Λιγότερες έξοδοι για φαγητό, μικρότερες παραγγελίες, αυξημένες παραγγελίες delivery, προτίμηση στο γρήγορο φαγητό και κατανάλωση αλκοολούχων στο σπίτι. Η νέα εικόνα στον κλάδο της εστίασης, αποτέλεσμα των αλλαγών στις συνήθειες των Ελλήνων λόγω της ακρίβειας, παρουσιάζει σημαντικές διαφοροποιήσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια στη χώρα μας.
Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα δεδομένα για τη μέση ετήσια δαπάνη των Ελλήνων στην εστίαση, όπως καταγράφεται στην έρευνα του ΙΕΛΚΑ, αυτή διαμορφώθηκε στα 866 ευρώ το 2023. Αν και σε σχέση με το 2022, όταν η δαπάνη ήταν 697 ευρώ, καταγράφεται αύξηση, είναι σημαντικό να ληφθούν υπόψη και οι ανατιμήσεις στους καταλόγους του συγκεκριμένου διαστήματος, δεδομένου ότι ο πληθωρισμός στην εστίαση έφτασε το 6,8%. Παρά τις αυξήσεις των τιμών το 2023, η μέση ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη ήταν μειωμένη κατά 6% σε σχέση με το 2009, όταν η δαπάνη είχε φτάσει τα 918 ευρώ.
Από τις δαπάνες των Ελλήνων για φαγητό εκτός σπιτιού, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, ένα σημαντικό ποσοστό κατευθύνεται πλέον στο γρήγορο φαγητό και στο φαγητό σε πακέτο ή delivery.
Σε σχέση με το 2009, η μέση ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη στην κατηγορία “πρόχειρα φαγητά σε ταχυφαγεία ή φαγητό σε πακέτο” έχει σχεδόν τριπλασιαστεί, αυξάνοντας από τα 53,48 ευρώ στα 151,90 ευρώ το 2023.
Αυτή η άνοδος συνδέεται και με την ανάπτυξη του κλάδου του delivery κατά τη διάρκεια των τελευταίων 15 ετών, ο οποίος προσφέρει πλέον περισσότερες επιλογές και μεγαλύτερη ευκολία στις παραγγελίες των καταναλωτών. Εντυπωσιακή ήταν, επίσης, η αύξηση της μέσης δαπάνης σε ετήσια βάση, συγκριτικά με το 2022, όταν οι Έλληνες ξόδευαν κατά μέσο όρο 108,89 ευρώ.
Η περικοπή των εξόδων όχι μόνο για φαγητό αλλά και για ποτό αποτυπώνεται και στην άνοδο που καταγράφεται στις πωλήσεις των αλκοολούχων ποτών, με τους καταναλωτές να στρέφονται στην οικονομικότερη λύση της κατανάλωσης στο σπίτι, αντί για τα καταστήματα εστίασης.
Έτσι, οι δαπάνες των Ελλήνων για οινοπνευματώδη ποτά εμφανίζονται αυξημένες τόσο σε ετήσια βάση, όσο και σε σύγκριση με το 2009. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, η μέση ετήσια κατά κεφαλήν δαπάνη για οινοπνευματώδη ποτά το 2023 διαμορφώθηκε στα 136,25 ευρώ, έναντι 118,49 ευρώ το 2022 και 70,42 ευρώ το 2009.
Την ίδια στιγμή, με βάση τα στοιχεία της εταιρείας Circana για τις πωλήσεις των σούπερ-μάρκετ στο 8μηνο του 2024, η κατηγορία των αλκοολούχων ποτών εμφάνισε τη μεγαλύτερη - μεταξύ των υπολοίπων - ανάπτυξη σε όγκο, της τάξεως του 7,8%, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι.
Με βάση την παραπάνω εικόνα, την οποία διαπιστώνουν και οι ίδιοι οι επαγγελματίες της εστίασης στα καταστήματά τους, αναζητείται από πλευρά τους, ουσιαστικά, μία «χρυσή ισορροπία», όπως επισημαίνουν στελέχη του κλάδου. Από τη μια πλευρά, σημειώνουν, αντιμετωπίζουν το αυξημένο λειτουργικό κόστος - λόγω κυρίως των υψηλών τιμών των πρώτων υλών και της ενέργειας - και από την άλλη, το γεγονός ότι μέρος μόνο των αυξήσεων αυτών μετακυλίονται στις τιμές των καταλόγων, προκειμένου να μην είναι “αποτρεπτικές” για τους καταναλωτές.
* Η Μαρία Αντωνακάκη είναι πρόεδρος του Συνδέσμου Επαγγελματιών Επισιτισμού και Διασκέδασης Ν. Ηρακλείου.
