«Με επιθετικούς πληθυσμούς ο δάκος»

Απόψεις
«Με επιθετικούς πληθυσμούς ο δάκος»

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Συναγερμός ΔΑΟΚ, ΠΕΔ και Περιφέρειας. Αιτήματα στον ΥπΑΑΤ και συστάσεις στους παραγωγούς»

Με υψηλούς και επιθετικούς πληθυσμούς ο Δάκος φαίνεται ότι απειλεί επικίνδυνα την ερχομένη σοδειά σε ορισμένες περιοχές, θέτοντας σε κατάσταση συναγερμού τους τοπικούς αυτοδιοικητικούς και υπηρεσιακούς παράγοντες στο Ηράκλειο.

*Γράφει ο Νίκος Μιχελάκης

Αρχικά συγκάλεσε σύσκεψη υπηρεσιακών παραγόντων στις 16/8 ο Αντιπεριφερειάρχης Ηρακλείου κ. Ν. Συριγωνακης, ο οποίος μετά από αυτή δήλωσε σε ΜΜΕ ότι «η χρονιά είναι δύσκολη και δεν είμαστε καθόλου αισιόδοξοι».

Στην σύσκεψη , όπως είπε, συζητήθηκε το ενδεχόμενο να αρχίσει νωρίτερα φέτος η συγκομιδή σε συγκεκριμένες περιοχές προκειμένου να απόφευχθούν ανεξέλικτες προσβολές.

Στην συνέχεια η ΔΑΟΚ Ηρακλείου μετά την πρώτη ανακοίνωση που είχε εκδώσει στις 4.08.20 επανήλθε με δεύτερη 17.08.20 επισημαίνοντας ότι παρά το ότι έγιναν ήδη 3 ψεκασμοί οι υψηλοί δακοπληθυσμοί δεν φαίνεται να υποχωρούν και συνέστησε στους παραγωγούς να βρίσκονται σε εγρήγορση και όπου παρίσταται ανάγκη να επεμβαίνουν οι ίδιοι, με εγκεκριμένα φάρμακα, προφανώς με ψεκασμούς κάλυψης!

Προς την ίδια κατεύθυνση ήταν και αναφορά που υπέβαλε στις 24/8 και ο Πρόεδρος της ΠΕΔ Κρήτης κ. Γ. Κουράκης προς το ΥπΑΑΤ και την Περιφέρεια, με την οποία επισημαίνει ότι σύμφωνα με διαπιστώσεις πολλών Δήμων υπάρχει εκτεταμένη δακοπροσβολή, οτι το πρόγραμμα δακοκτονίας έχει απόδειχτεί ελλιπές και αναπότελεσματικό και ότι απαιτούνται προσθετοί ψεκασμοί για τους οποίους χρειάζεται νέα πρόσθετη χρηματοδότηση.

Παράλληλα ο Αντιπεριφερειάρχης Πρωτογενούς κ. Χνάρης συγκάλεσε και αυτός στις 25/8 σύσκεψη της Επιτροπής Φυτοπροστασίας που έχει συγκροτήσει, στην οποία περιέργως δεν είδαμε να μετέχει ούτε ένας επιστήμονας από το πλέον αρμόδιο Ινστιτούτο Ελιάς Χανίων. Μετά την σύσκεψη αυτή, ανακοινώθηκε ότι το εθνικό πρόγραμμα δακοκτονίας εφαρμόστηκε πολύ καλά και ότι τα αυξημένα φετινά επίπεδα δακοπληθυσμών οφείλονται στις περσινές υψηλές δακοπροσβολές και τις φετινές ευνοϊκές κλιματικές συνθήκες.

Παράλληλα σε περιπτώσεις δακοπροσβολών, συνιστάται στους ελαιοπαραγωγούς η χρήση παγίδων και η διενέργεια θεραπευτικών ψεκασμών κάλυψης.

