Βήματα προς τα εμπρός στη λειτουργία, επίβλεψη, διαχείριση και αστυνόμευση έγιναν το 2017 για τον Εθνικό Δρυμό των Λευκών Ορέων, δίχως βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι δε χρειάζονται κι άλλες προσπάθειες για την περαιτέρω βελτίωση της κατάστασης για το τόσο δημοφιλές και στους ξένους φαράγγι της Σαμαριάς.
Ο αναλυτικός απολογισμός για τα όσα έγιναν ή δεν έγιναν στο φαράγγι περιλαμβάνεται μέσα στην ετήσια έκθεση/αναφορά πεπραγμένων για τον Εθνικό Δρυμό Λευκών Ορέων που υπέβαλε η Διεύθυνση Δασών Νομού Χανίων, όπως κάθε χρόνο, προς το Συμβούλιο της Ευρώπης (CoE), περιγράφοντας τη διοικητική πρόοδο αλλά και τις διαχειριστικές πρωτοβουλίες κατά τη λήγουσα περίοδο. Ιδιαίτερης σημασίας είναι το γεγονός ότι το 2018 η Αρχή διαχείρισης του φορέα θα δεχτεί την επιτροπή αξιολόγησης του Συμβουλίου της Ευρώπης για επαναχορήγηση ή όχι του διπλώματος Α' κατηγορίας.
Υπενθυμίζουμε ότι ο Εθνικός Δρυμός Λευκών Ορέων έχει λάβει τιμητική διάκριση από το Συμβούλιο της Ευρώπης με την απονομή του European Diploma of Protected Areas (Ευρωπαϊκό Δίπλωμα του Συμβουλίου της Ευρώπης).
Επίσης, το φαράγγι ανήκει στο Δίκτυο Αποθεμάτων της Βιόσφαιρας (Biosphere reserve), περιοχών δηλαδή που χαρακτηρίζονται έτσι από το πρόγραμμα "Άνθρωπος και Βιόσφαιρα" της UNESCO (Εκπαιδευτικός, Επιστημονικός και Πολιτιστικός Οργανισμός των Ηνωμένων Εθνών), ενώ έχει ενταχθεί στο ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών Natura 2000, όπως και η ευρύτερη περιοχή των Λευκών Ορέων, η οποία είναι και καταγεγραμμένη ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας (ΤΚΣ).
Ο απολογισμός
Σύμφωνα με την έκθεση της Διεύθυνσης Δασών Νομού Χανίων, που έδωσε στη δημοσιότητα η Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, ένα σημαντικό γεγονός είναι ότι η εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων σε σχέση με την είσοδο οικόσιτων αιγών στον Εθνικό Δρυμό συνεχίστηκε.
Με αυτό τον τρόπο επιτράπηκε στη φυσική επιλογή και διαδοχή να συνεχίσουν ανεπηρέαστες την πορεία τους. Η προσπάθεια για την εξάλειψη της παράνομης θήρας είναι βεβαίως μια συνεχής διαδικασία.
- Το πρώτο στάδιο του προγράμματος "In situ και ex situ διατήρηση της Zelkova abelicea στην Κρήτη 2014-2016" ολοκληρώθηκε και το δεύτερο στάδιο θα συνεχιστεί καθ' όλη τη διάρκεια των ετών έως το 2020. Το έργο χρηματοδοτείται από το Πανεπιστήμιο του Fribourg, συντονίζεται στην Κρήτη από το Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο Χανίων (ΜΑΙΧ) και διεξάγεται σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Δασών Χανίων (και άλλες Δασικές Διευθύνσεις Κρήτης), το Πανεπιστήμιο του Fribourg, το Botanique Gardens Conservation International (BGCI), το Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών (CNR) της Ιταλίας και το Πανεπιστήμιο Αθηνών.
