Κρυπτονομίσματα

Το νόμισμα που... δεν είναι νόμισμα

Απόψεις
Το νόμισμα που... δεν είναι νόμισμα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το “ντελίριο” με τα κρυπτονομίσματα και μερικές σκέψεις γύρω από μύθους και αλήθειες

Σας συνιστώ, όχι από επικοινωνιακή προβολή, αλλά από ενδιαφέρον, να φωτιστούν θεατές και αθέατες πλευρές γύρω από το “οικοσύστημα” των λεγόμενων “κρυπτονομισμάτων”, να δείτε απόψε στις 9:45 μ.μ. στην “ΚΡΗΤΗ TV” τη σχετική με το θέμα εκπομπή στις “Αντιθέσεις”. 

Όπως μέχρι στιγμής το καταλαβαίνω εγώ, είναι κυρίως “κρυπτό” και ολιγότερο “νομίσματα”, τουλάχιστον όπως εμείς ο απλός κόσμος το αντιλαμβάνεται, από αυτά που έχει ή δεν έχει στην τσέπη του, στον λογαριασμό του, στο ΑΤΜ ή το ηλεκτρονικό του “πορτοφόλι”. 
Κι όμως εδώ και λίγους μήνες επικρατεί ένα ντελίριο γύρω από την αξία των “κρυπτό”, ειδικά με το “bitcoin”, αλλά και με άλλα του οικοσυστήματος, που με την εκλογή Τραμπ απογειώθηκε στα 120.000 ευρώ και χθες ήταν κοντά στα 96.000! “Πυρετός” και μάλιστα “τζόγου” που θυμίζει μέρες χρηματιστηρίου για τα λαϊκά νοικοκυριά και τους μικροκαταθέτες, που είδαν σε χρόνο dt να εξανεμίζονται οι οικονομίες τους...

Είναι το ίδιο και σήμερα; Ελπίζω στη βραδινή εκπομπή να πάρουμε κάποιες απαντήσεις, όμως όσο μελετούσα γι’ αυτήν την εκπομπή, οδηγήθηκα σε κάποιες παρατηρήσεις, που μένει να δούμε αν και ποιος από τους αποψινούς συνομιλητές μας θα τις καταρρίψει, ως “θιασώτης” ενδεχομένως του “οικοσυστήματος” των κρυπτονομισμάτων... 

Τα κλασικά νομίσματα και τα “κρυπτό...” 

Εγώ, πάντως, για νόμισμα με την κλασική έννοια του όρου δεν τα αντιλαμβάνομαι για την ώρα. Μάλιστα, βάσει και ενός πρόσφατου νομοσχεδίου του υπουργείου Οικονομικών, που επιβάλλει στους επενδυτές κρυπτό να παρέχουν λευκή βίβλο στους επενδυτές, το κρίσιμο είναι πώς τα κρυπτό αντιμετωπίζονται, ως νομίσματα καθολικού μέσου πληρωμών ή ως επενδυτικά αγαθά ή προϊόντα. Αυτή είναι μία σοβαρή διαχωριστική γραμμή και πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε ως προϊόντα τέτοια νομίζω, αν δε θέλουμε να παραπλανήσουμε τον κόσμο, ώστε αν κάποιος χάσει τα χρήματά του από ένα τέτοιο “προϊόν”, στην καλύτερη να μας σιχτιρίζει. 

Είναι λοιπόν, όπως το καταλαβαίνω, ακόμη και χωρίς τα τυπικά χαρακτηριστικά επενδυτικά προϊόντα, όπως οι μετοχές, τα ομόλογα κ.λπ. 

