Η συζήτηση του φορολογικού νομοσχεδίου, αν μη τι άλλο, ήταν ενδιαφέρουσα. Και ως γενική κρίση, μπορούμε να πούμε τούτο: Η πρώτη πραγματική απόπειρα, μετά από πολλές δεκαετίες ασυλίας, να φορολογηθούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες, δεν είναι ορθή. Εννοώ ότι δε στηρίζεται εκεί που θα έπρεπε να στηρίζεται, στην πλήρη αποκάλυψη της φορολογητέας ύλης και στην αναλογική, στη συνέχεια, φορολόγησή της.
Τα σοβαρά κράτη βεβαίως έχουν προνοήσει εξαρχής και δε διαγράφουν όλες τις δαπάνες του Ε.Ε., ακόμη και το... σούπερ-μάρκετ, από το φορολογητέο ποσό. Κάτι που συμβαίνει εδώ και δεκαετίες στην... μπανανία μας. Στις σοβαρές χώρες υπάρχει μια ισορροπία δηλαδή. Σε αυτές τις σοβαρές χώρες, το να είσαι Ε.Ε. είναι ζόρικο, χρειάζεται ικανότητα στο επιχειρείν και στη διαχείριση. Γι’ αυτό σε αυτές τις χώρες υπάρχει μονοψήφιο ποσοστό Ε.Ε. και αυτοαπασχολούμενων, σε αντίθεση με την Ελλάδα, όπου το ποσοστό είναι 29% επί του οικονομικά ενεργού πληθυσμού. Προφανώς το μεγαλύτερο (μακράν του δεύτερου, που πρέπει να είναι το 14% της Ιταλίας) στον δυτικό κόσμο. Στην Ιταλία, παρεμπιπτόντως, υπάρχουν ακόμη τεκμήρια και οριζόντιο σύστημα φορολόγησης. Όχι, για να καταλαβαίνουμε και κάποτε ποια είναι τα σοβαρά κράτη και ποια τα... ασόβαρα.
Αυτό συμβαίνει στις χώρες με προηγμένα συστήματα φορολόγησης, ανταποδοτική φορολόγηση και σοβαρό κράτος. Στα μη σοβαρά κράτη, όπως είναι το δικό μας, έχουμε τεκμήρια και οριζόντια φορολόγηση βάσει κάποιου αυθαίρετου κριτηρίου. Χθες ήταν τα τεκμήρια, τα οποία προσπαθώ να θυμηθώ ποια κυβέρνηση τα καθιέρωσε, και δίχως να είμαι απόλυτα βέβαιος, πρέπει να αποδοθούν στη φορολογική μεταρρύθμιση του 1955. Στις επόμενες δεκαετίες μεταρρυθμίστηκαν πολλές φορές, αλλά την “εποχή της αφθονίας”, στα 2003, η κυβέρνηση Σημίτη - η μακράν φιλικότερη στους Ε.Ε. κυβέρνηση στην ιστορία της χώρας - τα... κατάργησε, με αποτέλεσμα να δούμε λ.χ. να πλημμυρίσει η χώρα με πολυτελή, πανάκριβα Ι.Χ. Τα οποία το 2010, που “έσκασε” η “ελληνική φούσκα”, πουλιούνταν για ένα κομμάτι ψωμί. Τα τεκμήρια στη συνέχεια επανήλθαν και στην εποχή των μνημονίων ήλθε και το τέλος επιτηδεύματος, αφού ακόμη και τα τεκμήρια είναι εύκολο να “ξεγελαστούν”: Γράφεις περιουσία σε μέλη της οικογένειας, τη “χρεώνεις” σε νομικά πρόσωπα, τα τερτίπια είναι χιλιάδες και τα “παραθυράκια” για τους φοροφυγάδες... άπειρα!
Δυστυχώς, ουδέποτε κάποιος σκέφτηκε να κάνει το απλό: Nα πάει στη φορολογική διοίκηση της Γερμανίας ή της Σουηδίας ή της Ολλανδίας ή της Γαλλίας, ακόμη και στις “ανατολικές χώρες”, ίσως και στις ΗΠΑ, που άλλωστε είναι “πηγή έμπνευσης” των νεοφιλελεύθερων εγκέφαλων της κυβέρνησης και να τους ρωτήσει πως συλλαμβάνουν το σύνολο της φορολογητέας ύλης και πως δεν ξεφεύγει κανείς και όλοι πληρώνουν τον αναλογούντα φόρο (γι’ αυτό και είναι τόσο λίγοι οι Ε.Ε. εκεί, διότι δεν μπορούν να φοροδιαφεύγουν ασύστολα, όπως κάνουν στην Ελλάδα και μέχρι ενός σημείου στην Ιταλία και σε κάποιες ακόμη χώρες, κυρίως στον “δεύτερο/τρίτο κόσμο”).
