Η φρικιαστική κακοποίηση ενός 3χρονου παιδιού στο Ηράκλειο από την ίδια του τη μητέρα και τον σύντροφό της αποτελεί ένα συγκλονιστικό παράδειγμα κοινωνικής αποτυχίας και ηθικής κατάρρευσης. Ένα μικρό παιδί, το οποίο δεν είχε καμία δυνατότητα να προστατευτεί, κρέμεται από μία κλωστή μεταξύ ζωής και θανάτου, θύμα όχι μόνο δύο ενήλικων βασανιστών, αλλά και ενός συστήματος που απέτυχε να διασφαλίσει την προστασία του.
Η φρίκη των γεγονότων
Όσα αποκαλύπτονται για την υπόθεση προκαλούν οργή και θλίψη. Το παιδί, σύμφωνα με τα στοιχεία, κακοποιούνταν για τουλάχιστον τρεις μήνες, από τη στιγμή που η μητέρα του αποφάσισε να μετακομίσει από την Αθήνα στο Ηράκλειο για να ζήσει με τον 44χρονο σύντροφό της. Οι λεπτομέρειες της κακοποίησης είναι ανατριχιαστικές: ξύλινα κομμάτια από παιδικό κρεβάτι, ρόπαλα και τραύματα που αποδεικνύουν τη συστηματική κακομεταχείριση.
Η ιστορία αυτή αναδεικνύει με τραγικό τρόπο την έλλειψη υποστήριξης για τα πιο ευάλωτα μέλη της κοινωνίας μας. Πώς γίνεται ένα παιδί να κακοποιείται τόσο βάναυσα χωρίς κανένας να το αντιληφθεί; Πού βρίσκονταν οι κοινωνικές υπηρεσίες, οι γείτονες, η οικογένεια; Η απάντηση είναι μία: απόντες.
Η ευθύνη της κοινωνίας και του κράτους
Η υπόθεση αυτή δεν είναι απλώς ένα “έγκλημα πάθους” ή “μια τραγωδία οικογενειακού τύπου”. Είναι η απόδειξη μιας κοινωνικής και κρατικής αποτυχίας. Είμαστε όλοι συνυπεύθυνοι όταν τέτοιες φρικαλεότητες συμβαίνουν μπροστά στα μάτια μας κι εμείς επιλέγουμε να στρέψουμε το βλέμμα αλλού.
Οι κοινωνικές υπηρεσίες, που θα έπρεπε να προστατεύουν παιδιά σαν το 3χρονο θύμα, αποδεικνύονται για ακόμα μία φορά αναποτελεσματικές. Πόσο δύσκολο είναι να εντοπιστεί μια μητέρα που εγκαταλείπει την Αθήνα με το παιδί της για να ζήσει με έναν άντρα που μόλις γνώρισε μέσω διαδικτύου; Δεν υπήρξε καμία παρακολούθηση, κανένας έλεγχος. Και όμως, η Πολιτεία διαθέτει τα μέσα, αρκεί να υπάρχει η πολιτική βούληση και η σωστή διαχείριση των κοινωνικών υπηρεσιών.
Η αδιαφορία της κοινωνίας
Από την άλλη πλευρά, η κοινωνική αδιαφορία είναι εξίσου ανησυχητική. Πώς είναι δυνατόν να μη διαπιστώσει κανείς σημάδια κακοποίησης; Οι γείτονες δεν άκουσαν ποτέ τις φωνές, τις κραυγές του παιδιού; Κανείς δεν παρατήρησε την κακή του κατάσταση; Εάν όλοι μας παραμένουμε απαθείς μπροστά σε τέτοιες καταστάσεις, τότε το πρόβλημα δεν είναι μόνο ατομικό, αλλά συλλογικό.
Η διάλυση της οικογένειας
Αξίζει να σημειωθεί ότι η υπόθεση αυτή είναι επίσης μια απόδειξη της αποδόμησης της έννοιας της οικογένειας. Η μητέρα του παιδιού, που θεωρητικά θα έπρεπε να είναι το άτομο που το προστατεύει περισσότερο απ’ όλους, είναι ένας από τους βασανιστές του. Οι γονείς, αντί να αποτελούν καταφύγιο και ασφάλεια, μετατρέπονται σε... εφιάλτες. Αυτή η πραγματικότητα δεν είναι μόνο ατομική αποτυχία, αλλά και κοινωνική.
Η έλλειψη εκπαίδευσης, ψυχολογικής υποστήριξης και προληπτικών μηχανισμών για γονείς που βρίσκονται σε ευάλωτες καταστάσεις ενισχύει τον φαύλο κύκλο της βίας. Εάν η κοινωνία δεν επενδύσει στην πρόληψη, θα συνεχίσουμε να βλέπουμε παιδιά να πέφτουν θύματα σε παρόμοιες τραγωδίες.
Και εδώ είναι και το παράδοξο της υπόθεσης. Από τη μια υπάρχουν γυναίκες που παρακαλούν να φέρουν στον κόσμο ένα παιδί. Καθημερινά μάχιμες έναντι των βιολογικών ή άλλων σωματικών παραγόντων που τις ταλαιπωρούν ή τους κλέβουν πλήρως τα όνειρα. Και από την άλλη, ο ορισμός της ανθρώπινης φρίκης. Ένα βασανιστήριο επερχόμενο από μια γυναίκα - διότι τη λέξη “μάνα” δεν μπορείς να τη βεβηλώσεις - που έφερε στον κόσμο ένα παιδί για να το έχει σαν το δικό της προσωπικό βαρίδιο, χρησιμοποιώντας το σαν σάκο του μποξ.
Η τιμωρία δεν αρκεί
Οι κατηγορίες που αντιμετωπίζουν η μητέρα και ο σύντροφός της είναι βαρύτατες: απόπειρα ανθρωποκτονίας, κακοποίηση ανηλίκου, οπλοκατοχή και χρήση ναρκωτικών. Ωστόσο, η τιμωρία δεν είναι αρκετή. Το να τιμωρηθούν οι δράστες δε θα επιστρέψει στο παιδί την αθωότητα ή τη σωματική του ακεραιότητα, ούτε θα διορθώσει την αποτυχία μας ως κοινωνία να το προστατεύσουμε.
