Ειλικρινή διάθεση για συμβιβασμό είναι το μήνυμα του Αλέξη Τσίπρα προς τα Σκόπια, με σκοπό να ενταχθεί η χώρα αρχικά στο ΝΑΤΟ και εν συνεχεία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το Μαξίμου περιμένει την κυβέρνηση των Σκοπίων να προχωρήσει σε σημαντικές αλλαγές ώστε να ξεκινήσει ένας γόνιμος διάλογος για την επίλυση του ζητήματος αυτού που απασχολεί την κεντρική πολιτική σκηνή εδώ και περίπου 3 δεκαετίες. Η πολιτική ηγεσία της χώρας μας περιμένει από τον Σκοπιανό πρωθυπουργό να δηλώσει δημόσια και ανοιχτά ότι επιθυμεί μια σύνθετη ονομασία, η οποία θα είναι erga omnes, όπως έπραξε η Ελλάδα στο Βουκουρέστι το 2007. Η επίτευξη μιας κοινής αποδεκτής λύσης μόνο εύκολη διαδικασία δεν πρέπει να θεωρείται, καθώς προσκρούει σε κινδύνους που μπορεί να απειλήσουν τη συνοχή τόσο του κυβερνητικού στρατοπέδου όσο και της μείζονος αντιπολίτευσης.
Μέγαρο Μαξίμου
Ο Αλέξης Τσίπρας επιθυμεί η λύση του «Σκοπιανού» ζητήματος να επέλθει το πρώτο εξάμηνο του 2018. Ο πρωθυπουργός δείχνει θετικός στο σενάριο να μετονομαστεί η πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας σε «Βόρεια» «Άνω» ή «Νέα» Μακεδονία, αρκεί η κυβέρνηση της γείτονος χώρας προβεί σε κινήσεις όπως: την αλλαγή του ονόματος του αεροδρομίου των Σκοπίων, που φέρει το όνομα Μέγας Αλέξανδρος. Τέτοιες στάσεις αποπνέουν αέρα αλυτρωτισμού, κάτι που δε συνηγορεί στη δημιουργία φιλικού κλίματος.
Ανοιχτός στο διάλογο εμφανίζεται και η κυβέρνηση FYROM, η οποία δείχνει πρόθυμη να απομακρυνθεί από τις εθνικιστικές ιδέες του Νίκολα Γκρούεφσκι και να υιοθετήσει ένα δυτικό μοντέλο. Βέβαια η στάση της συνοδεύεται και από την έκκληση του Ντιμιτρόφ να βοηθήσει η Ελλάδα την ενταξιακή διαδικασία των Σκοπίων. Σε κάθε περίπτωση, τον τελευταίο λόγο για το όνομα θα τον έχει ο λαός της ΠΓΔΜ μέσω δημοψηφίσματος, αφού ο πρωθυπουργός δεν επιθυμεί να πάρει το πολιτικό αυτό ρίσκο και να αποφασίσει ερήμην του λαού.
Ζήτημα ωστόσο φαίνεται να προκύπτει από τον κυβερνητικό έταιρο του Αλέξη Τσίπρα, Πάνο Καμμένο. «Οσον αφορά εμένα, όχι με την ιδιότητα του υπουργού Εθνικής Άμυνας, αλλά με την ιδιότητα του αρχηγού κόμματος, σας διαβεβαιώνω ότι ουδέποτε θα συναινέσω στην οποιαδήποτε χρήση του ελληνικού όρου "Μακεδονία" για την ονομασία των Σκοπίων» διαμηνύοντας ο πρόεδρος των Ανεξαρτήτων Ελλήνων πως δεν πρόκειται να συναινέσει σ' ένα συμβιβασμό Αθήνας- Σκοπίων. Ο λόγος είναι προφανής. Ο κύριος Καμμένος έχει ταυτίσει την πολιτική του πορεία με το αίσθημα του πατριωτισμού και δε θέλει να εμφανιστεί ως πολιτικός που δε σέβεται την ιδεολογική παράδοση του κόμματος που τον ανέδειξε και τον έφερε στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων.
Ο Αλέξης Τσίπρας θα προσπαθήσει να πείσει τον Πάνο Καμμένο για την ανάγκη εξεύρεσης μιας εφικτής λύσης, που η Ελλάδα θα αποκομίσει και διπλωματικά οφέλη αλλά και μια χώρα- σύμμαχος στις ευρωπαϊκές εξελίξεις που αφορούν την Ελλάδα. Η πρόθεση του Αλέξη Τσίπρα είναι να οδηγηθεί η συζήτηση σε μια Σύσκεψη μεταξύ των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με σκοπό να υπάρξει ομόφωνη απόφαση γύρω από το φλέγον αυτό ζήτημα
Εκλογικό Διακύβευμα
Το «Σκοπιανό» είναι ένα ευαίσθητο ζήτημα για τους Έλληνες της Βόρειας Ελλάδας. Θεωρείται βέβαιο, από τους πολιτικούς αναλυτές και τους δημοσιογράφους, πως εάν η κυβέρνηση προχωρήσει σε συμβιβασμό, τότε θα χάσει μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων της Κεντρικής και Βόρειας Μακεδονίας.