Ωστόσο, παρότι η εμφάνιση υψηλών δακοπληθυσμών και προσβολών επιβεβαιώνεται επίσημα μονο σε κεντρικές και βόρειες περιοχές του ν. Ηρακλείου, κατά πληροφορίες παρόμοια κατάσταση εμφανίζεται σποραδικά και σε άλλες περιοχές της Κρητης και της Υψηλοί δακοπληθυσμοί, απειλούν την ερχόμενη ελαιοπαραγωγή χώρας. Γι’ αυτό καλό θα είναι να εξεταστούν παντού επισταμένως και να εντοπιστούν οι τυχόν δακοπροσβολές και να καθηλωθούν άμεσα, γιατί αυτές θα απότελέσουν αφετηρία για ανεξέλικτους πληθυσμούς και προσβολές τον Σεπτέμβριο –Οκτώβριο.

Και τέτοιες δακοπροσβολές πρέπει να υπάρχουν γιατί, οι δακοπληθυσμοί που εμφανίζονται τον Αύγουστο, σύμφωνα με την βιολογία του εντόμου, σίγουρα δεν απότελούν άμεσους απόγόνους των δάκων της περσινής χρόνιας ούτε, βέβαια, έπεσαν ξαφνικά εξ ουρανού! Βέβαιο είναι ότι προέκυψαν μετά μια ή και δυο φετινές γενιές που πραγματοποιήθηκαν σε δεκτικό για προσβολές ελαιόκαρπο ο οποίος συνήθως υπάρχες στις κορυφές δέντρων που δεν ψεκάζονται, ή δέντρων που αρδεύονται ή φέρουν χαμηλή παραγωγή κ.α.

Το ότι οι προσβολές αυτές δεν έχουν επισημανθεί, πιθανότατα οφείλεται στην μεθοδολογία ή ανεπάρκεια των δειγματοληψιών που γίνονται, όπως και τόσα άλλα θέματα, με διαδικασία που μάλλον χρήζει αναθεώρησης.

Και βέβαια, όταν και όπου διαπιστωθούν δακοπροσβολές, αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν με καλύψεις μέσα από το σύστημα της κρατικής δακοκτονίας και όχι με μετάθεση της ευθύνης στους παραγωγούς. Γιατί εκτός του ότι πολλοί από αυτούς απόυσιάζουν, αρκετοί αντιμετωπίζουν ηλικιακά και οικονομικά προβλήματα που δεν τους επιτρέπουν να ανταπόκριθούν. Επομένως οι επικλήσεις προς αυτούς είναι φανερό ότι είναι ατελέσφορες.

Τα χρόνια γενεσιουργά και δευτερογενή αίτια των προβλημάτων της δακοκτονίας

Συμπεράσματα, σχόλια, προτάσεις

Οπωσδήποτε, οι αντιδράσεις στο Ηράκλειο είναι οπωσδήποτε δικαιολογημένες και καλώς αναδεικνύουν την εξέλιξη του προβλήματος , ώστε να ενημερωθούν και οι παραγωγοί, άλλα και οι κύριοι υπεύθυνοι των κεντρικών υπηρεσιών οι οποίοι αντιμετωπίζουν το γεγονός με «αιδήμονα σιωπή» , απόφεύγοντας τις δίκες τους σοβαρές ευθύνες για την μη αναδιοργάνωση του ευρισκόμενου σε τέλμα συστήματος δακοκτονίας.

Ωστόσο, σε τοπικό επίπεδο, καλό είναι να μην εξωραΐζονται οι ανεπάρκειες του συστήματος, και να χαρακτηρίζεται βιαστικά το φαινόμενο των υψηλών δακοπληθυσμών ως «πρωτόγνωρο» και «ατεκμηρίωτο επιστημονικά», ούτε να απόδίδεται σε περίεργους «κλιματικούς» παράγοντες.

Είναι γνωστό ότι σε περιόδους παλαιότερες και χαλεπότερες, με μέσα και φάρμακα πολύ υποδεέστερα, η απότελεσματικότητα του σιτέματος ήταν υψηλότερη. Η ποιότητα του Κρητικού ελαιόλαδου ήταν κατά 95% και άνω, όχι απλά έξτρα παρθένο, αλλά όπως έλεγαν οι Ιταλοί extrissimo, δηλαδή οξύτητας κάτω των 0,4βαθμων!

