Οι άρρηκτοι δεσμοί του Νίκου Καζαντζάκη με το Ηράκλειο, αλλά και άγνωστες πτυχές της ιστορίας του παγκόσμιου πνεύματος βρέθηκαν στο επίκεντρο ομιλίας στην αίθουσα “Θεοτοκόπουλος” της Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης. Με οδηγό τεκμήρια και στοιχεία, ιχνηλατήθηκαν τα βήματα του μεγάλου στοχαστή, στη γενέτειρά του. Εξάλλου, όπως ο ίδιος είχε πει, «ο αέρας που ανέπνεψα και με έθρεψε είναι φυσικά ο αέρας της Κρήτης, ιδίως το Ηράκλειο».
Έγινε μια ιστορική αναδρομή που ξεκίνησε από τα μαθητικά του χρόνια, από τη φιλόλογο και αναπληρώτρια διευθύντρια Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη, Βούλα Βασιλειάδη.
«Ο Νίκος Καζαντζάκης παραμένει πάντα επίκαιρος και πάντοτε έχεις να πεις κάτι καινούργιο γι’ αυτόν. Σήμερα θα μιλήσουμε για τη σχέση του με την πόλη του, από τότε που γεννήθηκε μέχρι και τον θάνατό του. Έτσι, θα ιχνηλατήσουμε σημαντικές στιγμές αυτής της σχέσης και θα αποκαλύψουμε μερικά άγνωστα στοιχεία. Η αλήθεια είναι ο κόσμος πάντα ενδιαφέρεται για τα άγνωστα στοιχεία. Μερικές φορές, βέβαια, τα “άγνωστα” δε σημαίνει ότι είναι και εντελώς άγνωστα για τον κόσμο, απλά είναι “χαμένα” ή τα αναδεικνύουμε περισσότερο. Άλλες φορές, ψάχνοντας στοιχεία, βρίσκουμε πράγματα που πραγματικά είναι άγνωστα», δήλωσε η κ. Βασιλειάδη.
Το Ηράκλειο ως “φόντο” σε πολλά έργα του μεγάλου στοχαστή
Ο Νίκος Καζαντζάκης συνδέεται με το Ηράκλειο, καθώς είναι η πόλη που πέρασε τα μαθητικά του χρόνια και άφησε το στίγμα της και σε πολλά συγγραφικά του έργα. Όπως εξηγεί η Βούλα Βασιλειάδη, «το Ηράκλειο είναι η γενέτειρά του, είναι η πόλη που τον διαμόρφωσε γιατί εδώ πέρασε τα μαθητικά του χρόνια. Ο ίδιος χρησιμοποίησε το Ηράκλειο ως φόντο σε πολλά έργα του. Όπως στον “Καπετάν Μιχάλη”, στον “Ζορμπά”, στην “Αναφορά στον Γκρέκο”, ακόμη και στον “Ανήφορο”».
Το σπίτι του στην οδό Καζαντζάκη στο Ηράκλειο
Κατά τη διάρκεια της ομιλίας έγινε ειδική αναφορά στο σπίτι τού Νίκου Καζαντζάκη, που κατεδαφίστηκε τη δεκαετία του ’50. Βρίσκεται στην “καρδιά” της πόλης, στην οδό Καζαντζάκη, η οποία αρχικά λεγόταν οδός Σελίνου.
«Είναι στην οδό Νίκου Καζαντζάκη, πολύ κοντά στην Πλατιά Στράτα, στη λεωφόρο Καλοκαιρινού. Το σπίτι γκρεμίστηκε τη δεκαετία του ’50 και ο ίδιος ο Νίκος Καζαντζάκης παρακολουθούσε ένα πραγματικό θρίλερ, διάσωσης της πατρικής οικίας του. Γκρεμίστηκε καθώς είχε ήδη πωληθεί από την αδερφή του, που το κληρονόμησε. Παρόλο που έγιναν προσπάθειες να περάσει στα χέρια του Δημοσίου, αυτό δεν κατέστη δυνατόν. Επομένως ο νέος ιδιοκτήτης θέλησε να γκρεμιστεί», ανέφερε η κ. Βασιλειάδη.
Σύμφωνα με την αναπληρώτρια διευθύντρια του Μουσείου Νίκου Καζαντζάκη, που ξεδίπλωσε τη ζωή του Νίκου Καζαντζάκη μέσα από την ομιλία της, έγιναν προσπάθειες για να διασωθεί και να αναδειχθεί το σπίτι. Μάταια όμως, καθώς οι όποιες παρεμβάσεις και προσπάθειες έπεσαν στο κενό.
«Έγιναν μεγάλες προσπάθειες να διασωθεί. Δυστυχώς αυτό δεν έγινε και έτσι σήμερα δεν υπάρχει, παρόλο που ακόμα οι αναγνώστες των έργων του το αναζητούν. Λείπει το σπίτι του Νίκου Καζαντζάκη σήμερα από την πόλη, ωστόσο υπάρχει το Μουσείο Νίκου Καζαντζάκη, που είναι η πνευματική του εστία, όπου επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο έρχονται “ταπεινοί προσκυνητές” στην πνευματική του στέγη», επισήμανε η ίδια.
«Οι μικρές ιστορίες της πόλης συντελούν τη μεγάλη ιστορία της»
Η ομιλία με τίτλο “Μεταξύ μύθου και ιστορίας: αναζητώντας τον Νίκο Καζαντζάκη στο Ηράκλειο” πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της σειράς ομιλιών “Μικρές ιστορίες της πόλης” του Δήμου Ηρακλείου.
Σύμφωνα με τη Ρένα Παπαδάκη, αντιδήμαρχο Πολιτισμού του Δήμου Ηρακλείου, ο κόσμος έχει “αγκαλιάσει” τη δράση, που ξεκίνησε πέρυσι.
«Μιλάμε για ανθρώπους, προσωπικότητες και γεγονότα της πόλης μας και βεβαίως δε θα μπορούσε να απουσιάζει ο μεγάλος συγγραφέας και στοχαστής Νίκος Καζαντζάκης. Τη δράση την έχει αγκαλιάσει ο κόσμος του Ηρακλείου, έχουμε κάθε φορά ένα άλλο θέμα. Και όπως λέμε, οι μικρές ιστορίες συνιστούν τελικά τη μεγάλη της ιστορία», δήλωσε η κ. Παπαδάκη.