Να μην ξεχνάμε τι έπαθαν εκατομμύρια μικροί και μεγάλοι μέτοχοι το 1999-2000, όταν πίστευαν ότι το Χρηματιστήριο και οι μετοχές μόνο θα ανεβαίνουν. Αλήθεια, σήμερα μπορεί να μας πει κάποιος αν υπάρχει ένας στον κόσμο που εγγυάται ότι η τιμή ενός κρυπτό δε θα πέσει ποτέ; 

Το νόμισμα είναι μέσο υποχρεωτικής κυκλοφορίας και προσφέρεται για θησαυρισμό και μέσο ανταλλαγών κι είναι διαιρετό. Ένα εμπορικό μαγαζί είναι υποχρεωμένο να δέχεται ευρώ στην Ευρωζώνη ή δολάρια στις ΗΠΑ, κ.ο.κ. Το κρυπτό δεν έχει κανένα από τα τέσσερα αυτά χαρακτηριστικά. Κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να το δεχτεί, κανείς δεν εγγυάται την αξία του αν το επιλέξει για αποθησαυρισμό, κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να το δεχτεί σε ανταλλαγές και δε σπάει σε υποδιαιρέσεις προς διευκόλυνση των καθημερινών συναλλαγών. 

Τα κρυπτό είναι ιδιωτικά νομίσματα. Σας θυμίζω ότι στις αρχές του καπιταλισμού, τα χρήματα ήταν ιδιωτικά, όπως και οι κεντρικές (εκδοτικές) τράπεζες. Μεσολάβησαν πολλές χρεωκοπίες κι επελέγη κρατική κεντρική τράπεζα και κρατικό μονοπώλιο του χρήματος για να έχει σταθερότητα το χρήμα. 

Ξέρω, ξέρω, θα μου αρθρώσουν κάποιοι αντίλογο, τουλάχιστον σε βασικές παραδοχές: 

Α. Και σήμερα οι ιδιωτικές τράπεζες εκδίδουν χρήμα με τη μορφή δανείων (άρα έχουμε ήδη ιδιωτικό χρήμα). 

Β. Και οι κεντρικές τράπεζες είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο (άρα δεν είναι κρατικές, είναι ιδιωτικές). 

Γ. Ούτε τα ευρώ έχουν σταθερή αξία, μιας και ο πληθωρισμός υποτιμάει σταθερά την αγοραστική τους ικανότητα. 

Απαντώ, όπως τα καταλαβαίνω: 

Οι τράπεζες χορηγούν δάνεια κατόπιν εγγυήσεων κι ελέγχου της πιστοληπτικής ικανότητας κάθε αιτούντα (θεωρητικά έστω, αλλά υπαρκτά μεν). 

Οι κεντρικές τράπεζες ναι μεν είναι εισηγμένες, αλλά δε λειτουργούν ως κερδοσκοπικά ιδρύματα για να αυξήσουν τα κέρδη τους. Λειτουργούν στο πλαίσιο μιας εντολής (mandate λέγεται στην τεχνική γλώσσα), που αφορά: σταθερότητα τιμών, έλεγχο πληθωρισμού και εποπτεία των τραπεζών. 

Τα νομίσματα ναι μεν χάνουν την αξία τους λόγω πληθωρισμού, αλλά κανένας κάτοχος ευρώ δεν υπέστη την καταστροφή που υπέστησαν οι μέτοχοι το 1999-2000. Επίσης, απέναντι στον πληθωρισμό μπορείς να ζητήσεις έλεγχο τιμών και αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις. Αν αρχίσει να χάνει την αξία του ένα κρυπτό, από πού θα ζητήσεις αποζημίωση; 

Στην κατάρρευση του ελληνικού Χρηματιστηρίου, ακόμη και τα μπλου τσιπς αποδείχτηκαν καταστροφή, επειδή και τα μπλου τσιπς ανέβαιναν λόγω της πλημμυρίδας ρευστού, πάνω από την αξία τους. 

Τον τελευταίο χρόνο όλα τα κρυπτό έχουν αυξηθεί επειδή τα “μπουστάρει” ο Τραμπ. Κυρίως το κάνει κατόπιν απαίτησης του Μασκ, ο οποίος έχει δικό του κρυπτό, το doge, έτσι μάλιστα θα ονομάσει και το υπουργείο που θα αναλάβει. Ο Μασκ όμως δεν πουλάει ούτε τα δικά του “Τέσλα” με κρυπτό... 

