Όλο και …δυσκολεύουν τα πράγματα για τους υπερχρεωμένους δανειολήπτες, που για να προστατεύσουν την πρώτη τους κατοικία έχουν τρεις επιλογές: μέσω διακονισμού με την τράπεζα, του νόμου Κατσέλη και του εξωδικαστικού μηχανισμού.
Οι πλειστηριασμοί, οι οποίοι από το νέο έτος θα μεταφερθούν ακόμη περισσότερο στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, αλλά και η δυνατότητα πωλήσεων μη εξυπηρετούμενων δανείων σε funds δημιουργούν νέα δεδομένα, έναντι των οποίων «άμυνα» θα μπορούν να προβάλλουν μόνο όσοι δανειολήπτες βρίσκονται σε πραγματική οικονομική-περιουσιακή αδυναμία.
Είναι άξιο αναφοράς πως στις 31 Δεκεμβρίου 2017 εκπνέει και η προστασία από την πώληση σε ξένα funds των "κόκκινων" δανείων τα οποία είναι συνδεδεμένα με προσημείωση ή υποθήκη πρώτης κατοικίας, αντικειμενικής αξίας έως 140.000 ευρώ, καθώς και εκείνων που έχουν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου. Συγκεκριμένα προβλέπει ανεξαρτήτως της κατηγορίας του δανείου , δηλαδή όχι μόνο τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τα καταναλωτικά δάνεια, τα επισκευαστικά δάνεια, τα δάνεια ελεύθερων επαγγελματιών, εμπόρων, αγροτών, καθώς και τα δάνεια μικρών και μικρομεσαίων επιχειρήσεων, που έχουν διασφάλιση σε πρώτη κατοικία, με αντικειμενική αξία μέχρι 140.000 ευρώ (και χωρίς κάποιο εισοδηματικό κριτήριο προστατεύονται από την πώληση έως και το 2018).
Τα κόκκινα δάνεια θα μπορούν να πωλούνται υπό την προϋπόθεση ότι ο δανειολήπτης και ο εγγυητής έχουν προσκληθεί με εξώδικη πρόσκληση 12 μήνες πριν από την έναρξη της διαδικασίας πώλησης για να διακανονίσουν τις οφειλές με βάση γραπτή πρόταση με συγκεκριμένους όρους αποπληρωμής, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας της ΤτΕ.
Σημειώνεται ότι στις περιπτώσεις πώλησης και μεταβίβασης δανείων, καθώς και στις περιπτώσεις ανάθεσης διαχείρισης, δε θα χειροτερεύσει η ουσιαστική και δικονομική θέση του οφειλέτη και του εγγυητή. Θα απαγορευτεί η μονομερής τροποποίηση όρου σύμβασης καθώς και του επιτοκίου. Αυτό σημαίνει ότι και στην περίπτωση των πωλήσεων δανείων σε funds, για την πρώτη κατοικία θα ισχύει ό,τι θα ίσχυε και στη σχέση του δανειολήπτη με την τράπεζα.
Μπροστά στη νέα διαμορφωμένη πραγματικότητα, οι δανειολήπτες θα πρέπει να απευθυνθούν πρωτίστως στην τράπεζά τους προκειμένου να αναζητήσουν την κατάλληλη για αυτούς ρύθμιση της οφειλής τους. Οι τράπεζες δεν έχουν κανένα λόγο να "καταδιώξουν" τους δανειολήπτες που έχουν υποστεί τις συνέπειες της κρίσης και ψάχνουν τρόπο να είναι συνεπείς με τις υποχρεώσεις τους. Στους δανειολήπτες αυτούς οι τράπεζες θα προσφέρουν λύσεις αποκλειστικά σχεδιασμένες για την κάθε περίπτωση και με σημαντικό "κούρεμα" εφόσον ο δανειολήπτης αποδεικνύεται συνεπής.
Δανειολήπτες που βρίσκονται σε πραγματική αδυναμία να αποπληρώσουν το χρέος τους, θα μπορούν να προστατευθούν μόνο μέσω της υπαγωγής τους στο νόμο Κατσέλη ή στον εξωδικαστικό μηχανισμό, εφόσον μιλάμε για επιχειρήσεις ή για ελεύθερους επαγγελματίες.
Οι Προϋποθέσεις
Για να μπορεί κάποιος που βρίσκεται σε οικονομική αδυναμία να υποβάλει αίτηση (μέχρι 31/12/2018) για την προστασία της κύριας κατοικίας του στο νόμο Σταθάκη, θα πρέπει να πληροί τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
1)Η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας να μην υπερβαίνει τις 180.000 ευρώ για έναν ενήλικα (ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 για ζευγάρι, 240.000 για οικογένεια με 1 τέκνο, 260.000 για οικογένεια με δύο τέκνα και 280.000 για οικογένεια με τρία τέκνα) και το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του οφειλέτη να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης προσαυξημένες κατά 70%, δηλαδή κυμαίνεται μεταξύ 13.906 ευρώ και 40.800Euro ευρώ ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (οικογενειακό εισόδημα ενήλικα: 13.906 ευρώ, ζευγάρι: 23.659 ευρώ και κάθε παιδί: 5.714 ευρώ), τότε αναδιαρθρώνονται τα δάνεια με βάση τις δυνατότητες αποπληρωμής και τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης του οφειλέτη και του προσφέρεται πλήρης δικαστική κάλυψη».
