Δεν έχει στεγνώσει καλά-καλά το μελάνι από την επίσημη “δήλωση προεδρικής διαδοχής” του προέδρου Τραμπ, το πρώτο επίσημο έγγραφο που φέρει την υπογραφή του και δηλώνει την αλλαγή ηγεσίας στο “τιμόνι” των ΗΠΑ, και ο νέος πλανητάρχης έχει καταφέρει στην κυριολεξία να φέρει τα πάνω κάτω σ’ ολόκληρο τον πλανήτη.
Και για να είμαστε πιο ακριβείς, έχει καταφέρει να φέρει αμηχανία, ταραχή, θυμό, ακόμα και οργή σε πολλούς ηγέτες ανά τον κόσμο, οι οποίοι δήλωναν μέχρι χθες πιστά συντεταγμένοι με την πολιτική των ΗΠΑ εδώ και 70 χρόνια, κυρίως στην Ευρώπη αλλά όχι μόνον, ενώ αντίθετα γεμίζει χαμόγελα στους περισσότερους ηγέτες, που μέχρι χθες δε βρέθηκαν ποτέ δεμένοι στο “άρμα” των ΗΠΑ, πολύ δε περισσότερο σε εκείνους που παραδοσιακά ήταν εχθροί σε ό,τι “αμερικάνικο” υπήρχε στον πλανήτη. Από ιδέες και πολιτική μέχρι... αυτοκίνητα.
Πρώτο δείγμα της πολιτικής του νέου Αμερικανού προέδρου η πρότασή του να μετατρέψει τη Λωρίδα της Γάζας σε Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής, χωρίς Παλαιστίνιους επαναστάτες, χωρίς την εμφανή παρουσία των Ισραηλινών να προκαλεί την αντίδραση στην κατοχή, αλλά με αμερικανικά χρήματα και επιχειρήσεις που θα... θησαυρίζουν σε έναν τόπο όπου η ιδιοκτησία θα αλλάξει όχι μόνο με τα κανόνια, όπως γίνεται σήμερα από τους Ισραηλινούς, αλλά και με τα αμερικανικά δολάρια.
Ομολογουμένως το σχέδιο είναι εξαιρετικό για τα αμερικάνικα συμφέροντα, που σε ρόλο καταπατητή έχουν μόνο να κερδίσουν. Εξαιρετικό για τους Ισραηλινούς, που θα ξεφορτωθούν μια και καλή τους ενοχλητικούς Παλαιστίνιους από δίπλα τους και θα βάλουν πια οριστικά ταφόπλακα στη δημιουργία ενός Παλαιστινιακού Κράτους, τουλάχιστον στα όρια αυτού που οι ίδιοι οι Ισραηλινοί θεωρούν επικράτειά τους. Εξαιρετικά βολικό πιθανόν και για τη διεθνή κοινότητα, που θα ησυχάσει από την αναταραχή ενός πολέμου κάθε τόσο που μπορεί δυνητικά να πάρει ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Οι μόνοι που δεν το βρίσκουν εξαιρετικό είναι οι ίδιοι οι Παλαιστίνιοι και τα έθνη που τους υποστηρίζουν, καθώς αναγνωρίζουν στην πρόταση αυτή το τέλος του “ονείρου” μιας ανεξάρτητης πατρίδας.
Μια αδιανόητη πρόταση
Η πρώτη σκέψη που μας δημιουργεί το άκουσμα αυτής της πρότασης είναι ότι ιστορικά τουλάχιστον είναι αδιανόητη. Δεν μπορεί ο άνθρωπος που διοικεί μια από τις ισχυρότερες χώρες του κόσμου να είναι ανιστόρητος. Δεν μπορεί οι δεκάδες σύμβουλοί του και τα κυβερνητικά του στελέχη να μην τον έχουν πληροφορήσει, αν εκείνος το αγνοεί, ότι πάνω σ’ αυτή τη στενή λωρίδα γης έχουν συγκρουστεί εδώ και 2.000 χρόνια έθνη, θρησκείες και πολιτισμοί. Έχουν συγκρουστεί στρατοί από την Ευρώπη, την Ασία, την Αφρική για να την κατακτήσουν. Να μη γνωρίζει ότι τη γη αυτή τη χαράσσουν εδώ και αιώνες ποτάμια αίματος Εβραίων, Χριστιανών και Μουσουλμάνων.