Ο Τραμπ ποντάρει στο ιδιωτικό χρήμα γενικώς, άρα και στα κρυπτό, αλλά για τους εξής λόγους κατά βάση: 

1. Επειδή βλέπει το τρίξιμο συθέμελα για την ώρα του δολαρίου ως μοναδικού συναλλακτικού μέσου παγκόσμιας ισχύος και θέλει να δημιουργήσει μια νέα αγορά που να την ελέγχουν πλήρως οι ΗΠΑ και γι' αυτό έχει δηλώσει πως θα κάνει τις ΗΠΑ πρωτεύουσα των κρυπτό. 

2. Στο πλαίσιο της προώθησης των ιδιωτικοποιήσεων. Το κάνει ακόμη και για το κανονικό χρήμα. 

Κάθε νόμισμα και κάθε νομισματική πολιτική υπόκειται στην αρχή της διαφάνειας ως δημόσιο αγαθό (τυπικά έστω). Κάθε κεντρική τράπεζα είναι υποχρεωμένη να ανακοινώσει τα επιτόκια, την ποσότητα χρήματος σε κυκλοφορία και την εξέλιξη δεικτών όπως Μ1, Μ2 και Μ3. Στα κρυπτό, όσο και αν έψαξα, δεν υπάρχει κανένας έλεγχος, καμία ρύθμιση. Το οικοσύστημα των κρυπτό είναι ακόμη πιο άναρχο και αρρύθμιστο από το οικοσύστημα των τραπεζών, που κατέρρευσαν το 2008 στις ΗΠΑ. Γιατί να το εμπιστευτούμε λοιπόν; Μένει να δω τι θα ακούσουμε σήμερα επί αυτών στην εκπομπή. 

Με όρους Πολιτικής Οικονομίας 

Στις βασικές αρχές της Πολιτικής Οικονομίας, το νόμισμα είναι οι κοινωνικές σχέσεις που αποκρυσταλλώνει. Αυτές κανονικά πρέπει να αναζητούμε πίσω από τη μορφή της οργάνωσής του. Συνήθως βέβαια, όπως λένε οι οικονομολόγοι, λειτουργεί ένας φετιχισμός, μια απολυτοποίηση-μυθοποίηση των πραγμάτων που κρύβει τους ανθρώπους και τις σχέσεις αναμεταξύ τους που βρίσκονται από πίσω. 
Οι “οπαδοί” των “κρυπτό” μιλάνε περί αδιαμεσολάβητης δημοκρατικότητας και ελευθερίας-απελευθέρωσης, έως αποκέντρωσης λειτουργικά, που παρέχει το κρυπτονόμισμα. 

Η Δημοκρατία όμως έχει πάντοτε “υποκείμενο”, που την επιδιώκει, που αγωνίζεται γι’ αυτήν. Κόσμο, συγκροτημένο, με μια αντίληψη για τα πράγματα, με επιλογές, με αξίες. Η Δημοκρατία είναι μαζική υπόθεση. Αφορά τα μεγάλα μεγέθη. 

Πού είναι εδώ ένα τέτοιο υποκείμενο; 

Οι άνθρωποι που κινούνται γύρω από το κρυπτονόμισμα (όπως και αυτοί που κινούνται στη χρηματιστική οικονομία) αναγκαστικά προσέρχονται σε ατομικιστική βάση, με αντιτιθέμενα συμφέροντα - το κέρδος μου η ζημιά σου - σε μια συνθήκη που ορίζεται από την κερδοσκοπία. 

Σήμερα βρισκόμαστε σ’ ένα σημείο καμπής που εξηγεί πολλά απ’ αυτά που θα πούμε, αρέσουν δεν αρέσουν. 

Τα κράτη, οι κρατικές εξουσίες, μαζί με το χρηματοπιστωτικό σύστημα εμπλέκονται σε μια γιγαντιαία επιχείρηση μεταφοράς εισοδήματος-πόρων από τους πολλούς στην πράξη, στους πολύ λίγους. 

