός της 19ης Ιανουαρίου επιτεύχθηκε μετά από αρκετούς μήνες, με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, του Κατάρ και της Αιγύπτου με ένα λεπτομερές σχέδιο τριών φάσεων για το πώς θα προχωρήσει η εκεχειρία.
Στην πρώτη φάση, η Χαμάς απελευθέρωσε 33 ομήρους με αντάλλαγμα το Ισραήλ να απελευθερώσει περίπου 1.900 Παλαιστίνιους αιχμαλώτους και να επιτρέψει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας.
Καθώς τα όπλα σίγησαν και χιλιάδες εκτοπισμένοι κάτοικοι της Γάζας επέστρεψαν στα σπίτια τους, η Χαμάς και το Ισραήλ επρόκειτο να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις για την έναρξη της δεύτερης φάσης.
Τα μέρη συμφώνησαν ότι η δεύτερη φάση των διαπραγματεύσεων θα περιλαμβάνει την απελευθέρωση όλων των εναπομεινάντων ομήρων, καθώς και την πλήρη αποχώρηση των ισραηλινών δυνάμεων από τη Λωρίδα της Γάζας, οδηγώντας στο οριστικό τέλος του πολέμου.
Το Ισραήλ επέβαλε πλήρη διακοπή κάθε βοήθειας που εισέρχεται στη Γάζα, προκαλώντας εκτεταμένο διεθνή συναγερμό, λέγοντας ότι υποστήριξε μια νέα πρόταση που συνέταξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες
Η πρώτη φάση ολοκληρώθηκε την 1η Μαρτίου, αλλά οι διαπραγματεύσεις για το επόμενο στάδιο δεν είχαν σημειώσει πρόοδο.
Αντίθετα, το Ισραήλ επέβαλε πλήρη διακοπή κάθε βοήθειας που εισέρχεται στη Γάζα, προκαλώντας εκτεταμένο διεθνή συναγερμό, λέγοντας ότι υποστήριξε μια νέα πρόταση που συνέταξαν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Στο Κατάρ οι αντιπροσωπίες του Ισραήλ και της Χαμάς συναντήθηκαν για να διαπραγματευτούν πώς θα προχωρήσει η κατάπαυση του πυρός και ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Steve Witkoff υπέβαλε τη νέα του «γεφυρωτική πρόταση», που θα επέκτεινε την πρώτη φάση που έληξε.
Περισσότεροι όμηροι θα επέστρεφαν στα σπίτια τους με αντάλλαγμα την απελευθέρωση περισσότερων Παλαιστινίων κρατουμένων, αλλά, το σημαντικότερο, οι διαπραγματεύσεις για τον οριστικό τερματισμό του πολέμου θα καθυστερούσαν.
Ποιοι είναι οι λόγοι που κατέρρευσε η εκεχειρία;
Οι δύο βασικοί στόχοι του Ισραήλ, να επιστρέψει τους ομήρους και να νικήσει τη Χαμάς, δεν είναι πλέον εύκολα επιτεύξιμοι.
Η Χαμάς, για να το θέσω ωμά, έχει ένα χαρτί να παίξει στις διαπραγματεύσεις: τους ομήρους. Δε θέλουν να απελευθερώσουν άλλους ομήρους σε ένα επόμενο στάδιο της εκεχειρίας, εκτός εάν τα ισραηλινά στρατεύματα αρχίσουν να αποσύρονται από τη Λωρίδα της Γάζας, όπως είχε συμφωνηθεί στην αρχική εκεχειρία.
Το Ισραήλ αντιστέκεται σε αυτό. Η νέα πρόταση των ΗΠΑ είναι μια προσπάθεια ανάκτησης περισσότερων ομήρων, καθυστερώντας παράλληλα τη δέσμευση για τον τερματισμό του πολέμου.
Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ Steve Witkoff κατηγόρησε τη Χαμάς ότι «διεκδικεί δημοσίως ευελιξία, ενώ ιδιωτικά κάνει αιτήματα που είναι εντελώς ανέφικτα χωρίς μόνιμη κατάπαυση του πυρός». Ενώ, στα τέλη Φεβρουαρίου, Ισραηλινοί αξιωματούχοι είχαν ήδη ενημερώσει τον τοπικό Τύπο ότι ο στρατός τους δε θα αποσυρθεί από βασικές τοποθεσίες στη Γάζα, κατά παράβαση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.
Αν και δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τις λεπτομέρειες των συνομιλιών της διαπραγμάτευσης που έγιναν κεκλεισμένων των θυρών, αυτό που ξέρουμε είναι ότι η διακοπή της ανθρωπιστικής βοήθειας από το Ισραήλ στη Γάζα πριν από 20 ημέρες ήταν μια προσπάθεια να αναγκάσει τη Χαμάς να προσφέρει νέες παραχωρήσεις.
Αυτό δε λειτούργησε μέχρι στιγμής και τώρα φαίνεται ότι το Ισραήλ έχει επιστρέψει στη βία για να προσπαθήσει να συνάψει μια νέα συμφωνία πιο ευνοϊκή για τους πολιτικούς ηγέτες του. Μια νέα συμφωνία που θα προσφέρει λιγότερες νίκες στη Χαμάς.
Από εδώ και στο εξής, η κατάσταση στη Γάζα είναι πιθανό να είναι διαφορετική από τους δύο τελευταίους μήνες της εκεχειρίας.
Ο ισραηλινός στρατός δημοσίευσε έναν χάρτη, που δίνει εντολή στους Παλαιστίνιους να εγκαταλείψουν μια τεράστια περιοχή κατά μήκος της περιμέτρου της Λωρίδας της Γάζας, όπου αναμφίβολα είχαν επιστρέψει χιλιάδες πολίτες της Γάζας.
Η Χαμάς, από την πλευρά της, ζήτησε να σταματήσει η στρατιωτική επιχείρηση του Ισραήλ και τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, δεν έχει πει ακόμη αν θα επιστρέψει στις μάχες.
Σύμφωνα με βάσιμες πληροφορίες, έχει γίνει κλήση σε 40.000 έφεδρους από τον ισραηλινό στρατό, προκειμένου να παρουσιαστούν για υπηρεσία. Αυτό φαίνεται να επιβεβαιώνει αναφορές στον ισραηλινό Τύπο, ότι ο στρατός προετοιμάζεται για μια νέα μεγάλη χερσαία εισβολή στη Λωρίδα της Γάζας.
Το βέβαιο είναι ότι μια νέα εκστρατεία στη Γάζα θα έχει πολιτικό όφελος για τον πρωθυπουργό Νετανιάχου. Ήδη το σκληρό δεξιό κόμμα Εβραϊκή Δύναμη ανακοίνωσε ότι θα επιστρέψει στον κυβερνητικό συνασπισμό, ενώ τα μέλη του, συμπεριλαμβανομένου του πρώην υπουργού Itamar Ben Gvir, είχαν παραιτηθεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας για την κατάπαυση του πυρός. Η συνεργασία τους θα είναι κρίσιμη για την κυβέρνηση, καθώς επιδιώκει να περάσει τον τρέχοντα προϋπολογισμό της.
Οι συνεχιζόμενες επιχειρήσεις του Ισραήλ μπορεί να αποτελούν μεμονωμένες ενέργειες σε μια προσπάθεια να αναγκαστεί η Χαμάς να προσέλθει ξανά στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αλλά μπορεί και να προαναγγέλλουν την έναρξη ενός νέου άγριου κύματος μαχών στο έδαφος, βάζοντας σε ανησυχία τόσο τις κουρασμένες οικογένειες της Γάζας, όσο και τις ισραηλινές οικογένειες των ομήρων.