Βασικά αιτία των δακοπροσβολών των τελευταίων ετών, οπωσδήποτε δεν είναι άλλα από όσα κατά καιρούς έχουν επισημανθεί πέρυσι και φέτος με υπομνήματα του ΣΕΔΗΚ και άλλων φορέων και τα οποία διακρίνονται σε  γενεσιουργά  αίτια, τα οποία περιλαμβάνουν κυρίως την σοβαρή

Και βέβαια, όταν και όπου διαπιστωθούν δακοπροσβολές, αυτές πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα, με καλύψεις μέσα από το σύστημα της κρατικής δακοκτονίας και όχι με μετάθεση της ευθύνης στους παραγωγούς.

Όταν, τα προβλήματα εφαρμογής της δακοκτονίας, που αναγνωρίζονται  σχεδόν από όλους,  επιλυθούν, τότε κάποιοι μπορούν να επικαλούνται τις κλιματικές συνθήκες, που ευνοούν τόσο  τον Δάκο (!)  ώστε να τον καθιστούν ακαταμάχητο από τα  φάρμακα και τα τεχνολογικά μέσα που υπάρχουν σήμερα!

Υποχρηματοδότηση  και γραφειοκρατία, άλλα και μια σειρά από σημαντικά δευτερογενή αίτια μεταξύ των οποίων κυριότερα είναι:   

  • Η έγκαιρη έναρξη της πρώτης γενικής διαβροχής, η οποία και φέτος στις περισσότερες περιπτώσεις δυστυχώς έγινε με σχεδόν ένα μήνα καθυστέρηση.
  • Η απότελεσματικότητα  και ο  χρόνος προμήθειας των φαρμάκων.
  • Η επάρκεια και έγκαιρη πρόσληψη του προσωπικού εποπτείας.
  • Η τεράστια έκταση των μη ψεκαζόμενων ελαιώνων (χαμηλής παραγωγής, δύσβατοι, βιολογικοί, αυτοεξαιρούμενοι και …επιτηδείως παραλειπόμενοι) που τελικά μπορεί να φτάνουν και στο 40%!
  • Η έλλειψη κοινού πρωτοκόλλου και συντονισμός εφαρμογής ώστε να απόφευχθούν προσωπικές ερμηνείες και αντιφατικές ή ανέφικτες συστάσεις σε κρίσιμα θέματα.
  • Η ουσιαστική χρηματοδότηση και κυρίως η ανεξαρτητοποίηση της έρευνας από τις δαπάνες για ψεκασμούς των ΔΑΟΚ.

Φυσικά η αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών,  σίγουρα δεν γίνεται με ημίμετρα και εμβαλωματικές λύσεις. Απαιτεί ριζική αναδιοργάνωση του συστήματος όπως έχει προτείνει με Υπόμνημα του ο ΣΕΔΗΚ και άλλοι φορείς.

Και όταν τα προβλήματα αυτά, που αναγνωρίζονται  σχεδόν από όλους, επιλυθούν, τότε κάποιοι μπορούν να επικαλούνται τις κλιματικές συνθήκες, που ευνοούν τόσο  τον Δάκο (!)  ώστε τον καθιστούν ακαταμάχητο από τα  φάρμακα και τα τεχνολογικά μέσα που υπάρχουν σήμερα!

Άγνωστη η τύχη του Φακέλου των περσινών καταστροφών από δάκο στις ελιές

Ανάγκη για εξεύρεση εναλλακτικών αποζημιώσεων.

Καλλιέργειες – Κλάδοι – Περιοχή ενίσχυση (εκατ. €)

  • Θερμοκήπια Κρήτη 2
  • Ανθοπαραγωγή Αττική 11
  • Παράκτια αλιεία Αττική 15
  • Βαμβάκια-Σιτηρά Έβρος 5
  • Σπαράγγια Χώρα 5
  • Αιγοπρόβατα Χώρα 32
  • Πράσινος τρύγος χώρα 2
  • Απόσταξη οίνων Χώρα 20
  • Ελαιοπαραγωγή Άγνωστη 2

Σύνολο 94

*Δηλώσεις Υπουργού κ. Βορίδη (ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ 28.07.2020)

Σχεδόν χρόνος, πρόκειται σύντομα να συμπληρωθεί, από τότε που οι περσινές πρωτόγνωρες προσβολές του Δάκου κατάστρεψαν κυριολεκτικά την ελαιοπαραγωγή τη Κρήτης και η τύχη του περίφημου «φακέλου» που θα υποβαλλόταν για απόζημιώσεις στην ΕΕ δεν έχει γίνει γνωστή.

