Για πολλά παιδιά στην Κρήτη η εφηβεία σημαδεύεται από μια τραυματική "κατάδυση" στο σκοτεινό κόσμο των ναρκωτικών: αγόρια και κορίτσια βιώνουν τον εφιάλτη στην τρυφερή ηλικία των 14 ετών ή ακόμη και νωρίτερα. Ωστόσο για το νησί μας, τα ναρκωτικά είναι ένα θέμα που συχνά μπαίνει "κάτω από το χαλί", ιδιαίτερα όταν αφορά τους εφήβους.
Ο ρόλος της οικογένειας είναι πολύ σημαντικός για το πώς θα αντιμετωπίσει ένα μέλος της που είναι χρήστης ναρκωτικών ουσιών. Όπως τόνισε ο κλινικός ψυχολόγος Νίκος Παπανικολάου στη διάρκεια της εκπομπής "Ώρα Αιχμής", «όσο πιο γρήγορα κινητοποιηθεί η οικογένεια, τόσο πιο ουσιαστική μπορεί να είναι η μάχη του χρήστη στον αγώνα για απεξάρτηση».
Πολλές είναι οι οικογένειες που καταρρέουν μη αντέχοντας αυτή την κατάσταση, ενώ και ανθρώπινες σχέσεις κλυδωνίζονται και μπορεί να κάνουν τη μάχη των μελών μιας οικογένειας να φτάνει μέχρι τα όρια της παράκρουσης.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν σημάδια που πρέπει να κινητοποιήσουν τους γονείς: παιδιά που οδηγούνται στην αποξένωση, παιδιά που αναπτύσσουν παραβατική συμπεριφορά - αρχικά με κλοπές μέσα στην πατρική εστία - παιδιά που μπορεί να οδηγηθούν μέχρι και στην πορνεία για να εξασφαλίσουν την εξαρτημένη ουσία.
Η σιωπή είναι αυτή που μπορεί να οδηγήσει ακόμα και στο θάνατο, μιας και υπό το φόβο της κοινωνικής κατακραυγής η κατρακύλα του χρήστη μπορεί να τον οδηγήσει μέχρι και στην απώλεια της ίδιας του της ζωής.
Τα συμπτώματα του εθισμού
* Στέρηση
* Ανικανότητα ελέγχου
* Παραμέληση της προσωπικής ζωής
* Συνέχιση της χρήσης, παρά τα όποια προβλήματα αυτή επιφέρει
Πώς προσεγγίζω έναν εθισμένο
* Αν νομίζετε ότι κάποιος που αγαπάτε είναι εθισμένος στα ναρκωτικά, θα πρέπει να τον προσεγγίσετε προσεκτικά
* Είναι σημαντικό να μην αντιμετωπίσετε έναν χρήστη με τρόπο που θα προκαλέσει καβγά.
* Όσο πιο σύντομα απευθυνθείτε σε κάποιον ειδικό, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες να υπάρξει θεραπευτικό αποτέλεσμα.
* Αναζητήστε βοήθεια σε ειδικούς σε θέματα απεξάρτησης και σε εγκεκριμένα προγράμματα θεραπείας κατά των ναρκωτικών.
Συνέπειες στην υγεία
* Ντελίριο
* Σπασμοί
* Κώμα
* Καρδιακή προσβολή
* Αναπνευστική ανεπάρκεια
* Νεφρική βλάβη
* Απώλεια αισθήσεων
* Ξαφνικός θάνατος
Συνέπειες στη δουλειά
* Η απόδοση στη δουλειά μπορεί να σημειώσει κάμψη.
* Ο χρήστης μπορεί να χρειάζεται να λείπει συχνά από τη δουλειά του και να μην είναι παραγωγικός.
* Απόλυση.
Συνέπειες στις σχέσεις
* Η περίεργη συμπεριφορά μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην οικογένεια ή στο γάμο.
* Ο χρήστης αποξενώνεται και χάνει τους φίλους του.
* Τα πιθανά νομικά ζητήματα που συνδέονται με τη χρήση είναι η οδήγηση υπό την επήρεια ουσιών, η κλοπή ή και η πορνεία.
Η μεγάλη επισκεψιμότητα που έχει η Κρήτη λόγω του τουρισμού κάνει το νησί μας ευάλωτο στην εισαγωγή πολλών νέων ναρκωτικών, που σκοτώνουν χωρίς διακρίσεις. Έτσι φαίνεται να φτάνουν στην Κρήτη και τα "περίεργα" αλλά και τα συνθετικά-εργαστηριακά ναρκωτικά, όπως ηρωίνη, κοκαΐνη, LSD, διάφορα κοκτέιλ φαρμακευτικών ουσιών αλλά και ό,τι νέο κυκλοφορεί.
Από την πλευρά της η Αστυνομία προσπαθεί και παρεμβαίνει όπου είναι δυνατό, αλλά, όπως λέει ένας απόστρατος αξιωματικός της ΕΛ.ΑΣ., «η Κρήτη ήταν και εξακολουθεί να είναι "παράδεισος" όλων των ναρκωτικών. Δεν είναι θέμα του νησιού, είναι θέμα όλης της Ευρώπης και του κόσμου η διακίνηση των ναρκωτικών. Απλώς εδώ, εξαιτίας και του μεγάλου ρεύματος των τουριστών, το πρόβλημα γίνεται περισσότερο εμφανές».
