Οι πολιτικές παρεμβάσεις έχουν χτυπήσει ανελέητα συχνά τον αθλητισμό και ιδιαίτερα το Ολυμπιακό κίνημα στη σύγχρονη ιστορία του. Μικροπολιτικές ή πολιτικές μεγάλου βεληνεκούς, επιχείρησαν άκομψα να εκμεταλλευτούν την παγκόσμια επιρροή των αγώνων για να πετύχουν τους σκοπούς τους, χρησιμοποιώντας ωμούς εκβιασμούς που έφτασαν μέχρι και σε αιματηρές επιχειρήσεις.
Όσο λοιπόν κι αν η σημαία του αθλητισμού, περιλαμβάνει σύμβολα ενότητας των λαών με το περίφημο "ο αθλητισμός ενώνει", η πολιτική απέδειξε συχνά πως τα συμφέροντα της είναι πάνω απ' όλα... Πόσο μάλλον όταν η τηλεοπτική εικόνα δεν ήταν μέρος της καθημερινότητας των πολιτών. Μία τέτοια περίπτωση είναι ο θρυλικός αγώνας υδατοσφαίρισης μεταξύ των εθνικών ομάδων της Ουγγαρίας και της ΕΣΣΔ, ο οποίος έγινε στις 6 Δεκεμβρίου 1956 στη Μελβούρνη, στο πλαίσιο των Ολυμπιακών Αγώνων.
Ο μύθος της πισίνας, που το νερό της έγινε κόκκινο από το αίμα που έρεε, έφτασε ως τα πέρατα του κόσμου και καθιστά αυτό το -πράγματι επεισοδιακό- παιχνίδι ως το πιο «διάσημο» στην ιστορία του παγκοσμίου πόλο.
Για να ξετυλίξει κανείς το κουβάρι αυτού του αγώνα, θα πρέπει να ξεκινήσει ένα μήνα νωρίτερα. Στις 4 Νοεμβρίου 1956, τα Σοβιετικά στρατεύματα, σε εφαρμογή του Συμφώνου της Βαρσοβίας, εισέρχονται στη Βουδαπέστη και καταστέλλουν την ουγγρική αντεπανάσταση, την οποία είχε ενορχηστρώσει ο πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου, Ιμρε Νάγκι. Στην ένοπλη εξέγερση μετείχε σημαντικό τμήμα του ουγγρικού λαού, καθώς και του στρατού, διεκδικώντας την απαγκίστρωση της Ουγγαρίας από την επιρροή της Μόσχας. Οι αναφορές έκαναν λόγο για χιλιάδες νεκρούς πολίτες και αρκετές εκατοντάδες θύματα από πλευράς Σοβιετικών στρατιωτών, αν και επίσημος απολογισμός των ολιγοήμερων μαχών δεν υπήρξε ποτέ.
Εικόνες από τη συνάντηση Ουγγαρίας - Σοβιετικής Ένωσης (6/12/1956)
Όταν στις 6/12/1956 οι εθνικές ομάδες πόλο της Ουγγαρίας και της ΕΣΣΔ βρέθηκαν αντιμέτωπες στο Ολυμπιακό τουρνουά της Μελβούρνης, σε ένα ιδιαίτερα καθοριστικό ματς για την κατάκτηση του τίτλου, η ένταση ήταν εμφανής. Βοηθούσε το γεγονός ότι το κολυμβητήριο ήταν κατάμεστο από εξόριστους Ούγγρους, αλλά και Αυστραλούς, ακόμη και Αμερικανούς, που αντιμετώπιζαν τη Σοβιετική Ένωση ως τον απόλυτο εχθρό.
Το ματς αυτό καθ' αυτό ήταν πολύ σκληρό, κάτι που πάντως δεν ήταν σπάνιο, με δεδομένους τους κανονισμούς που ίσχυαν τότε στην υδατοσφαίριση. Οι γροθιές και οι κλωτσιές εκατέρωθεν... πήγαιναν σύννεφο, πάνω και κάτω από το νερό, με τους διαιτητές να μην μπορούν να ελέγξουν την κατάσταση. Αγωνιστικά, οι Μαγυάροι ήταν ανώτεροι και προηγούνταν 4-0, περίπου ένα λεπτό πριν τη λήξη.
Τότε, κι ενώ οι Σοβιετικοί βρίσκονταν στην επίθεση, ο Βαλεντίν Προκόποφ έριξε μία γροθιά στον καλύτερο παίκτη της Ουγγαρίας, Έρβιν Ζάντορ, προκαλώντας του βαθύ τραύμα κάτω από το μάτι. Ο 22χρονος παίκτης βγήκε αιμορραγώντας από την πισίνα και η θέα του ήταν η αφορμή για να ξεσπάσει το μένος των θεατών: πολλοί από αυτούς πήδηξαν από τις εξέδρες στον περιβάλλοντα χώρο της πισίνας, βρίζοντας και φτύνοντας τους παίκτες της ΕΣΣΔ. Χρειάστηκε η δυναμική επέμβαση της αστυνομίας για να εκκενωθεί ο χώρος και να φυγαδευτούν οι Σοβιετικοί πολίστες, ενώ το παιχνίδι διακόπηκε και κατακυρώθηκε υπέρ της Ουγγαρίας με το σκορ που υπήρχε εκείνη τη στιγμή (4-0).