Δεν είναι φαντασία το εμπεδωμένο αίσθημα των πολιτών ότι διαρκώς ανοίγουν μηχανισμοί αφαίρεσης εισοδήματός τους. Εδώ έχει πολύ ενδιαφέρον ότι οφείλουμε να θέσουμε το ερώτημα: πού πάει αυτό που χάνουμε; 

Υπάρχει λοιπόν μια κοινωνική απαίτηση άμυνας, μιας απελευθέρωσης απ’ αυτό που γίνεται. Υπάρχει (ευτυχώς) μια πολύ εύλογη αντισυστημική διάθεση. 

Υπάρχει και μια άλλη πλευρά πολύ, διαφορετική όμως. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα αρχίζει σαν μορφή οικονομικής λειτουργίας να δημιουργεί πρόβλημα και στο ίδιο το σύστημα. Η υπερχρηματιστικοποίηση της οικονομίας (το κέρδος που δε στηρίζεται στην παραγωγή νέου πλούτου, αλλά στην κερδοσκοπία των αξιώσεων επί μελλοντικού πλούτου-μελλοντικών αξιών που δεν έχουν παραχθεί ακόμη, αλλά αναμένεται ότι θα παραχθούν στο μέλλον) οδηγεί σε απανωτές “φούσκες” και σε μεγάλους κινδύνους για την ευστάθεια του συστήματος.

Αυτό κάνει αβυσσαλέο τον ανταγωνισμό ανάμεσα σε πολύ μεγάλα συμφέροντα. Τα ωθεί να θέλουν μια γενική απορρύθμιση, έναν παραμερισμό όλων των περιορισμών (κρατικών). 

Υπάρχουν σήμερα συστημικοί κύκλοι-μεγιστάνες (τύπου Μασκ, Ζούκεμπεργκ, Μπέζος, Σόρος, αλλά και άλλοι πολύ πιο αφανείς) μέσα σ’ ένα τοπίο τεράστιας υπερσυγκέντρωσης πλούτου και ισχύος σε πολύ λίγα χέρια, μαζί και τεχνοκρατικές ελίτ στα πιο ψηλά πατώματα της ιεραρχίας που επιθυμούν μια «απελευθέρωση» από τις όποιες τέτοιες κοινωνικές ρυθμίσεις διατηρούνται. 

Αυτή δεν είναι η δική μας βέβαια ελευθερία και δημοκρατία (αν και προσπαθεί να μας προσελκύσει σαν τέτοια). Για μας, τέτοιες «απελευθερώσεις» είναι η μεγαλύτερη ανισότητα και καταπίεση. Είναι η προσπάθεια απροκάλυπτης υπεξαίρεσης του κοινωνικού πλούτου (όχι μόνο του ατομικού μας πορτοφολιού), αλλά και των πόρων των ασφαλιστικών, συνταξιοδοτικών μας ταμείων που τζιράρονται, και επίσης των κρατικών πόρων που διασπαθίζονται μέσω του επαχθούς δημόσιου χρέους. 

Τα κρυπτονομίσματα εμφανίστηκαν καθόλου τυχαία το 2009 - ένα χρόνο μετά την έκρηξη της τεράστιας “φούσκας” με τα στεγαστικά δάνεια χαμηλής κάλυψης στις ΗΠΑ, που έγινε ο... πυροκροτητής ενός πρωτοφανούς κύματος της παγκόσμιας κρίσης. 

Τα κρυπτονομίσματα είναι ένα τέτοιο πολυεργαλείο στα χέρια των ελίτ, κατάλληλο για μια σειρά πολύ μεγάλων αναδιαρθρώσεων, στην προσπάθειά τους να σπρώξουν στο μέλλον τις εκδηλώσεις της κρίσης τους, που διαρκώς έρχονται στο προσκήνιο. Η Blackrock πόσο τυχαία παίζει σε αυτόν τον άξονα; 

Μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία: 

1. Εισηγητής του bitcoin εμφανίζεται κάποιος με το όνομα Satoshi Nakamoto. Δεν είναι τίποτα άλλο γνωστό γι’ αυτόν, εκτός από το όνομά του. Ούτε καν αν πρόκειται για ένα ή περισσότερα άτομα. 