Επίσης, θεωρείται αυτονόητο πως μία «Νέα Μακεδονία» θα αναζοπυρώσει εθνικιστές ιδέες και θα ενδυναμώσει συντηρητικούς πολιτικούς σχεδιασμούς.
Συγκρούσεις…και στη Νέα Δημοκρατία
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει υποστηρίξει πως θα θέσει ζήτημα δεδηλωμένης σε περίπτωση που η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ δεν βρουν τη χρυσή τομή και ο κ. Καμμένος συνεχίζει να εκφράζει τη διαφωνία του για το όνομα «Μακεδονία».
Η στάση του κυρίου Μητσοτάκη είναι στην καλύτερη περίπτωση αινιγματική και δε θέλει να λάβει ξεκάθαρη τοποθέτηση καθώς γνωρίζει πως θα απειληθεί άμεσα η συνοχή της κεντροδεξιάς παράταξης. Και το γνωρίζει ο ίδιος από πρώτο χέρι. Η κυβέρνηση του πατέρα του, Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, κατέρρευσε εξαιτίας του Σκοπιανού με τον Αντώνη Σαμαρά να αποχωρεί από την κυβέρνηση και να ιδρύει την Πολιτική Άνοιξη.
Ύστερα από είκοσι πέντε χρόνια, έχουν αλλάξει πολλά. Στο διάστημα αυτό, ο Αντώνης Σαμαράς διέλυσε την Πολιτική Άνοιξη, επανεντάχθηκε στη Νέα Δημοκρατία, κυβέρνησε τη χώρα και συμμάχησε με το ΠΑΣΟΚ, τον άσπονδο εχθρό της παράταξής του. Ο Αντώνης Σαμαράς, ως κοινοβουλευτική προσωπικότητα, σε αυτά τα 25 χρόνια δεν άλλαξε την ιδεολογική του προσήλωση σε συντηρητικές αξίες αλλά και την προτεραιότητα που θέτει στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής. Αυτό φάνηκε εξάλλου και από την ομιλία του στο 11ο Συνέδριο Αρχών και Θέσεων της Νέας Δημοκρατίας.
«Το πρώτο που θέλω να πω, είναι να προσέχουμε με τον «αλυτρωτισμό»! Ιδιαίτερα στα Βαλκάνια. Το έχω τονίσει στους έξω. Το τονίζω πάντα και μέσα στη χώρα. Με τον αλυτρωτισμό δεν παίζουμε. Δεν τον νομιμοποιούμε σήμερα, γιατί θα το πληρώσουμε αύριο. Τώρα, η ονομασία που μου λες, «Κεντρική Βαλκανική Δημοκρατία», πράγματι δεν συντηρεί ούτε αναπαράγει τον αλυτρωτισμό. Και γι' αυτό τη θεωρώ σωστή. Και κυρίως σταθεροποιητική για την περιοχή. Και για τα ίδια τα Σκόπια…» είναι τα λόγια του πρώην πρωθυπουργού ύστερα από ερώτηση του δημοσιογράφου. Επομένως, θεωρείται απίθανο να στηρίξει μια ονομασία που κεντρική λέξη θα είναι η «Μακεδονία». Παρόμοια στάση αναμένεται να κρατήσουν και οι βουλευτές του κόμματος που προέρχονται από τη δεξιά πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας, όπως ο Μάκης Βορίδης και ο Αντιπρόεδρος του κόμματος, Άδωνις Γεωργιάδης.
Διαφορετική στάση θα κρατήσουν οι βουλευτές του καραμανλικού στρατοπέδου, οι οποίοι θεωρούν πως ήταν μεγάλη διπλωματική επιτυχία του Κωνσταντίνου Καραμανλή να μπλοκάρει την ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και να θέσει το βέτο του Βουκουρεστίου. Με το βέτο αυτό εδραιώθηκε η κόκκινη γραμμή της Ελλάδας που διατυπώνεται σε μόνο μια ονομασία erga omnes (που να ισχύει έναντι πάντων στο εσωτερικό και εξωτερικό της ενδιαφερόμενης χώρας) και με κριτήριο τον γεωγραφικό προσδιορισμό και κωδικοποιείται με τον όρο «μία ονομασία για όλες τις χρήσεις». Στην ίδια γραμμή θα κινηθεί και η πρώην Υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη.
Ο κ. Μητσοτάκης προσπαθεί να μην πάρει υπεύθυνη στάση, για να μην προκληθεί αποσταθεροποίηση εντός του κόμματος του, αν και δείχνει περισσότερο προσιτός με τη θέση του κ. Σαμαρά. Σε κάθε περίπτωση, ο κ. Μητσοτάκης ποντάρει επικοινωνιακά στην πολιτική κόντρα Τσίπρα- Καμμένου ώστε να αλιεύσει κομματικά οφέλη.
Ο Νίκος Κοσμαδάκης είναι πολιτικός επιστήμονας ([email protected])
