Σαν σήμερα, στις 23 Δεκεμβρίου του 962 μ.Χ., ο Βυζαντινός στρατηγός - και μετέπειτα αυτοκράτορας - Νικηφόρος Φωκάς συντρίβει τον αραβικό στρατό στο Χαλέπι της Συρίας.
Ο Νικηφόρος Φωκάς υπήρξε ο αυτοκράτορας που έκανε ξανά την Κωνσταντινούπολη κοσμοκράτειρα. Ήταν ο χαρισματικός στρατηγός με μεγάλη εμπειρία στα πεδία των μαχών και εξαίρετος πολιτικός που αναδύθηκε στο θρόνο των Ελληνορωμαίων σε χρόνους ανελέητων παγκόσμιων ανακατατάξεων, θυελλωδών πολιτικών αναμετρήσεων και θρησκευτικών συγκρούσεων μεταξύ Χριστιανισμού και Ισλάμ αλλά και ανάμεσα στους Χριστιανούς της Δύσης και της Ανατολής.
Ένα χρόνο πριν γίνει αυτοκράτορας...
Με την έναρξη του 962 μ.Χ. κατευθύνθηκε στην Κιλικία οδηγώντας πολυάριθμο στράτευμα. Πέρασε τις Κιλίκιες Πύλες (κλεισούρες και στενώματα της οροσειράς του Ταύρου καταλαμβάνοντας διαβάσεις και συνοριακά φυλάκια. Από κει οι Ρωμηοί ξεχύθηκαν στην πεδιάδα της Κιλικίας.
Οι Σαρακηνοί δεν μπορούσαν ν' αντιπαρατεθούν σε τόσο πλήθος αντιπάλων, ειδικά σε πεδινό έδαφος, γι' αυτό κλείσθηκαν στις οχυρωμένες πόλεις τους. Το σύμπλεγμα αυτό των οχυρώσεων αποτελούσε την αμυντική γραμμή των Αράβων στα σύνορα με την αυτοκρατορία. Ήλκαν την κατασκευή τους από την εποχή που ανήκαν στους Ρωμηούς και οι μουσουλμάνοι, μετά τις κατακτήσεις τους φρόντισαν να τις συντηρήσουν και να τις ενισχύσουν.
Δυστυχώς δεν έχουμε πολλές πληροφορίες για την εκστρατεία αυτή από τους χρονογράφους της εποχής. Υπήρξε πραγματικά κεραυνοβόλα. Κατά τον Αβουλφαράγιο (Άραβα ιστορικό) καταλήφθηκαν 55 φρούρια και πόλεις σε διάστημα 22 ημερών. Κατά τον Λέοντα Διάκονο ο παραπάνω αριθμός ανέρχεται σε 60 πόλεις. Κάποιες απ' αυτές καταλήφθηκαν με έφοδο και κάποιες παραδόθηκαν μετά το σφυροκόπημα των πολιορκητικών μηχανών. Στη συνέχεια προχώρησε προς την Ανάζαρβο.
Καθ' οδόν δέχθηκε την επίθεση του εμίρη της Ταρσού Ibn Alzayyat. Αυτός είχε αποτινάξει την επικυριαρχία του Sayf ad-Dawla μετά την ήττα του δευτέρου, και μ' αυτήν την ενέργεια ήθελε να δείξει, ότι πρωτοστατεί στον αγώνα κατά της Χριστιανοσύνης και ν' ανεβάσει τη δημοτικότητά του. Ευσεβής πόθος που δεν ευοδώθηκε. Γύρισε στην Ταρσό κατισχυμένος, έχοντας αφήσει στο πεδίο της μάχης 5,000 από τους άνδρες του.
Μετά από αυτή την νίκη του ο Νικηφόρος διέταξε, την 25η Φεβρουαρίου, αναστολή των επιχειρήσεων. Άφησε το στρατό στην Κιλικία και μετέβη στην Καισάρεια της Καππαδοκίας για να περάσει την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Το Πάσχα της χρονιάς εκείνης εορτάστηκε στις 30 Μαρτίου. Ακολούθησε ζεστό καλοκαίρι, ανασταλτικός παράγοντας των επιχειρήσεων. Αυτές ξεκίνησαν πάλι με την αρχή του φθινοπώρου. Ενίσχυσε το στρατό του με χιλιάδες ιππείς και σκαπανείς, ειδικευμένους στην πολιορκία οχυρωμένων πόλεων. Πρώτος στόχος του ήταν η Ανάζαρβος. Η ευκολία με την οποία παραδόθηκε, εξέπληξε και τον ίδιο το Νικηφόρο.
Η πολυάριθμη φρουρά της οχυρωμένη πίσω από ισχυρά τείχη, παρέλυσε στη θέα των Ρωμηών και στο άκουσμα του ονόματος του Ελ Νικφούρ (αραβική απόδοση του ονόματος του Νικηφόρου Φωκά). Λόγω της άμεσης παράδοσης της πόλης ο Δομέστικος εγγυήθηκε την ασφάλεια των κατοίκων της και τους επέτρεψε να φύγουν και να πάρουν μαζί τους την κινητή περιουσία τους. Όλοι οι κάτοικοι κατέφυγαν στην Ταρσό. Τα τείχη της Ταρσού ισοπεδώθηκαν. Εγκαταστάθηκε ρωμαίικη φρουρά σ' αυτήν καθώς και σ' όλες τις ακροπόλεις της δυτικής Κιλικίας και του όρους Αμανού.