Είναι δυνατόν να έρθει η ειρήνη στην περιοχή με μια συμφωνία... real estate; Είναι δυνατόν ένα τόσο σύνθετο πρόβλημα, που έχει να κάνει με δύο λαούς που θεωρούν τον ίδιο τόπο δική τους πατρίδα, να λυθεί με τη μετατροπή αυτού του τόπου σε παραθεριστικό θέρετρο;
Δεύτερο δείγμα της πολιτικής του προέδρου Τραμπ η διαφαινόμενη και εννοούμενη εδώ και μέρες συμφωνία για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία. Ανεξάρτητα από τις συνθήκες και τις ευθύνες όλων όσων συνέβαλαν στο να ξεσπάσει αυτός ο πόλεμος, οι Ευρωπαίοι ηγέτες - με ελάχιστες εξαιρέσεις - τα τρία αυτά χρόνια πρόσφεραν πακτωλό χρημάτων, καθώς και όπλα και υλικά, προκειμένου να συνεχίσει ακόμα και σήμερα η Ουκρανία να πολεμά. Πιστοί στο δόγμα περί συμμαχίας και προστασίας του “ελεύθερου κόσμου”, άνοιξαν τα ταμεία τους αλλά και τις αποθήκες οπλικών συστημάτων επιβαρύνοντας τους πολίτες τους από τους φόρους των οποίων χρηματοδοτήθηκε αυτός ο πόλεμος. Οι Ευρωπαίοι ήταν εκείνοι που σήκωσαν και το μεγαλύτερο μέρος του βάρους του ενεργειακού πολέμου με τη Ρωσία και όχι οι ΗΠΑ, που μάλλον κέρδισαν και από αυτόν τον πόλεμο.
Τριμερής χωρίς την Ευρώπη
Μόλις το Σάββατο (15/2) μάθαμε ότι θα γίνει τελικά τριμερής συνάντηση για το τέλος του πολέμου μεταξύ των δύο εμπολέμων και των ΗΠΑ, με την Ευρώπη να αποκλείεται από αυτή τη συνάντηση. Μάθαμε ακόμα ότι γίνεται παζάρι μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ και της Ουκρανίας για τις σπάνιες γαίες της δεύτερης, προκειμένου ο πρόεδρος Τραμπ να εξασφαλίσει μια καλύτερη συμφωνία για την Ουκρανία, αν κερδίσει κάτι... ακόμα.
Και οι Ευρωπαίοι; Αμήχανοι, απλά κοιτάζουν τα γεγονότα να τους προσπερνούν. Είναι οι ίδιοι που “έβαλαν πλάτη” στην Ουκρανία, στη Συρία, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και όπου αλλού το επέβαλλε η “συμμαχία”.
Το τρίτο δείγμα της πολιτικής του προέδρου Τραμπ δε δόθηκε από τον ίδιο, αλλά από το alter ego του Έλον Μασκ και τον αντιπρόεδρό του, Τζέι Ντι Βανς.
Ο πρώτος αναμείχθηκε ευθέως στην πολιτική της Μ. Βρετανίας και χαρακτήρισε “τυραννική” την προ εξαμήνου εκλεγείσα κυβέρνηση και ανίκανο τον πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ λόγω της απόδοσής του σε δημόσια θέση που κατείχε παλιότερα. Έκανε και δημοσκόπηση στο X με ερώτημα την «απελευθέρωση του βρετανικού λαού από την τυραννική κυβέρνησή του». Αντιθέτως αγκάλιασε θερμά τον ομοϊδεάτη του και γνωστό για τις θέσεις διαχρονικά Νάιτζελ Φάρατζ. Στον ίδιο τόνο η παρέμβασή του στην πολιτική σκηνή της Γερμανίας. Χαρακτήρισε «ανόητο ανίκανο» τον καγκελάριο Σολτζ για την επίθεση σε χριστουγεννιάτικη αγορά στο Βερολίνο και «τύραννο» τον πρόεδρο Σταϊνμάιερ λόγω της κριτικής του στο ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, το οποίο ο ίδιος ο Μασκ χαρακτήρισε «σπίθα ελπίδας» για τη Γερμανία.