2. Σήμερα, στον χώρο του bitcoin - δεν είναι μόνο ένα νόμισμα, αλλά και μια ηλεκτρονική πλατφόρμα συναλλαγών - δρουν τεράστιοι παίκτες. Ανάμεσά τους σε περίοπτη θέση η Blackrock (που σημειωτέον, έχει στο χαρτοφυλάκιό της σημαντικές συμμετοχές σχεδόν σε όλες τις γιγαντιαίες αμερικανικές εταιρείες). Αλλά και δύο μεγάλοι παίκτες κινεζικών συμφερόντων έχουν πολύ ισχυρή τοποθέτηση μέσα στον χώρο bitcoin. 

Είναι το κρυπτονόμισμα επιλογή για να προστατέψουμε τις αποταμιεύσεις μας; Ιδίως από τον πληθωρισμό που τις τρώει, αλλά και από άλλες επιβαρύνσεις και χρεώσεις, φορολογικές και άλλες, που δεν παύουν να τις “ροκανίζουν”; 

Οι επιφυλάξεις που διατυπώνονται είναι πολλές και εύλογες: 

α) Τα νομίσματα αυτού του είδους δεν έχουν λειτουργήσει σαν μέσα πληρωμής, σαν φορείς ανταλλακτικής αξίας. Δε λειτουργούν με άμεσο τρόπο σαν γενικό μέτρο αξιών (το ψωμί και οποιοδήποτε άλλο αγαθό-εμπόρευμα δεν μετριέται σε bitcoin, μετριέται σε ευρώ, σε δολάριο, σε...). Θα μετατρέπονται πάντοτε στο καθημερινό νόμισμα για να ικανοποιήσουμε τις αγοραστικές μας ανάγκες. Άρα η “μαγεία” αυτού που διαφεύγει του ελέγχου, όπως λένε, δεν εξατμίζεται; 

β) Η ισοτιμία bitcoin με το δολάριο/ευρώ κ.λπ. γνωρίζει πολύ έντονες και απότομες διακυμάνσεις. Επιπλέον αυτό γίνεται μέσα σε μια αγορά πολύ ρηχότερη (με πολύ λιγότερη συναλλακτική δραστηριότητα) απ’ ό,τι ένα συμβατικό νόμισμα. 
Αυτό το τοπίο αντιστοιχεί σε μια κατάσταση με έντονα κερδοσκοπικό χαρακτήρα, που δεν είναι φρόνιμο να έχει σχέση με τον μισθοσυντήρητο ή τον μικρομεσαίο επιχειρηματία, που παλεύουν να τα φέρουν βόλτα. Εκτός αν θέλει κάποιος να πάρει τα ρίσκα του κι ό,τι βγει. 

Ειδικά για το “επιχείρημα” (;) ότι το bitcoin είναι περιορισμένης έκδοσης, αντίθετα με τα συμβατικά νομίσματα που χάνουν την αξία τους γιατί διαρκώς οι κεντρικές τράπεζες εκδίδουν νέες ποσότητες, άρα το πληθωρίζουν. 

Καταρχάς, ο πληθωρισμός είναι πολύ σύνθετο φαινόμενο. Δε λειτουργεί με ένα απλό σχήμα: Αυξάνεται η έκδοση χρήματος, αυξάνεται ο πληθωρισμός, και αντίστοιχα μειώνεται η έκδοσή του, ενισχύεται η αξία του χρήματος. Η έκδοση χρήματος, όταν γίνεται, είναι ένας επιμέρους χειρισμός, ένα εργαλείο, δεν είναι από μόνη της η πρωτογενής αιτία του πληθωρισμού. Η αξία του νομίσματος και οι πληθωριστικές τάσεις διαμορφώνονται από μια σειρά αλληλοεπιδρώντων παραγόντων.