- Ο Φορέας Διαχείρισης συνέχισε το 2017 και θα συνεχίσει και το 2018 τη δράση τοποθέτησης φωτοπαγίδων και καταγραφής στοιχείων (πληθυσμός, κατάσταση) για τον κρητικό αίγαγρο εντός του Εθνικού Δρυμού Σαμαριάς. Τα στοιχεία αυτά είναι αφενός μεν πολύτιμα για τη μελέτη της οικολογίας του είδους, αφετέρου δε λειτουργούν αποτρεπτικά στην εμφάνιση φαινομένων λαθροθηρίας λόγω της δυνατότητας άμεσης παρακολούθησης του χώρου.
- Προστασία απέναντι στο στοιχεία της φύσης (φωτιά, νερό, κ.λπ.): Το εποχικό προσωπικό που απασχολήθηκε κατά το 2017 από τη Δασική Διεύθυνση Χανίων για την προστασία του Εθνικού Δρυμού περιλάμβανε δύο δασολόγους, δύο δασοπόνους, έναν βιολόγο, δύο ειδικούς Δασικής Προστασίας, έναν χειριστή Η/Υ, έναν γραμματέα-διοικητικό προσωπικό, τέσσερις δασοφύλακες, πέντε εργάτες, δύο οδηγούς και έξι αγωγιάτες, οι οποίοι απασχολήθηκαν για την περίοδο 12/5/2017 και όχι πέραν της 31ης/12/2017.
- Ο Φορέας Διαχείρισης, όπως και τα προηγούμενα χρόνια, ήταν υπεύθυνος για τη λειτουργία του συστήματος ραδιοεπικοινωνιών (πλήρης με δυνατότητα εντοπισμού GPS) μέσα στο φαράγγι της Σαμαριάς και παρείχε στο Δασαρχείο και το Πυροσβεστικό Σώμα τον εξειδικευμένο εξοπλισμό.
- Η Πυροσβεστική Υπηρεσία απασχολούσε 8 πυροσβέστες φέτος, στην ευρύτερη περιοχή των Λευκών Ορέων.
Προσβάσεις και περάσματα
Φέτος, όπως και κάθε χρόνο πριν το άνοιγμα του φαραγγιού στο κοινό, το κεντρικό μονοπάτι καθαρίστηκε και επισκευάστηκε από τις διάφορες ζημιές που προκλήθηκαν κατά τη χειμερινή περίοδο και το πλακόστρωτο αντικαταστάθηκε στα σημεία όπου ήταν απαραίτητο.
Το έργο αυτό πραγματοποιήθηκε από τη Διεύθυνση Δασών Χανίων, με το εποχικό εργατικό προσωπικό να είναι υπεύθυνο για τη συντήρησή του κατά μήκος του κεντρικού μονοπατιού.
Βελτίωση υποδομών
Στο πλαίσιο του εξωραϊσμού της βόρειας εισόδου του Δρυμού, τοποθετήθηκε χάλκινη προτομή του κρητικού αγριοκάτσικου, που αποτελεί το έμβλημα του Εθνικού Δρυμού, για να κοσμήσει την είσοδο του φαραγγιού.
Σημαίες τοποθετήθηκαν τόσο στη βόρεια όσο και στη νότια είσοδο του Δρυμού, στο πλαίσιο της υποδοχής της επιτροπής αξιολόγησης τον ερχόμενο χρόνο.
Η συντήρηση των υπαρχόντων υποδομών του Εθνικού Δρυμού, με σκοπό τον καλλωπισμό των κτισμάτων, πραγματοποιείτο καθ' όλη τη διάρκεια της λειτουργίας του Δρυμού.
Πραγματοποιήθηκε, επίσης, συντήρηση των ξύλινων κατασκευών (κιγκλιδώματα, πάγκοι, πόρτες, παράθυρα και τα κουφώματα αυτών), με συνεργασία του εποχικού και μόνιμου προσωπικού του Δασαρχείου.
