Είναι μια νέα πραγματικότητα, που φέρνει στο επίκεντρο τα δικαιώματα των μειονοτήτων και σπάει τα στεγανά του κοινωνικού αποκλεισμού, ή μια ρητορική που έρχεται να δώσει έδαφος στον φανατισμό μέσα από τις πεποιθήσεις που προβάλλει;
«Ο λόγος για την woke κουλτούρα - ή ελληνιστί κουλτούρα αφύπνισης - που έχει διχάσει την πολιτική σκηνή σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και την κοινωνία εν γένει. Πρόκειται για έναν όρο που κατά πληροφορίες “γεννήθηκε” στην Αμερική και αρχικά αναφερόταν στον ρατσισμό και την ξενοφοβία. Με το πέρασμα των χρόνων και με γνώμονα τις ανάγκες των καιρών, που θέλουν μια κοινωνία προοδευτική που θα αγκαλιάζει όλες τις κοινωνικές ομάδες, “εισέβαλαν” και άλλες μειονότητες στον όρο της woke, ενώ κάποιες άλλες δημιουργήθηκαν από αυτήν. Βέβαια, κατ’ εμέ, ο όρος μειονότητα είναι ρευστός και διαφοροποιείται από κοινωνία σε κοινωνία. Όμως αυτή η ρευστότητα είναι που φέρνει τελικά την καθολική συμπερίληψη. Τα “απόνερα” του wokeness έφτασαν αρκετά χρόνια μετά στη χώρα μας και έρχονται να συγκρουστούν με τα συντηρητικά ελληνικά δεδομένα. Και όλα αυτά, τη στιγμή που η ακροδεξιά στην Ευρώπη ανεβαίνει απειλητικά και η επανεκλογή Τραμπ βάζει “μπλόκο” στην κοινωνική συμπερίληψη και αποδοχή».
Ο παλμός της κοινωνίας
Οι κοινωνικές ζυμώσεις είναι συνεχείς, αποτυπώνοντας ένα “μωσαϊκό” απόψεων γύρω από το θέμα. Υπάρχει ένα κομμάτι του κοινωνικού συνόλου που αποδέχεται και αγκαλιάζει τα όσα πρεσβεύει η woke κουλτούρα. Παράλληλα, υπάρχει και η μερίδα κόσμου που, ούσα βομβαρδισμένη από πολλές και διαφορετικές απόψεις, μάλλον παρακολουθεί “μουδιασμένη” ή επιφυλακτική τις εξελίξεις, ενώ εκφράζονται φόβοι μην πάμε από τη λεγόμενη “τυραννία της πλειοψηφίας” στην “τυραννία της μειοψηφίας”.
Την ίδια ώρα, δε λείπουν οι συντηρητικές φωνές που κάνουν λόγο για μια “νέα τάξη πραγμάτων”, που έρχεται να ταράξει τα “ήσυχα” νερά της ελληνικής κοινωνίας (τόσο... ήσυχα που πλέον έχουν γίνει βουρκόνερα). Όμως, μη λησμονούμε ότι, χωρίς τη ρήξη και το κοινωνικό “σοκ”, δεν ήρθε ποτέ καμιά αλλαγή.
Η κουλτούρα της αφύπνισης στον βωμό του κέρδους
Δυστυχώς, έχουμε γίνει πολλές φορές μάρτυρες εργαλειοποίησης του όρου, από επιχειρήσεις και εταιρείες, οι οποίες, φορώντας ένα προσωπείο προοδευτισμού, χαίρουν ευρείας αποδοχής, ενώ το κέρδος αποτελεί φυσικά τον απώτερο σκοπό του όλου “επικοινωνιακού τεχνάσματος”, μεταποιώντας έτσι τη woke κουλτούρα σε... woke καπιταλισμό.
Πώς επηρεάζει την πολιτική
Η κουλτούρα αφύπνισης διαμορφώνει πλέον και το πολιτικό ανάγλυφο της χώρας μας. Ο όρος υπονομεύεται και χλευάζεται από τη δεξιά-συντηρητική πτέρυγα, η οποία θεωρεί πως το να δοθούν ίσα δικαιώματα σε όλες τις κοινωνικές ομάδες, αφαιρούνται από... κάποιες άλλες. Την ίδια στιγμή, υπάρχουν κόμματα τα οποία εκμεταλλεύονται την κουλτούρα αφύπνισης, ώστε να ενισχύσουν τα ποσοστά τους, και κάποια από αυτά το κάνουν με τίμημα την εσωκομματική “γαλήνη”.
Ενδεικτικά, το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια (το οποίο κατά τον Κυριάκο Μητσοτάκη ανήκει στην ατζέντα των ανθρώπινων δικαιωμάτων και όχι στη woke) ήταν αφορμή μιας εσωκομματικής ρήξης στο “γαλάζιο στρατόπεδο”, με στελέχη που αντιτάχθηκαν στη “φιλελευθεροποίηση” του κόμματος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τότε βρέθηκε μπροστά σε ένα δίλημμα, καθώς από τη μία ήθελε να δείξει ένα προοδευτικό πρόσωπο του δεξιού κόμματός του, ωστόσο από την άλλη προκάλεσε την - αναμενόμενη - αντίδραση της συντηρητικής πτέρυγας, όπως του Αντώνη Σαμαρά.
Πάντως, το παράδοξο είναι πως, εν έτει 2024, καλούμαστε να “βαφτίσουμε” το αυτονόητο. Με άλλα λόγια, τα δικαιώματα των γυναικών, η εξουδετέρωση της κουλτούρας του βιασμού, η ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητα και πολλά ακόμα δε θα έπρεπε να τοποθετηθούν κάτω από την ομπρέλα ενός όρου για να κανονικοποιηθούν. Ουτοπικό αυτό που θα πω, αλλά ως νέο άτομο έχω κάθε δικαίωμα να ελπίζω: Σε λίγα χρόνια μακάρι να μην υπάρχει ο όρος woke κουλτούρα, και αυτό γιατί θα είναι πια περιττός, μιας και όλα θα έχουν βρει την ισότιμη θέση τους στην κοινωνία.