Οι ανταποκρίσεις των εφημερίδων, με τη φωτογραφία του αιμορραγούντος Ζάντορ σε πρώτο πλάνο, δημιούργησαν την αίσθηση ότι ο αγώνας είχε εξελιχθεί σε... σφαγή, κατηγορώντας αποκλειστικά τους Σοβιετικούς πολίστες για την βιαιότητά του. Γράφτηκε ακόμη κι ότι το νερό της πισίνας άλλαξε χρώμα κι έγινε κόκκινο από το αίμα των Ούγγρων, οι οποίοι πάντως ήταν αρκετά ακμαίοι (πλην του Ζάντορ που δεν ήταν σε θέση να αγωνιστεί) για να νικήσουν μία ημέρα αργότερα τη Γιουγκοσλαβία με 2-1 και να κατακτήσουν το χρυσό μετάλλιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εθνική ομάδα πόλο της Ουγγαρίας είχε ζήσει από μία -σχετική- απόσταση τα γεγονότα του Νοεμβρίου, καθώς βρισκόταν για προετοιμασία σε υψόμετρο. Οι παίκτες δεν επέστρεψαν στη Βουδαπέστη και μεταφέρθηκαν στην Πράγα, απ' όπου τελικά ταξίδεψαν στην Αυστραλία για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Ο πρωταγωνιστής των γεγονότων, Έρβιν Ζάντορ, μετά το τέλος των Αγώνων ζήτησε πολιτικό άσυλο στις ΗΠΑ (όπως και αρκετά ακόμη μέλη της Ολυμπιακής αποστολής στη Μελβούρνη) και εγκαταστάθηκε στην Καλιφόρνια. Υπήρξε μάλιστα ένας από τους πρώτους προπονητές του Αμερικανού κολυμβητή, Μαρκ Σπιτς, ο οποίος κατέκτησε επτά χρυσά μετάλλια στους Αγώνες του Μονάχου.
Απόσπασμα από την ταινία "Children of glory"
Το 2006, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 50 χρόνων από την Ουγγρική επανάσταση, γυρίστηκε ένα ντοκιμαντέρ με τον τίτλο "Freedom's Fury" (Λύσσα για ελευθερία), το οποίο παρουσιάζει την ιστορία αυτού του παιχνιδιού. Την παραγωγή έκανε ο Κουεντίν Ταραντίνο, ο οποίος χαρακτήρισε το συγκεκριμένο ματς ως "την καλύτερη ιστορία που δεν ειπώθηκε ποτέ". Αφηγητής είναι ο Μαρκ Σπιτς, ο μεγάλος Αμερικανός Ολυμπιονίκης της κολύμβησης με τα 7 χρυσά μετάλλια στο Μόναχο, ο οποίος όταν ήταν έφηβος, είχε ως προπονητή τον Έρβιν Ζάντορ.
Η κορυφαία στιγμή αυτού του ντοκιμαντέρ, ήταν όταν ο σκηνοθέτης Κόλιν Γκρέι, συγκέντρωσε στην διάρκεια των γυρισμάτων όλους τους εν ζωή πολίστες εκείνου του αγώνα και από τις δυο ομάδες, οχτώ Ούγγρους και πέντε Σοβιετικούς. Η συνάντηση των άλλοτε "θανάσιμων" αντιπάλων αποδείχτηκε άκρως συγκινητική, αφού όλοι τους κάθισαν συμφιλιωμένοι μαζί στο ίδιο τραπέζι, αναπολώντας τις δύσκολες στιγμές που είχαν περάσει μέσα και έξω από την πισίνα μισόν αιώνα πριν. Σύμφωνα με τα λόγια του Γκρέι: "Και οι δυο ομάδες υπήρξαν θύματα μιας κακής συγκυρίας με τις χώρες τους να είναι δέσμιες μιας λάθος πολιτικής ιδεολογίας. Και αυτοί οι τύποι μπόρεσαν τελικά να ξαναβρεθούν σαν άνθρωποι και σαν συνάδελφοι αθλητές".
Μια ακόμα ταινία έχει γυριστεί με το ίδιο θέμα. Πρόκειται για την "Children of glory" (Τα παιδιά της δόξας), ουγγρικής παραγωγής και σκηνοθεσίας της Krisztina Goda. Η ταινία βγήκε στους κινηματογράφους στις 23 Οκτωβρίου του 2006, την ημέρα δηλαδή που συμπληρώνονταν 50 χρόνια από την έκρηξη της επανάστασης. Στο φιλμ παρουσιάζονται τα γεγονότα του 1956 μέσα από τη ζωή ενός πολίστα της Εθνικής Ουγγαρίας και μιας φοιτήτριας.
Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, theguardian.com, bbc.co.uk, rferl.org, freedomsfury.net, waterpololegends.com