Έτσι, αρκετοί παραγωγοί, δικαίως, διερωτώνται, αν ο φάκελος ολοκληρώθηκε τελικά, ποια είναι τα επιχειρήματα που επικαλείται, που και πότε υποβλήθηκε και κυρίως αν συγκεντρώνει πιθανότητες έγκρισης.

Και τα ερωτήματα αυτά, ασφαλώς θα πρέπει να απαντηθούν με παρρησία, όχι μονο για την αξιοπιστία της πολιτικής, άλλα και για την ενημέρωση των ελαιοπαραγωγών ώστε να σχεδιάσουν τα του οίκου τους!

Από την άλλη πλευρά, ανεξάρτητα από την πορεία του φακέλου, υπάρχει πάντοτε η ανάγκη έκτακτης απόζημίωσης των παραγωγών με εναλλακτικούς τρόπους (π.χ. de minimis) όπως γίνεται ήδη για πολλές άλλες καλλιέργειες.

Ήδη, σύμφωνα με δηλώσεις του κ. Υπουργού κ. Βορίδη έχει πραγματοποιηθεί η βρίσκεται σε εξέλιξη η καταβολή ενισχύσεων ήσσονος σημασίας («de minimis») (Καν. 316/2019) σε πολλές περιπτώσεις (Πιν.1).

Ωστόσο μέσα σε αυτές η Ελαιοκαλλιέργεια, η μεγαλύτερη σε έκταση και με μεγαλύτερες ζημιές καλλιέργεια της χώρας φαίνεται να απότελεί τον «φτωχό συγγενή». Κάποια (άγνωστοι) ελαιοπαραγωγοί έλαβαν μόλις 2 εκατ. από το σύνολο των 94 εκατ. Που διανεμήθηκαν!

Αιδήμων σιωπή ΕΛΓΑ για απόζημιώσεις στις ελιές από καύσωνες

Ανάγκη για σωστή αναθεώρηση του Κανονισμού και εξάλειψη προνομιακών αποζημιώσεων

Παρά το ότι έχουν παρέλθει τρεις περίπου μήνες από το πενθήμερο 15-19 Μάιου (www.sedik.gr ΕΛΑΙΟΝΕΑ 28.05.20) , οπότε έντονοι και παρατεταμένοι καύσωνες έπληξαν την ελαιοπαραγωγή σε αρκετούς ελαιώνες της Κρήτης και όλης της χώρας, καμιά απάντηση δεν έχει δοθεί στο υπόμνημα του ΣΕΔΗΚ για κάλυψη των ζημιών και αναθεώρηση των άδικων και μεροληπτικών διατάξεων του Κανονισμού.

Κι αυτό παρά την σωρεία υπομνημάτων και παραστάσεων που έχουν υποβληθεί για το ίδιο θέμα και από τις Περιφέρειες Κρήτης και Πελοποννήσου, πολλούς Δήμους και άλλους φορείς με τα οποία επισημαίνεται ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίζεται η μεροληπτική και αστήρικτη επιστημονικά διάταξη της μη κάλυψης των ζημιών στην άνθηση όταν γίνονται από καύσωνες, ενώ αυτές καλύπτονται όταν γίνονται από παγετούς!

Ο Υπουργός κ. Βορίδης σε ερώτηση Βουλευτών της Πελοποννήσου στην Βουλή επικαλέστηκε το γεγονός ότι ο κανονισμός δεν καλύπτει ζημιές που γίνονται από καύσωνες στην άνθηση, ενώ, ο Πρόεδρος του ΕΛΓΑ σε συνέντευξή του στην Τηλεόραση CRETA, δεν έκρυψε ότι βασική αιτία της μη κάλυψης των ζημιών αυτών, είναι η αδυναμία του προϋπολογισμού του οργανισμού να τις καλύψει! .

Ωστόσο και ενώ σύμφωνα με τις δηλώσεις του Υπουργού, βρίσκεται σε εξέλιξη αναθεώρηση του Κανονισμού του ΕΛΓΑ, με βάση αναλογιστική μελέτη που θα παραδοθεί τον Οκτώβριο, δεν φαίνεται να γίνεται λόγος για διόρθωση του ώστε να καλύπτει όλες τις ζημιές που προκαλούνται από ακραία καιρικά αίτια.