Τα "χτυπήματα" της ΕΛ.ΑΣ. στην Κρήτη είναι καίρια και αυτό κανείς δεν το αμφισβητεί. Οι επιτυχίες της είναι δεδομένες, όπως και οι συλλήψεις, όμως αυτό δεν αρκεί αν δεν κινητοποιηθεί άμεσα η τοπική κοινωνία. Η Δίωξη Ναρκωτικών μέρα-νύχτα εργάζεται σκληρά, όμως τα πλοκάμια των κυκλωμάτων απλώνονται όλο και περισσότερο, χωρίς να λείπει και η εγχώρια καλλιέργεια και εμπορία κάνναβης, όπου και εκεί τα πλήγματα των ενστόλων είναι ουσιαστικά και καίρια.
Το πρόβλημα ξεκινάει από το ότι ο νόμος στη χώρα μας δε διαχωρίζει τα ναρκωτικά σε "σκληρά" και "μαλακά" όπως συμβαίνει σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι, αν κάποιος συλληφθεί με μια μικρή ποσότητα που αποδεδειγμένα εξυπηρετεί δικές του ανάγκες, αντιμετωπίζει το ίδιο πλαίσιο ποινής, ανεξαρτήτως του είδους της ναρκωτικής ουσίας.
Η διάκριση υφίσταται μόνο σε ό,τι αφορά την αναγνώριση της εξάρτησης. Και καθώς θεωρείται ότι η κάνναβη δεν προκαλεί σωματική εξάρτηση αλλά μόνο ψυχική έξη, όταν κάποιος είναι χρήστης ινδικής κάνναβης, ακόμα και χρόνιος, οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες αδυνατούν να τον αναγνωρίσουν ως εξαρτημένο.
Όαση το ΚΕΘΕΑ
Το ΚΕΘΕΑ "Αριάδνη" με έδρα το Ηράκλειο έχει δημιουργήσει από το 1999 μια ολοκληρωμένη θεραπευτική πρόταση για χρήστες ουσιών και τις οικογένειές τους, καλύπτοντας τις ανάγκες ολόκληρης της περιφέρειας του νησιού μας. Το πρόγραμμα είναι "στεγνό" και δε χορηγούνται υποκατάστατα, ενώ η συμμετοχή είναι εθελοντική και οι παρεχόμενες υπηρεσίες δωρεάν.
Το Συμβουλευτικό Κέντρο Ηρακλείου είναι ουσιαστικά η πρώτη επαφή του χρήστη εξαρτησιογόνων ουσιών με το πρόγραμμα. Σε αυτό παρέχεται ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου ο χρήστης ενισχύεται να εμπιστευτεί και να αναλάβει μικρές ευθύνες για τη ζωή του. Υπάρχει στενή σχέση με το προσωπικό και ξεκινάει να επεξεργάζεται δικά του θέματα είτε σε ομάδες αυτοβοήθειας είτε σε ατομικές συναντήσεις. Οι στόχοι είναι πολλαπλοί και ο ενδιαφερόμενος μπορεί να επωφεληθεί με πολλούς τρόπους:
• Ενημέρωση για τα θεραπευτικά προγράμματα του ΚΕΘΕΑ και τη φιλοσοφία τους.
• Προετοιμασία για την ένταξή του στη Θεραπευτική Κοινότητα "Αριάδνη" ή την παραπομπή σε άλλες δομές, ανάλογα με τις ανάγκες και την αξιολόγηση.
• Ενίσχυση του κινήτρου του για μείωση ή διακοπή της χρήσης μέσα από σεμινάρια, ομάδες, συζητήσεις.
• Φροντίδα σωματικής υγείας και παραπομπή του για δωρεάν ιατρικές εξετάσεις σε τοπικές ιατρικές υπηρεσίες.
• Παροχή ψυχιατρικής βοήθειας σε χρήστες με διπλή διάγνωση (χρήση ουσιών και ψυχιατρική νόσος).
• Υποστήριξη σε νομικά-δικαστικά προβλήματα μέσω χορήγησης βεβαιώσεων συμμετοχής στο πρόγραμμα.
• Παροχή διατροφής και δημιουργική απασχόληση μέσω εσωτερικών και εξωτερικών δραστηριοτήτων.
Κέντρο Οικογενειακής Υποστήριξης
Το Κέντρο Οικογενειακής Υποστήριξης απευθύνεται σε γονείς, αδέλφια, συντρόφους εξαρτημένων και παρέχει:
• Συναισθηματική υποστήριξη και φροντίδα της οικογένειας, ανεξάρτητα από την ένταξη ή μη του χρήστη στις θεραπευτικές μονάδες του προγράμματος.
• Ενημέρωση γύρω από τη χρήση, την εξάρτηση και τον τρόπο θεραπευτικής παρέμβασης του ΚΕΘΕΑ.
• Ενημέρωση για τον καθοριστικό ρόλο της οικογένειας στη θετική έκβαση της θεραπευτικής διαδικασίας.
• Δημιουργία και διατήρηση θεραπευτικής συμμαχίας με τις οικογένειες των εξαρτημένων ατόμων.
• Οικογενειακή θεραπεία για την εξομάλυνση των δυσλειτουργιών στο οικογενειακό σύστημα.
Ρεπορτάζ: Μάνος Δασκαλάκης