Ο αντιπρόεδρος Βανς στη διάσκεψη του Μονάχου για την ασφάλεια, ούτε λίγο ούτε πολύ, άνοιξε πόλεμο με τους Ευρωπαίους ηγέτες, διαπιστώνοντας έλλειμμα δημοκρατίας στην Ευρώπη.
Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος κατηγόρησε «το κατεστημένο της Ε.Ε.» για «αλαζονικές δηλώσεις» σχετικά με τη δημοκρατία και την κατανόηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και μίλησε για «λογοκρισία». Προειδοποίησε δε την Ευρώπη για «απειλές εκ των έσω» και υπαναχώρηση από τις αξίες της. Κατηγόρησε τους Ευρωπαίους ότι «λογοκρίνουν την ελευθερία του λόγου» και ότι απέτυχαν να ελέγξουν τη μετανάστευση, ενώ είπε ότι η απειλή για την Ευρώπη που τον ανησυχεί περισσότερο δεν είναι η Ρωσία ή η Κίνα, αλλά «ο εσωτερικός εχθρός της Ευρώπης».
Η ανησυχητική πορεία της διακυβέρνησης Τραμπ
Ίσως είναι πολύ νωρίς για να βγάλουμε συμπεράσματα από τα παραπάνω. Αν πιστέψουμε όμως ότι «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός», τότε σίγουρα είναι μια κακή αρχή, που δείχνει την κατεύθυνση της νέας διακυβέρνησης Τραμπ.
Φαίνεται να άλλαξε κάτι στην πολιτική των ΗΠΑ από τον Τραμπ; Σίγουρα ναι, άλλαξε η στόχευση, άλλαξε ο τρόπος, όχι όμως η ουσία της. Η ουσία της αμερικανικής πολιτικής διαχρονικά ήταν και είναι η παγκόσμια κυριαρχία των ΗΠΑ. Αυτό δε φαίνεται να αλλάζει και από τον πρόεδρο Τραμπ. Άλλοτε στη στόχευση της πολιτικής αυτής βρίσκονταν χώρες και κυβερνήσεις, στην Ευρώπη, στη Λατινική Αμερική και στην Ασία που δεν εξυπηρετούσαν αυτήν την κυριαρχία. Ο τρόπος ήταν δεδομένος στο όνομα της δημοκρατίας και της ελευθερίας που εξέφραζαν οι ΗΠΑ κατ’ αποκλειστικότητα, είτε επιλεγόταν πόλεμος με όπλα, είτε οικονομικός είτε σε κάποιες άλλες περιπτώσεις εγκαθίδρυση καθεστώτων που βόλευαν τα αμερικανικά συμφέροντα.
Σήμερα ο πρόεδρος Τραμπ φαίνεται ότι διατηρεί ως πυξίδα του την κυριαρχία των ΗΠΑ και την αποκόμιση κερδών σε οποιοδήποτε επίπεδο για τα αμερικανικά συμφέροντα. Αυτό που φαίνεται να σοκάρει - προς το παρόν - κυρίως την Ευρώπη είναι ότι στη στόχευση έχουν μπει οι μέχρι χθες στενοί Ευρωπαίοι σύμμαχοι με το ίδιο αφήγημα. Το έλλειμμα δημοκρατίας. Αυτό που σήμερα μεταφράζεται «δεν είναι δημοκράτης όποιος δεν έχει τις ίδιες αντιλήψεις με μας». Αυτό το αφήγημα πριν από κάμποσα χρόνια οδηγούσε σε στρατιωτικές επεμβάσεις ανά τον κόσμο. Σήμερα, στα χείλη του Ντόναλντ Τραμπ, του Έλον Μασκ και του Τζέι Ντι Βανς μοιάζει όσον αφορά στην Ευρώπη με κακόγουστο αστείο, όπως και η Ριβιέρα στη Λωρίδα της Γάζας. Έτσι φαίνεται ότι ο ρόλος του χθεσινού χωροφύλακα μπερδεύεται σήμερα με τον ρόλο ενός αμετροεπούς μεσίτη.
