Στις πρόσφατες πλημμύρες της Θεσσαλίας 15 συνάνθρωποι μας έχασαν την ζωή τους. Στον Έβρο είχαμε 26 νεκρούς και 812.000 στρέμματα καμένου δάσους με τις φλόγες να έχουν σταματήσει λίγο πριν τα όρια της Αλεξανδρούπολης. Και πριν από αυτό, άλλες φωτιές κατέστρεψαν μεγάλες εκτάσεις στην Αττική στην Εύβοια και στη Ρόδο.
Στην Αττική, τον Φεβρουάριο του 2022 λόγω των έντονων χιονοπτώσεων, είχαμε παρατεταμένο αποκλεισμό του μεγαλύτερου μέρους της αστικών και περιφερειακών οδικών αρτηριών, ενώ κινδύνεψαν και συνάνθρωποί μας.
Όλα αυτά αποτελούν συνέπειες της κλιματικής αλλαγής που εμείς οι ίδιοι σε μεγάλο βαθμό έχουμε προκαλέσει. Ζωές ανθρώπων και ζώων, δάση αρχέγονα, περιουσίες καταστρέφονται σε μερικές μόνο ώρες, επιβεβαιώνοντας πόσο ανίσχυροι είμαστε απέναντι στην φύση. Αυτό που μέχρι πρότινος αποτελούσε εξαίρεση τείνει να γίνει ο κανόνας.
Και αφού δυστυχώς δεν μπορούμε πλέον να αποτρέψουμε την εμφάνιση τέτοιων φαινομένων, ας μεριμνήσουμε τουλάχιστον για την αποτελεσματική προστασία στην περίπτωση εμφάνισης τους.
Κοινή διαπίστωση αποτελεί ότι ο υφιστάμενος σχεδιασμός της πολιτικής προστασίας των περισσότερων περιοχών, δεν είναι ικανός να αντιμετωπίσει με επάρκεια τις ακραίες καταστάσεις που παρατηρούνται όλο και συχνότερα. Έχουμε δηλαδή σε εφαρμογή σχέδια δράσης για πυρκαγιές, πλημμύρες, χιονοπτώσεις κτλ που μπορούν να αντιμετωπίσουν μόνο μικρότερου βαθμού έκτασης και έντασης φαινόμενα.
Όμως η πραγματικότητα άλλα απαιτεί. Κάθε χρόνο η συχνότητα εμφάνισης, η ένταση και η ταχύτητα εκδήλωσης αυτών των φαινομένων αυξάνεται. Οφείλει λοιπόν η πολιτεία σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας διοίκησης (κεντρικής και τοπικής) να επικαιροποιήσει και να εκσυγχρονίσει το σχεδιασμό της Πολιτικής Προστασίας, προκειμένου να επιτύχει το βέλτιστο βαθμό πρόληψης και αντιμετώπισης των ακραίων φαινομένων.
Απαιτείται άμεσα:
- Αναγνώριση & διάγνωση των πιθανών κινδύνων και συνεχής επικαιροποίησή τους ανά περιοχή.
- Νέος σχεδιασμός προληπτικών δράσεων.
- Επανασχεδιασμός και βελτίωση ενεργειών άμεσης αντιμετώπισης κινδύνων
- Επανασχεδιασμός δράσεων αποκατάστασης βραχυχρόνιων επιπτώσεων.
- Βελτιώσεις σχεδίων αντιμετώπισης σε τοπικό, περιφερειακό και κεντρικό επίπεδο.
Μερικές προτεινόμενες ενέργειες:
· Δημιουργία επικαιροποιημένων χαρτών με τις περιοχές πιθανής ανάπτυξης πλημμυρικών ή άλλων επικίνδυνων φαινομένων. Η χαρτογράφηση κινδύνων είναι υποχρέωση των Περιφερειών και των Δήμων.
· Εγκατάσταση αυτοματοποιημένων συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης (π.χ μετρητές στάθμης ύδατος, αισθητήρες παρουσίας καπνού, αισθητήρες έντασης ανέμων κτλ).
· Εκπόνηση σχεδίων εκκένωσης με ταυτόχρονη εκπαίδευση και συχνές ασκήσεις ετοιμότητας σε χώρους συνάθροισης κοινού όπως σχολεία, νοσοκομεία, αεροδρόμια κτλ, στην περίπτωση ακραίων φαινομένων.
· Αυστηρότερη οριοθέτηση των φυσικών ρεμάτων και συχνός καθαρισμός τους.
· Τακτική συντήρηση υφιστάμενων και κατασκευή νέων μεγαλύτερων δικτύων απορροής ομβρίων στα οδικά δίκτυα.
· Δημιουργία αντιπυρικών ζωνών με φυτεύσεις βραδύκαυστων δέντρων που θα λειτουργούν ως φράγματα μετάδοσης της φωτιάς.
· Δημιουργία χώρων πρασίνου με διατήρηση του φυσικού εδάφους εντός των πόλεων ώστε να μεγιστοποιηθεί η απορροφητικότητα των ομβρίων.
· Γρήγορα αναπτυσσόμενη χαμηλή φύτευση στα πρανή του οδικού δικτύου για την συγκράτηση του φυσικού εδάφους στην περίπτωση ανάπτυξης πλημμυρικών φαινομένων.
· Μελέτη και υλοποίηση αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών έργων σε παράκτιες και παραποτάμιες περιοχές.
· Έλεγχος και συντήρησης φραγμάτων.
· Διάθεση περισσότερων οικονομικών πόρων για τη συντήρηση του υφιστάμενου ή και την αγορά νέου μηχανολογικού εξοπλισμού για την αντιμετώπιση τέτοιου τύπου φαινομένων.
· Παρακαταθήκη υλικών Α' βοηθειών και ειδών Πρώτης Ανάγκης ανά περιοχή .
· Πρόσληψη ειδικού επιστημονικού προσωπικού στους Δήμους και στις Περιφέρειες για τη στελέχωση των τμημάτων Πολιτικής Προστασίας
· Εκπαίδευση του μόνιμου προσωπικού Πολιτικής Προστασίας Δήμων & Περιφερειών.
· Κίνητρα για την σύσταση και εκπαίδευση εθελοντικών ομάδων αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών.
· Κατάρτιση ρεαλιστικού διαβαθμισμένου σχεδίου συνεργασίας σωμάτων ασφαλείας, στρατού, υγειονομικού προσωπικού και εθελοντών για την αντιμετώπιση κρίσεων και εκτέλεση τακτικών ασκήσεων πρόληψης και αντιμετώπισης ακραίων φαινομένων.
Γιατί και σε αυτή την περίπτωση, «το προλαμβάνειν κρείττον εστί του θεραπεύειν» .