Σ' αυτούς συγκαταλέγονται: 

1) Η νομισματική και η γενικότερη οικονομική και αναπτυξιακή πολιτική των κρατών. 

2) Οι ανταγωνιστικές σχέσεις ανάμεσα σε κράτη, αλλά και σε κλαδικά επιχειρηματικά συμφέροντα. 

3) Οι σχέσεις, οι συγκρούσεις και ο συσχετισμός δυνάμεων ανάμεσα στον κόσμο της εργασίας και στο κεφάλαιο. 

Δύο χρήσιμα παραδείγματα 

1. Σήμερα ένας από τους παράγοντες που ενισχύουν τις πληθωριστικές τάσεις είναι τα μεγάλα παίγνια και οι αντιθέσεις που εκδηλώνονται γύρω από την ενέργεια. Αντιθέσεις γεωπολιτικές (Δύση-Ανατολή, αλλά και άλλες εσωτερικές μέσα στα δύο “στρατόπεδα”). Αλλά και αντιθέσεις διακλαδικές (ανάμεσα στα κεφάλαια που ελέγχουν την αγορά υδρογονανθράκων και σε εκείνα που επενδύουν στις πράσινες αναδιαρθρώσεις κ.λπ.). Αυτή η άνοδος των τιμών της ενέργειας (που έχει σχέση και με τη μετατροπή της σε χρηματιστικό προϊόν) οδηγεί σε μια τεράστια μεταφορά πόρων-εισοδήματος με πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση. 

2. Υπήρξε στο πρόσφατο διάστημα (μέχρι λίγο πριν την πανδημία) μια περίοδος όπου εκδόθηκαν τεράστια ποσά χρηματικής ρευστότητας σε ΗΠΑ, Ε.Ε., Ιαπωνία (για την κάλυψη των μεγάλων “τρυπών” στους ισολογισμούς των τραπεζών μετά την τραπεζική κρίση του 2008 στις ΗΠΑ και το ντόμινο που πήγε να φέρει σε όλο τον δυτικό κόσμο), χωρίς να τροφοδοτηθεί άμεσα ένα πληθωριστικό κύμα. Το χρήμα αυτό που κινήθηκε για μια περίοδο μέσα στη χρηματοπιστωτική σφαίρα (δεν μπήκε στην παραγωγική σφαίρα), σε συνθήκες μάλιστα πολύ χαμηλού κόστους διατραπεζικού δανεισμού, δεν έλεγε να τροφοδοτήσει ένα πληθωριστικό κύμα. Φούσκωνε, βέβαια, τεράστιες χρηματιστικές “φούσκες” (που παραμένουν φουσκωμένες και σήμερα) και οδήγησε σε μια σειρά αδιεξόδων, που σχετίζονται και με τη σημερινή πληθωριστική πίεση. 

Εν ολίγοις, το θέμα του πληθωρισμού είναι πολυπαραγοντικό, αντανακλά δομικές πλευρές της οικονομικής ζωής και μας είναι χρήσιμο να το κατανοήσουμε όσο γίνεται περισσότερο. Σε καιρούς κρίσης βέβαια, που εύλογα μας κλονίζουν και μας αναστατώνουν, μπαίνουν σε κρίση και οι αντιλήψεις μας για το τι συμβαίνει, χάνεται και ένα κομμάτι της γνώσης που είχαμε αποκτήσει μέσα από τη μακρόχρονη εμπειρία της ζωής. 

 
Μύθοι και αλήθειες: Μερικές πλευρές για τη λειτουργία του bitcoin και των κρυπτονομισμάτων

Λένε οι θιασώτες τους πως η δομή τους είναι αποσυγκεντρωμένη. Τι σημαίνει αυτό; 

Οι συναλλασσόμενοι είναι συνδεμένοι σε ένα δίκτυο και μέσω αυτού επικοινωνούν και εκτελούν τις μεταξύ τους οικονομικές κινήσεις (στην απλούστερη μορφή μεταφορές χρήματος). 

