«Χωρίς πρωτογενή τομέα δεν υπάρχει αύριο στην κοινωνία»...
*Του Χρήστου Στρατάκη
Μ’ αυτή τη φράση, οι φορείς των αγροτών της Κρήτης εκφράζουν την αγωνία τους για την παρούσα κατάσταση στον πρωτογενή τομέα, αλλά και το δυσοίωνο μέλλον που προβλέπεται, καθώς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, και τα οποία συνοψίζονται στο κόστος παραγωγής αλλά και το πρόβλημα εξεύρεσης εργατικών χεριών (έλλειψη αγρεργατών-εργατών γης), δυστυχώς παραμένουν ανεπίλυτα και το κυριότερο, δίχως καμία προοπτική ολοκληρωμένης αντιμετώπισής τους. Υφιστάμενη κατάσταση και προτάσεις αντιμετώπισης.
Για το κόστος παραγωγής
Έχουμε επανειλημμένως τονίσει την ανάγκη θέσπισης κάρτας αγροτικού πετρελαίου απευθείας στην αντλία και όχι μέσω της επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον παραγωγό. Επίσης, το μέτρο αυτό μπορεί να συνδυαστεί με σύνδεση των αγροτικών επιδοτήσεων με την αγορά καυσίμων, καθώς και των αγροτικών εφοδίων και λιπασμάτων (μέσω προπληρωμένης - από την επιδότηση - κάρτας), ώστε να διασφαλίζεται και η στοχευμένη διοχέτευση της επιδότησης εκεί όπου πραγματικά χρειάζεται. Στην πραγματική παραγωγή, δηλαδή, και όχι σε κάθε λογής έξοδα των οικογενειών, που αναγκαστικά μεν γίνονται, στοχεύουν δε σε λάθος αποτέλεσμα για τον πρωτογενή τομέα και γενικότερα τον πρώτο πυλώνα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Θα πρέπει επιτέλους να δούμε σοβαρά την ίδρυση και δημιουργία μονάδας παραγωγής ελληνικών λιπασμάτων εντός της Περιφέρειας Κρήτης ακόμα και με επαναχρησιμοποίηση-ανακύκλωση υπολειμμάτων από μονάδες σχετιζόμενες με τον πρωτογενή τομέα (συσκευαστήρια- τυποποιητήρια, ελαιουργεία κ.ά.) ακόμα και υγρών αστικών αποβλήτων. Μια προσπάθεια που θα πρέπει να περιλαμβάνει όλους τους φορείς, ασφαλώς την Αυτοδιοίκηση, τους παραγωγούς, τους μεταποιητές κ.λπ. Αυτό θα έχει άμεσο αντίκτυπο στο κόστος παραγωγής, καθώς τα λιπάσματα θα μπορούν να παράγονται πολύ φθηνότερα.
Για τους εργάτες γης
Η ενσωμάτωση των μεταναστών από τρίτες χώρες στην ελληνική κοινωνία συνδέεται, καλώς ή κακώς, με τη συμμετοχή τους ως εργατικό δυναμικό στον πρωτογενή τομέα. Μάλιστα, η έλλειψη εργατικών χεριών με ευθύνη της κυβέρνησης, αφού δεν παρέχει τον απαιτούμενο αριθμό αδειών διαμονής για εργασία, έχει οδηγήσει τους παραγωγούς σε απόγνωση, καθώς δεν μπορούν να συγκομίσουν τα προϊόντα τους, αλλά και να προγραμματίσουν τις απαραίτητες εποχικές αγροτικές εργασίες ανά καλλιέργεια.
Συγκεκριμένα, όπως ζητούν οι φορείς των αγροτών αλλά και η Περιφέρεια Κρήτης, θα πρέπει να τροποποιηθεί η Κοινή Υπουργική Απόφαση που προέβλεπε για την Π.Ε. Ηρακλείου μόλις 300 και για την Π.Ε. Λασιθίου μόλις 600 άδειες! Οι πραγματικές ανάγκες επιβάλλουν τη διάθεση 4.000 αδειών εργατών γης για το Ηράκλειο και 5.000 για το Λασίθι. Επίσης, απαιτείται να αναπροσαρμοστεί το όριο για τη διάθεση εργατών γης σε κάθε παραγωγό μέσω των εν λόγω αδειών, με βάση την καλλιέργεια και την έκταση γης (στρέμματα) στην οποία απασχολούνται οι εργάτες.
Τέλος, για τον δάκο
Σε μια πολύ καλή, όπως διαφαίνεται, ελαιοπαραγωγική χρονιά (βεντέμα σε αρκετές περιοχές του νησιού), ο αιώνιος εχθρός της ελιάς, ο δάκος, απειλεί επικίνδυνα την τελική παραγωγή, καθώς έχουν καταγραφεί πολύ υψηλοί πληθυσμοί τις τελευταίες εβδομάδες εξαιτίας κυρίως των καιρικών συνθηκών (υγρασία) που επικράτησαν στην Κρήτη το καλοκαίρι.
Αφού σε πρόσφατες μελέτες έχει αποδειχτεί διαπιστωμένη ανθεκτικότητα του εντόμου σε δραστικές ουσίες που χρησιμοποιήθηκαν κατά το παρελθόν και η έγκριση των οποίων έχει λήξει για χρήση σε δολωματικούς ψεκασμούς, είναι επιτακτική η ανάγκη της ενίσχυσης και στόχευσης της έρευνας από τα πολύπειρα ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα της Κρήτης για νέες δραστικές ουσίες κατά του δάκου, ώστε η χημική καταπολέμηση να έχει ουσιαστικό αποτέλεσμα.
Παράλληλα, επισημαίνουμε για μία ακόμη φορά την ανάγκη εισαγωγής νέων τεχνολογιών στην αλυσίδα της δακοπροστασίας, με “έξυπνες” ίσως και αυτοεξυπηρετούμενες παγίδες και κατά τόπους αισθητήρια για παρακολούθηση του μικροκλίματος σε κάθε περιοχή, ώστε να δημιουργηθεί σιγά-σιγά ένα συνολικό παρατηρητήριο δάκου (αλλά και κλίματος ή/και άλλων παραγόντων) στον κρητικό ελαιώνα και αμπελώνα.
Ο αγροτικός κόσμος απαιτεί εδώ και τώρα λύσεις στα προβλήματά του με υιοθέτηση όλων ή μέρους των παραπάνω, αλλά και άλλων προτάσεων. Είναι δομικές μεταρρυθμίσεις, ενώ και τα χρηματοδοτικά εργαλεία υπάρχουν από την Ε.Ε.
Το μόνο που χρειάζεται είναι πολιτική βούληση, κάτι που η παρούσα κυβέρνηση δεν έχει, αλλά και δεν τολμά να εφαρμόσει ένα έξυπνο και δυναμικό σχέδιο για έναν βιώσιμο πρωτογενή τομέα, έτσι ώστε, εκτός από το σήμερα, να υπάρχει και αύριο για την κοινωνία.
* Ο Χρήστος Στρατάκης είναι γεωπόνος BSc-MSc και πληροφορικός BSc-MSc, πολιτευτής ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής Ηρακλείου.