Το πρώτο "χτύπημα" της "17 Νοέμβρη"
Σαν σήμερα, πριν από ακριβώς 42 χρόνια, η "17 Νοέμβρη" εμφανίζεται στο προσκήνιο, εκτελώντας με τρεις σφαίρες τον ακόλουθο της αμερικανικής πρεσβείας στην Ελλάδα, Ρίτσαρντ Γουέλς.
Νωρίς το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου του 1975, ο 45χρονος διπλωμάτης επέστρεφε μετά της συζύγου του στο σπίτι τους, στο Ψυχικό, έπειτα από χριστουγεννιάτικη δεξίωση που παρέθεσε ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα. Λίγο πριν τις 10 το βράδυ, η μαύρη λιμουζίνα τού ζεύγους σταματά έξω από την έπαυλή τους.
Εκείνη την ώρα, ωστόσο, κάνει την εμφάνισή του ένα δεύτερο αυτοκίνητο, από το οποίο αποβιβάζονται τρεις κουκουλοφόροι. Οι άγνωστοι βγάζουν από τη λιμουζίνα το σοφέρ και τη σύζυγο του Γουέλς και πυροβολούν τρεις φορές εναντίον του Αμερικανού ακολούθου, τραυματίζοντάς τον θανάσιμα.
Οι δράστες αφήνουν πίσω τους μια προκήρυξη, όπου αναγράφεται ότι την ευθύνη της δολοφονίας αναλαμβάνει η "Επαναστατική Οργάνωση 17 Νοέμβρη". Η προκήρυξη θα σταλεί τρεις μέρες μετά και στον Τύπο, ωστόσο δε θα δημοσιευτεί ποτέ, κατόπιν εισαγγελικής απαγόρευσης. Εξάλλου, εκείνη την περίοδο οι περισσότεροι πίστεψαν ότι η εκτέλεση Γουέλς οφειλόταν σε ξεκαθάρισμα λογαριασμών ανάμεσα σε πράκτορες της CIA.
Το όνομα του Ρίτσαρντ Γουέλς είχε δημοσιευτεί στην αγγλόφωνη εφημερίδα "Athens New" ένα μήνα νωρίτερα, στην κορυφή λίστας στελεχών της CIA με έδρα την Αθήνα. Ο εν λόγω κατάλογος εμφάνιζε τον Αμερικανό διπλωμάτη ως επικεφαλής του κλιμακίου των μυστικών υπηρεσιών της ΗΠΑ στην Ελλάδα. Εντούτοις, η ιδιότητα του Γουέλς ως σταθμάρχη της CIA στη Λίμα του Περού είχε ήδη αποκαλυφθεί από τον Ιανουάριο του 1975, σε λίστα της αμερικανικής πολιτικής επιθεώρησης "Counter Spy".
Η εκτέλεση του Γουέλς έδωσε, όπως είναι λογικό, την αφορμή στην αμερικανική κυβέρνηση να κατηγορήσει την "Counter Spy" ως υπεύθυνη για τη δολοφονία του αξιωματούχου. Ένα χρόνο μετά, στις 24 Δεκεμβρίου του 1976, επρόκειτο να καταπέσει το σενάριο του ξεκαθαρίσματος λογαριασμών.
Εκείνη την ημέρα, η γαλλική εφημερίδα "Liberation" δημοσίευσε πρωτότυπο κείμενο της "17Ν", μέσω του οποίου η οργάνωση αναλάμβανε την ευθύνη για τη δολοφονία του Γουέλς. Σημειώνεται, τέλος, ότι μετά την εξάρθρωση της οργάνωσης το καλοκαίρι του 2002, ο συλληφθείς Παύλος Σερίφης είχε καταθέσει στην ανακρίτρια ότι συμμετείχε στην ομάδα που εκτέλεσε τον Γουέλς και ότι ο φυσικός αυτουργός της δολοφονίας ήταν ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος. Στη δίκη, ωστόσο, ο Σερίφης αναίρεσε την κατάθεσή του, ισχυριζόμενος ότι αυτή ήταν προϊόν ψυχολογικής βίας. Εντέλει, στην πολύκροτη δίκη δεν καταδικάστηκε κανείς από τους κατηγορούμενους για την υπόθεση Γουέλς.
42 κεράκια για τον Παπακαλιάτη
Τα 42 του χρόνια κλείνει σήμερα ο Ηρακλειώτης ηθοποιός, σκηνοθέτης και σεναριογράφος Χριστόφορος Παπακαλιάτης. Ο Παπακαλιάτης ήρθε στη ζωή στις 23 Δεκεμβρίου του 1975.
Eπιμέλεια: Νικόλας Αγγελίνος