2) Για τις περιπτώσεις που το Δημόσιο παρεμβαίνει πληρώνοντας μέρος της δόσης, «εφόσον συντρέχουν κάποιες πρόσθετες προϋποθέσεις δηλαδή κατοικίας. Η αντικειμενική αξία κύριας κατοικίας κυμαίνεται μεταξύ 120.000 και 220.000 ευρώ, προσαυξημένη ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη (ένας ενήλικας: 120.000 ευρώ, ζευγάρι: 160.000 ευρώ και 20.000 ανά τέκνο). Και το ετήσιο εισόδημα να μην υπερβαίνει τις εύλογες δαπάνες διαβίωσης, δηλαδή κυμαίνεται από 8.180 έως 24.000 ευρώ (άγαμος: 8.180 ευρώ, ζευγάρι: 13.917 ευρώ και κάθε παιδί: 3.361 ευρώ), το Δημόσιο καλύπτει έως και το 95% των μηνιαίων καταβολών επί τριετία».
3) Εξασφάλιση από την τράπεζα πιστοποιητικού συνεργάσιμου δανειολήπτη.
Με το νέο καθεστώς του νόμου, μπορούν να εντάσσονται στη δικαστική ρύθμιση και οφειλές προς το Δημόσιο, πλην εκείνων που συνιστούν ποινικό αδίκημα (πχ. ΦΠΑ, πρόστιμα κ.λπ.). Βάσει του αναθεωρημένου νόμου, ο δανειολήπτης θα πρέπει να καταβάλλει στην τράπεζα την τρέχουσα εμπορική αξία του ακινήτου σε βάθος 20ετίας.
Για όσους έχουν εισόδημα έως 8.180 ευρώ για άγαμους και έως 20.639 ευρώ για τετραμελείς οικογένειες και η αντικειμενική αξία της κύριας κατοικίας τους δεν υπερβαίνει τις 120.000 ευρώ για άγαμους και 200.000 για τετραμελείς οικογένειες, προβλέπεται κρατική στήριξη για την πληρωμή της μηνιαίας δόσης τα τρία πρώτα χρόνια της ρύθμισης.
Η ρύθμιση του δανείου μέσω του δικαστηρίου περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
1) Τα τρία πρώτα χρόνια θα καταβάλλεται μία δόση από το εναπομείναν εισόδημα, αφού αφαιρεθούν οι εύλογες δαπάνες διαβίωσης. Σε αυτό το διάστημα, δεν επιβάλλονται τόκοι.
2) Μετά τα τρία πρώτα χρόνια, ο δανειολήπτης θα καταβάλει δόση για την εμπορική αξία του ακινήτου, η οποία θα εκτιμάται από την Τράπεζα της Ελλάδος.
Το επιτόκιο διαμορφώνεται περί το 2% και ανάλογα με την κρίση του δικαστή είναι κυμαινόμενο ή σταθερό.
Το υπόλοιπο ποσό πέραν της εμπορικής αξίας του ακινήτου διαγράφεται. Φυσικά για να διασωθεί η α΄ κατοικία θα πρέπει οι δόσεις να καταβάλλονται μέχρι τη λήξη.
Υπάρχει η δυνατότητα καθυστέρησης έως και τριών δόσεων κατά τη διάρκεια του δανείου.
Διαγραφές χρεών για οφειλές έως 20.000 ευρώ
Σημειώνεται ότι με τον επικαιροποιημένο νόμο Κατσέλη εισάγεται ταχεία διαδικασία πλήρους διαγραφής του χρέους για οφειλές που δεν υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ.
Οι προϋποθέσεις είναι οι εξής:
1. Την ημέρα υποβολής της αίτησης και της επικύρωσης ο οφειλέτης δεν πρέπει να διαθέτει ακίνητη περιουσία και να μην έχει προβεί σε πράξη διάθεσης ακίνητης περιουσίας την τελευταία τριετία πριν από την κατάθεση της αίτησης.
2. Τα λοιπά περιουσιακά στοιχεία του, είτε ως δικαιούχου, είτε ως συνδικαιούχου συμπεριλαμβανομένων των καταθέσεών του σε τράπεζες δεν υπερβαίνουν τα 1.000 ευρώ.
3. Οι οφειλές που περιλαμβάνονται στην αίτησή του συνιστούν το σύνολο των υποχρεώσεών του.
4. Το ύψος των οφειλών δεν υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ μαζί με τους τόκους, τα έξοδα και τις προσαυξήσεις.
5. Δεν υπάρχουν εμπραγμάτως ή με οποιονδήποτε άλλο τρόπο ασφαλισμένοι πιστωτές.
6. Τα πάσης φύσεως εισοδήματά του καθ' όλη την διάρκεια του τελευταίου έτους πριν από την ημερομηνία επικύρωσης να είναι μηδενικά.
7. Είναι συνεργάσιμος δανειολήπτης συμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών.
Ρεπορτάζ :Νίκος Κοσμαδάκης