Αντίθετα, συζητείται ο εκσυγχρονισμός του ΕΛΓΑ με ψηφιακή υποβολή αιτήσεων, χρήση νέων τεχνολογιών (λήψεις δορυφόρων, drones κλπ) άλλα και με συμμετοχή …. ιδιωτών στις ασφαλιστικές καλύψεις!

Όμως, αυτό που πρέπει να γίνει επί τέλους, είναι η εξάλειψη των χαριστικών και προνομιακών απόζημιώσεων, ο περιορισμός της καταβολής εισφορών των επιτηδείων και ένας δίκαιος και σαφής επιστημονικός προσδιορισμός των ορίων των καλυπτόμενων αιτίων καθώς και η σωστή και πλήρης καταγραφή τους επί του εδάφους με ειδικούς κρατικούς σταθμούς μέτρησης των μετεωρολογικών παραμέτρων μέσα στις καλλιέργειες.

Τιμές: Συνεχίζουν βυθισμένες κάτω του κόστους!

Στα 1,30 € για οξύτητα 1 ο και στα 1,60 € για οξύτητα 0,8ο

Πιν.1. Τιμές ελαιόλαδου έξτρα παρθένου την 25-8-20*

Κρήτη 2,30, 2,12

Πελ/σος 2,25, 2,15

Λέσβος ΔΑΠ, ΔΑΠ

Κύπρος 2,05, 2,05

Ιταλία 3,80, 3,10

Ισπανία 3,00, 1,85

Τυνησία 1,88, 1,88

*Οι τιμές αναλυτικά κατά επιχείρηση βρίσκονται στο Δελτίο Τιμών του ΣΕΔΗΚ www.sedik.gr

Οι τιμές παραγωγού, δυστυχώς, συνεχίζουν βυθισμένες κάτω του κόστους παραγωγής στην Ελλάδα και στην Κρήτη και δημιουργώντας τάσεις εγκατάλειψης της καλλιέργειας άλλα και προβληματισμούς στους ελαιοτριβείς και ασχολούμενους με την εμπορία.

Έτσι σύμφωνα με το Δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ της 25- 8-20 οι υψηλότερες τιμές για το έξτρα ενώ κυμαίνονται στην Ιταλία στα 3,80€/κ και στην Ισπανία στα 3,0 €/κ, στην Ελλάδα φτάνουν μόλις στα 2,30€/κ. Παράλληλα οι χαμηλότερες τιμές στην Ιταλία είναι 3,10€/κ, στην Ισπανία και Τυνησία στα 1,85€/κ (Πιν.1)

Στην Ελλάδα για το εξτρά 0,5 ο οι χαμηλότερες τιμές κινούνται στα 2,12€/κ άλλα η προς τα κάτω κλιμάκωση για λαδιά μεγαλύτερης οξύτητας φαίνεται να είναι απόγοητευτική έως απαράδεκτη.

Ενδεικτικά οι τιμές που προσφέρει ελαιοτριβείο για ελαιόλαδα συγκεκριμένων οξυτήτων όπως μας τις έδωσε παραγωγός, έχουν ως εξης: Η τιμή για οξύτητα 0,4 ο είναι 2,10€/κ, για οξύτητα 0,5 ο είναι 2,0€/κ, για οξύτητα 0,8 ο είναι 1,60€/κ και για οξύτητα 1 ο είναι 1,30€/κ!

Η όλη κατάσταση που συνεχίζεται τώρα και καιρό στην Ελλάδα, έχει οδηγήσει σε τάσεις εγκατάλειψης της ελαιοκαλλιέργειας και θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της ελαιοκομίας . Γι’ αυτό, οι νοικοκυραίοι παραγωγοί πρέπει να αφυπνιστούν και να συνεργαστούν ώστε από κοινού να ζητήσουν από την πολιτεία να λάβει μέτρα για την αλλαγή της κατάστασης.

*Ο Νίκος Μιχελάκης, είναι Δρ. Γεωπόνος, πρώην Δ/ντης του Ινστιτούτου Ελιάς Χανίων και Επιστ. Σύμβουλος του ΣΕΔΗΚ.

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News