Τοιχίο κατασκευάστηκε στην είσοδο μικρής σπηλιάς κοντά στο φυλάκιο της Σαμαριάς, για να προστατεύσει τις ζωοτροφές των μουλαριών, οι οποίες φυλάσσονταν εκεί, από τη βόσκηση των αγριοκάτσικων. Το έργο έφεραν σε πέρας εποχικοί και μόνιμοι υπάλληλοι του Δασαρχείου.
Μια επιπλέον πηγή κατασκευάστηκε στο πόστο "Χριστός".
Οι μικρές ξύλινες γέφυρες που χρησιμοποιούνται για τη διέλευση πάνω από το ποτάμι στο χαμηλότερο τμήμα του Δρυμού (κυρίως πριν το φυλάκιο της Αγίας Ρουμέλης στη νότια είσοδο του φαραγγιού) επανακατασκευάστηκαν πλήρως από άτομα του εποχικού και μόνιμου προσωπικού του Δασαρχείου.
Το τρέχον έτος, στο φυλάκιο της Σαμαριάς στο κέντρο του Εθνικού Δρυμού, τοποθετήθηκε τηλεφωνική και διαδικτυακή σύνδεση μέσω δορυφόρου.
Το εξαιρετικής σημασίας αυτό έργο υποδομής παρέχει πλέον στους φύλακες-εργαζόμενους στο Δρυμό, ο οποίος εκ φύσεως αποτελεί ένα ιδιαίτερα απομονωμένο περιβάλλον, τη δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας με το εξωτερικό του Δρυμού.
Μέχρι τη σύνδεση αυτή η επικοινωνία του φυλακίου με το εξωτερικό του Δρυμού γινόταν μόνο διαμέσου των φυλακίων της βόρειας και νότιας εισόδου με σύστημα ασυρμάτου, χωρίς δυνατότητα άμεσης επικοινωνίας.
Αύξηση επισκεψιμότητας: Αλλαγές στο Τμήμα Διαχείρισης
Το 2017, τα εισιτήρια για την είσοδο στο Δρυμό άρχισαν να διατίθενται από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας-Κέντρο Πληροφόρησης, στη βόρεια είσοδο του Δρυμού στο Ξυλόσκαλο.
Η αλλαγή αυτή είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση της επισκεψιμότητας του Μουσείου, που επακόλουθα οδήγησε σε αύξηση της ευαισθητοποίησης γύρω από το ρόλο που κατέχει το Συμβούλιο της Ευρώπης στη διατήρηση των εθνικών μας ορόσημων.
* Παροχή ιατρικών υπηρεσιών: Για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια στρατιωτικοί γιατροί κάλυψαν τις ιατρικές ανάγκες των επισκεπτών του Δρυμού, με μεγάλη επιτυχία.
* Μέτρα εσωτερικής αστυνόμευσης: Το μόνιμο και εποχικό προσωπικό της Διεύθυνσης Δασών Χανίων (φύλακες, δασολόγοι, δασοπόνοι, αγωγιάτες, δασεργάτες, και ειδικοί Δασικής Προστασίας) αστυνόμευαν το σύνολο του Δρυμού, σε βάρδιες, καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, μέσω του κεντρικού μονοπατιού αλλά και των παρακείμενων οδών.
Η αστυνόμευση του Εθνικού Δρυμού επεκτάθηκε ως και νυχτερινών περιπολιών, με βάρδιες να πραγματοποιούνται στα τρία κύρια φυλάκια του Δρυμού [βόρεια είσοδος (Ξυλόσκαλο), κεντρικό φυλάκιο (Σαμαριά), νότια είσοδος (Αγία Ρουμέλη)], όπου δύο ή περισσότεροι από τους υπαλλήλους του Δασαρχείου διανυκτέρευαν καθ' όλη τη διάρκεια λειτουργίας του Δρυμού αλλά και για μια διευρυμένη χρονική περίοδο πριν και μετά το κλείσιμο του φαραγγιού για το κοινό.
Ρεπορτάζ: Μπάμπης Σαββίδης