Δεν υπάρχει ένα κεντρικό σημείο (μια κεντρική βάση δεδομένων), όπου αποθηκεύονται και τηρούνται οι συναλλαγές που γίνονται. Αντίγραφα της βάσης δεδομένων υπάρχουν στους κόμβους του δικτύου. 

Για κάθε συναλλαγή, υπάρχει μια διαδικασία όπου, αφού υπογραφεί ψηφιακά από τους δύο συμβαλλόμενους και παραχθεί μια μοναδική ηλεκτρονική της ταυτότητα, αυτή εισάγεται στο δίκτυο και αρχίζουν άλλοι κόμβοι του δικτύου να προσπαθούν να την επικυρώσουν εκτελώντας έναν συγκεκριμένο (και εσκεμμένα πολυδάπανο σε υπολογιστική ισχύ αλγόριθμο, σύμφωνα με τους κατασκευαστές του bitcoin). Ο κόμβος που θα τελειώσει πρώτος την εργασία αυτή (άρα υποδομή και δυναμικό ταχύτητας), ανταμείβεται με ένα μπόνους σε bitcoin - η διαδικασία λέγεται mining/εξόρυξη. 

Η “αποκεντρωμένη” αυτή διαδικασία συνεπάγεται όμως αφ’ εαυτού κάτι δημοκρατικό; 

1) Πολύ γρήγορα φαίνεται να προκύπτει μια ολιγαρχικότατη δομή εντός του δικτύου. Επιτυχή εξόρυξη μπορεί να κάνουν μόνο οι ελάχιστοι κόμβοι με τεράστια υπολογιστική ισχύ - και οι παρέες γύρω τους, που αυτοί έχουν επιλέξει για τους δικούς τους λόγους. 

2) Ο τρόπος λειτουργίας του όλου πράγματος, το λεγόμενο πρωτόκολλο επικοινωνίας ανάμεσα στους χρήστες, είναι πρωτοφανούς συνθετότητας. Δε μοιάζει με καμιά εικόνα που έχουμε από την καθημερινή μας ζωή. Δε μιλάμε εδώ για τις τεχνικές λεπτομέρειες (που, ούτως ή άλλως, δε γνωρίζουμε και δε χρειάζεται να γνωρίζουμε όταν συναλλασσόμαστε με την τράπεζα, ή οδηγούμε ένα αυτοκίνητο, ή επικοινωνούμε μέσω τηλεφώνου κ.λπ.). Μιλάμε για τις αδρές γραμμές και τη σκοπιμότητα των όσων γίνονται. Ακόμη περισσότερο για τη σκοπιμότητα της ανταμοιβής για μια εργασία (την επικύρωση της συναλλαγής) που δεν παράγει τίποτα κοινωνικά χρήσιμο (μια “γυμναστική” χωρίς νόημα). Η σκοπιμότητά της είναι μόνο η δημιουργία μιας δομής ανταγωνισμού. 

Βασίζεται στην εγκαθίδρυση μιας τεράστιας ασυμμετρίας των δυνατοτήτων κατανόησης και εξοικείωσης των ανθρώπων πάνω σε θεμελιώδεις κοινωνικές διαδικασίες (συναλλαγές με κρυπτονόμισμα). Και αυτό δημιουργεί μια απίστευτη εξουσιαστική δομή (που θυμίζει μοτίβα μελλοντολογικού δυστοπικού κινηματογράφου). Η σειρά “Black Mirror” δίνει μερικά χαρακτηριστικά τέτοια μοτίβα, πολύ κοντά στο τι εντέλει γίνεται. 