Όχι, ακόμη και σήμερα, το 2023, η δήθεν “ψηφιακή κυβέρνηση” Μητσοτάκη, η high tech κυβέρνηση, προσπαθεί να... ανακαλύψει τον τροχό. Και εφευρίσκει φορολογικές πατέντες, γιατί δεν τολμά να κάνει το απλό και αναμενόμενο: να βρει ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ τη φορολογητέα ύλη αυτοαπασχολούμενων, Ε.Ε., επιχειρηματιών και να τη φορολογήσει.
Ίσως γιατί, αν το κάνει αυτό, θα πρέπει να... σφαγιάσει φορολογικά εκείνους ακριβώς που είναι ο “πυρήνας” της Νέας Δημοκρατίας και της Δεξιάς γενικότερα στην Ελλάδα, το 1% των πλουσιότερων. Κυρίως επιχειρηματίες, αλλά και μεγαλογιατροί, μεγαλοδικηγόροι, μεγαλομηχανικοί και πολλοί ακόμη του ίδιου οικονομικού διαμετρήματος.
Θα μου πείτε, αφού η επιβάρυνση για τον μέσο Ε.Ε. είναι εξαιρετικά μικρή, γιατί υπάρχει τόση αντίδραση; Μιλάμε για ανθρώπους που δεν πλήρωναν ούτε ένα ευρώ φόρο και τώρα θα πληρώνουν κάνα χιλιάρικο. Και με την κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος (άλλη σαχλή έμπνευση κι αυτή...), η επιβάρυνσή τους η πραγματική θα είναι 3-4 κατοστάρικα ετησίως. Τίποτε δηλαδή, όταν σκεφτείς ότι ένας μισθωτός των 15.000 ετησίως πληρώνει ενάμισι χιλιάρικο σε φόρους. Και το επίπεδο ζωής του μέσου μισθωτού δεν έχει καμία σχέση με της πλειοψηφίας των Ε.Ε. (των οποίων βεβαίως είναι πολύ ανώτερο). Μιλάμε όμως για μία τάξη που έχει θεωρήσει ΔΕΔΟΜΕΝΟ ότι δεν πληρώνει φόρους. Και η συνήθεια είναι πανίσχυρη και όταν είναι κιόλας θεσμοθετημένη σε βάθος δεκαετιών, ακόμη πιο ισχυρή!
Η προνομιακή μεταχείριση μετατρέπεται σε “δικαίωμα” και κεκτημένο.
Όταν ένας Ε.Ε. ή καταστηματάρχης σας λέει «πλήρωσα 20 χιλιάδες φόρο», δεν εννοεί φόρο εισοδήματος, σε καμία περίπτωση. ΠΑΝΤΑ εννοεί ότι απέδωσε 20 χιλιάρικα ΦΠΑ. Δηλαδή φόρο που εισέπραξε για να αποδώσει και επιβαρύνει τον καταναλωτή. Φόρο εισοδήματος πληρώνει ένα πολύ μικρό ποσοστό των Ε.Ε., αφού το 85% δηλώνει λιγότερα από τον κατώτατο μισθό.
Οπότε είναι λογικό ότι θα κλοτσήσουν όταν τους καλέσεις να πληρώσουν φόρο. Βεβαίως υπάρχουν κι εκείνοι που όντως δεν έχουν εισοδήματα, αλλά αυτό άντε να συμβεί μια χρονιά. Αν συμβεί και δεύτερη, τότε προφανώς και δεν είναι βιώσιμη η δραστηριότητά του και καλό είναι να κοιτάξει να γίνει μισθωτός για να επιβιώσει.
Σε κάθε περίπτωση, η αντίδραση στο νομοθέτημα αυτό της κυβέρνησης Μητσοτάκη είναι σφοδρή από τους ενδιαφερόμενους (και τις πολιτικές δυνάμεις της αντιπολίτευσης), οπότε μένει να δούμε ποιες θα είναι οι επιδράσεις μακροπρόθεσμα. Και κυρίως όσον αφορά στην πολιτική ισχύ της Νέας Δημοκρατίας, αφού δεν είναι μυστικό ότι οι Ε.Ε.- αυτοαπασχολούμενοι- επιχειρηματίες και σε μεγάλο ποσοστό και οι αγρότες ψήφισαν χέρια-πόδια Ν.Δ. στις τρεις τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις. Μιλάμε για ποσοστό κοντά στο 60% ή και πάνω απ' αυτό. Πολύ υψηλότερο ακόμη και από το αντίστοιχο ποσοστό των συνταξιούχων, που θεωρούνται η κατεξοχήν δεξαμενή ψήφων για τη Ν.Δ.
Απόψεις
Γιατί πρέπει να ανακαλύψουμε ξανά τον τροχό;
Οι ελληνικές “πατέντες” στο θέμα της φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών συνεχίζονται