Το άρθρο αυτό αποτελεί μια εισαγωγική αναφορά στο πρόσφατο βιβλίο “The Frozen Climate Views of the IPCC” [1], που εκδόθηκε από το ίδρυμα Clintel [2], όπου μέσω μιας ενδελεχούς ανάλυσης και κριτικής αναδεικνύονται τα σοβαρά σφάλματα της πιο πρόσφατης έκθεσης της IPCC, AR6 (Sixth Assessment Report).
Τον Μάρτιο του 2023, με τη δημοσίευση της αποκαλούμενης έκθεσης Σύνθεσης, η IPCC ολοκλήρωσε τον έκτο κύκλο αξιολόγησης. Κατά τη διάρκεια αυτού του κύκλου, που ξεκίνησε το 2015, η IPCC δημοσίευσε τρεις ειδικές εκθέσεις: “Υπερθέρμανση του πλανήτη 1,5°C”, τον Οκτώβριο του 2018, “Κλιματική Αλλαγή και Γη”, τον Αύγουστο του 2019, και η “Ειδική έκθεση για τον Ωκεανό και την Κρυόσφαιρα σε ένα μεταβαλλόμενο κλίμα”, τον Σεπτέμβριο του 2019. Αυτές οι εκθέσεις ακολουθήθηκαν από εκθέσεις τριών Ομάδων Εργασίας.
Η συνεισφορά της Ομάδας Εργασίας Ι στο AR6, “Climate Change 2021: The Physical Science Basis”, κυκλοφόρησε στις 9 Αυγούστου 2021. Η συνεισφορά της Ομάδας Εργασίας ΙΙ, “Climate Change 2022: Impacts, Adaptation and Vulnerability”, κυκλοφόρησε στις 28 Φεβρουαρίου 2022. Η συνεισφορά της Ομάδας Εργασίας ΙΙΙ, “Climate Change 2022: Mitigation of Climate Change”, κυκλοφόρησε στις 4 Απριλίου 2022. Στη συνέχεια, ο κύκλος ολοκληρώθηκε με την έκθεση σύνθεσης AR6, Climate Change 2023. [3]
Έτσι ο κύκλος αξιολόγησης διήρκεσε 8 χρόνια και απέδωσε επτά τόμους. Σε παλαιότερο αλλά ενδιαφέρον βιβλίο τους “Taken by Storm" [4], οι Καναδοί επιστήμονες Ross McKitrick και Chris Essex αποκαλούν την IPCC “Μεγάλη Επιτροπή”. Αυτή είναι μια εύστοχη περιγραφή, μόνο που η IPCC δεν είναι πλέον μια ενιαία οντότητα, αλλά αποτελείται πλέον από πολυάριθμες “Μεγάλες Επιτροπές” που έχουν όλο και λιγότερα κοινά στοιχεία μεταξύ τους. Καθεμία από αυτές παράγει μεγάλες εκθέσεις, μερικές φορές χιλιάδων σελίδων, με συνεισφορές εκατοντάδων επιστημόνων συμπεριλαμβανομένων και κοινωνικών επιστημόνων από όλο τον κόσμο. Σε αυτόν τον κύκλο, για παράδειγμα, η έκθεση της Ομάδας Εργασίας 1 είχε έκταση 2.409 σελίδων, η έκθεση της Ομάδας Εργασίας 2 ακόμη μεγαλύτερη με 3.068 σελίδες και η έκθεση της Ομάδας Εργασίας 3 περιείχε επίσης 2.913 σελίδες. Εκτός από τον εκτεταμένο χαρακτήρα των εκθέσεων, η IPCC είναι επίσης ο “Μεγάλος Παίκτης” με την έννοια ότι κυριαρχεί στο αφήγημα της κλιματικής αλλαγής, αν και η φύση της επιρροής της είναι παραπλανητική.
Οι άνθρωποι μιλούν σαν να υπάρχει μια ενιαία “άποψη” που αποδίδεται στην IPCC και αποτελεί τη “συναίνεση” των χιλιάδων συμμετεχόντων, ειδικών συγγραφέων και κριτών. Αυτή η εικόνα της IPCC δυσκολεύει να κρίνουμε τους ισχυρισμούς εκείνων που επικαλούνται τη θέση της συναίνεσης.
Ωστόσο, είναι αμφίβολο ότι οποιοσδήποτε από τους συγγραφείς ή τους κριτές της IPCC διάβασε και τους επτά τόμους, ούτε ζητήθηκε ποτέ από οποιονδήποτε να δηλώσει τη συμφωνία του με όλα όσα περιέχονται σε αυτούς τους τόμους. Δεδομένου ότι, για πολλά σημαντικά θέματα, τα κεφάλαια περιγράφουν αντικρουόμενες γραμμές αποδείξεων και αποδέχονται μόνο περιορισμένα επίπεδα συμφωνίας ή εμπιστοσύνης, δεν είναι εύλογο να υποθέσουμε ότι η IPCC έχει μια ενιαία άποψη για κάθε συγκεκριμένο θέμα.
Ωστόσο, τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης επικαλούνται συστηματικά την IPCC ως ένα ενιαίο σώμα που προβάλλει ένα απλό, σαφές (και δυσοίωνο) μήνυμα, και οι πολιτικοί βασίζονται σε αυτό το μήνυμα για να δικαιολογήσουν τις κλιματικές πολιτικές τους. Η IPCC έχει γίνει “Μονοπώλιο της Γνώσης” [5] και αυτό εγκυμονεί κάθε είδους κινδύνους. Ποιος είναι σε θέση, λοιπόν, να ελέγξει τον “Μεγάλο Παίκτη” ή να αμφισβητήσει τον τρόπο με τον οποίο επικαλείται την εξουσία της στους πολιτικούς κύκλους;
Η IPCC περιγράφει το έργο της ως εξής: «Η ανοικτή και διαφανής επανεξέταση από εμπειρογνώμονες και κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο αποτελεί ουσιαστικό μέρος της διαδικασίας της IPCC, ώστε να διασφαλίζεται μια αντικειμενική και πλήρη αξιολόγηση και να αντικατοπτρίζεται ένα ευρύ φάσμα απόψεων και εμπειρογνωμοσύνης».
Το επιτυγχάνουν όμως αυτό;
[1] Crok, Μ., & May, Α. (2023). The Frozen Climate Views of the IPCC: An Analysis of AR6. Andy May Petrophysicist LLC. [PDF]
[2] Climate Intelligence https://clintel.org/.
[3] All Reports: https://www.ipcc.ch/ar6-syr/.
[4] Essex, Christopher, and Ross McKitrick. “Taken by storm: the troubled science, Policy and politics of global warming” (2002). 2003, Key Porter books, 320 pages.
[5] Tol, Richard S j (2011) Regulating knowledge monopolies: The case of the IPCC. Climatic Change, 108 (4). pp. 827-839. ISSN 0165-0009.
* Ο Σταύρος Αλεξανδρής είναι καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών στο Τμήμα Αξιοποίησης Φυσικών Πόρων & Γεωργικής Μηχανικής.