Επιπλέον, η “αποσυγκέντρωση” και η διασπορά δεν είναι συνώνυμο της δημοκρατίας ντε και καλά. 
Τη μετοχική τεράστια εταιρεία, που το 90% των μετοχών της βρίσκεται στα χέρια μκρομετόχων, τη διαχειρίζεται ένα ελάχιστο ποσοστό (που συχνά δεν μπορείς καν να το οπτικοποιήσεις, μέσω των διαφόρων funds και άλλων αποπροσωποποιημένων δρόμων ελέγχου). Αυτή η ολιγαρχία μανουβράρει και παίζει απίστευτα χρηματιστηριακά παίγνια κερδοσκοπίας με την τεράστια μάζα κεφαλαίου που συντίθεται από μικρά κεφάλαια των μικρομετόχων. Για ποια δημοκρατία γίνεται λόγος εδώ; 

Απαιτητικά σε πόρους - Είναι τα κρυπτονομίσματα ενεργοβόρα; 

Όσο κι αν οι μύστες του μιλάνε για νέες τεχνολογίες, απ’ ό,τι υφίσταται σήμερα, είναι απίστευτα ενεργοβόρα γιατί στη βάση τους βρίσκεται η ανάγκη για πολύ απαιτητικούς υπολογισμούς, που είναι διαρκώς δεσμευμένοι σε έναν χωρίς όρια αγώνα ταχύτητας. Αυτό σημαίνει τεράστιες απαιτήσεις τροφοδότησης με ενέργεια και απαιτήσεις διαχείρισης της παραγόμενης θερμότητας (ψύξη). 

Επί του παρόντος, οι συναλλαγές που γίνονται σε τέτοιες πλατφόρμες είναι συγκριτικά πολύ μικρού πλήθους σε σχέση με τις συμβατικές (π.χ. μέχρι πρόσφατα ήταν το 1/3.000 των συναλλαγών που γίνονται σε ημερήσια βάση με τη VISA). Η απαιτούμενη ενέργεια είναι τουλάχιστον ανάλογη των συναλλαγών που πρέπει να τυχαίνουν επεξεργασίας. Στην πραγματικότητα αυξάνεται με ρυθμούς γρηγορότερους του αναλογικού. 

Σε απλά Ελληνικά, σε ό,τι αφορά αυτή τη διάσταση, η απαιτούμενη ενέργεια είναι τόσο μεγάλη, που είναι πολύ απίθανο να εξελιχθούν οι πλατφόρμες αυτές σε χώρους υποστήριξης νομισμάτων γενικευμένης χρήσης. 

Όμως παραμένει ανοιχτό το ερώτημα: Γιατί όλα αυτά; 

Δεν τα ξέρουμε όλα. Μένουν αρκετά να μάθουμε. Μπορούμε, πάντως, να διακρίνουμε κάποιες πλευρές. 

α) Τη μια την είπαμε ήδη. Μεγάλοι χειρισμοί αναδιάταξης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των συμφερόντων που τσακώνονται και αρθρώνονται γύρω του. 

β) Πολιτική εκμετάλλευση και δρόμοι εκτόνωσης της εύλογης κοινωνικής δυσαρέσκειας και έντασης, διοχέτευσή της σε δρόμους από τους οποίους μπορεί να βγει κέρδος. 

γ) Δημιουργία τεράστιας ζήτησης για ενέργεια και μέσω αυτής, νομιμοποίηση του κοινωνικού κόστους που συνεπάγονται οι μεγάλες πράσινες αναδιαρθρώσεις. Αχόρταγη ζήτηση επίσης για ψηφιακές τεχνολογίες (υπολογιστική ισχύς, ταχύτητα δικτύων, νέα υλικά και πολλά άλλα). 

Δρόμοι που δένουν την πρόοδο των παραγωγικών δυνατοτήτων με το κέρδος, οδηγώντας σε μια απίστευτη σπατάλη φυσικών και ανθρώπινων πόρων, που βάζουν σε κίνδυνο την ύπαρξη μιας αξιοβίωτης ανθρώπινης ύπαρξης. Υπερβολές, μπορεί να σκεφτείτε. Για να δούμε απόψε αν κάποιος από τους μύστες των “κρυπτό” θα πετύχει να μας πείσει στις “Αντιθέσεις” για μια άλλη οπτική. 


 

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News