Στο δυτικό τμήμα της Ιερουσαλήμ, έξω από τα τείχη και μέσα σε δασώδη κοιλάδα, βρίσκεται η ονομαστή μονή του Τιμίου Σταυρού. Η ίδρυση της Μονής φθάνει μέχρι την εποχή του Μεγάλου Κωνσταντίνου και βασίζεται στην παράδοση ότι εδώ εκφύτευσε ο Λωτ το τρισύνθετο ξύλο, από το όποιο κατασκευάσθηκε ο Τίμιος Σταυρός.
Αναφέρεται σχετικά ότι ο Λωτ, μετά την καταστροφή των Σοδόμων, κατέφυγε σε κάποιο σπήλαιο, όπου αφού «εμεθύσθη υπό των θυγατέρων του εκοιμήθη μετ' αυτών». (Γεν. ιθ" 34) Αρχαία συριακή παράδοση αναφέρει ότι μετά το αμάρτημά του ο Λώτ εξαγορεύθηκε στον θείον του Πατριάρχην Αβραάμ…
Παρ' όλο τούτο, καθημερινά δεν έπαυε να παρακαλεί τον Θεό να τον συγχωρέσει. Κάποια ημέρα φάνηκε μπροστά του ένας Άγγελος και του έδωσε τρία ραβδιά το καθένα από ένα είδος δέντρου, κέδρος, πεύκη, κυπάρισσος, με την εντολή να τα φυτεύσει και να φέρνει νερό από τον Ιορδάνη ποταμό να τα ποτίζει.
Ο Αβραάμ δίδων τω Λωτ του Δαυλούς
Εάν βλαστήσουν, τότε σημαίνει ότι ο Θεός δέχθηκε την μετάνοιά του, διαφορετικά είναι κολασμένος. Γεμάτος χαρά ο Λωτ, έκαμε όπως του υπέδειξε ο άγγελος. Ενώ όμως επέστρεφε από τον Ιορδάνη με το νερό, συνάντησε τον μισόκαλο διάβολο, πού φθόνησε τη μετάνοιά του, μεταμφιεσμένο σε φτωχό άνθρωπο, ο οποίος του ζήτησε νερό να πιει.
Ο διάβολος πίνων το ύδωρ του Λωτ
Λίγο πιο πέρα συνάντησε και δεύτερο και τρίτο, μέχρι πού εξαντλήθηκε το νερό. Αυτό έγινε αρκετές φορές και ο Λωτ άρχισε να απελπίζεται, διότι θα εξηραίνοντο τα τρία ραβδιά.
Ο Λωτ ποτίζων το δένδρον του Σταυρού
Τότε φάνηκε για δεύτερη φορά άγγελος Κυρίου και τον πληροφόρησε ότι τα ραβδιά βλάστησαν και μεγαλώνουν χωρίς νερό. Έτσι βεβαιώθηκε πώς ο Θεός δέχτηκε τη μετάνοιά του.
Κόπτων το δένδρον του Σταυρού
Σήμερα στη μονή δεικνύεται ο τόπος κάτω από την αγία Τράπεζα, όπου ο Λωτ φύτευσε το τρισύνθετο ξύλο από κέδρο - πεύκη - κυπάρισσο.
Μεταφορά του Ξύλου του Σταυρού
Όταν ο Βασιλιάς Σολομών είδε το τρισύνθετο ξύλο, διέταξε να το κόψουν, για να το χρησιμοποιήσουν στην ανοικοδόμηση του ναού. Όμως σε καμιά χρήση δεν ταίριαζε γιατί άλλοτε μίκραινε κι άλλοτε μεγάλωνε. Έτσι το ονόμασαν ξύλο της κατάρας κι' έμεινε αχρησιμοποίητο. Τούτο χρησιμοποιήθηκε με διαταγή του Καϊάφα για να γίνει ο Σταυρός του Χριστού, ώστε με την αυξομείωσή του, να κάνει πιο φρικτό το μαρτύριο του Κυρίου. Όμως το ξύλο της κατάρας έγινε από τότε ξύλο της ευλογίας.
Στο χώρο που βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι στάθμευσε ο Ηράκλειος καθώς γύριζε από την Περσία φέρνοντας τον Τίμιο Σταυρό το 629
Κατά την εποχή των σταυροφόρων ονομάζεται μονή των Ιβήρων. Το 1305 οι μωαμεθανοί μετέβαλαν τη μονή σε τζαμί, χάρις όμως στις μεσολαβητικές προσπάθειες των βυζαντινών αυτοκρατόρων και των Ιβήρων βασιλέων, η μονή επιστράφηκε στους Ίβηρες μοναχούς. Το 1550 οι Τούρκοι μπήκαν στην μονή και την μετέτρεψαν σε τζαμί.
Μέχρι σήμερα μαρτυρείται κάτω απ' το πάτωμα του κεντρικού κλίτους του ναού, το κοιμητήριο των πατέρων της μονής πού σφαγιάσθησαν από τους Βαρβάρους. Κηλίδες δε αίματος διακρίνονται στο ψηφιδωτό δάπεδο του ναού. Από το 1855 η μονή έγινε πνευματικό κέντρο της Σιωνίτιδος Εκκλησίας με την ίδρυση σ" αυτή θεολογικής Σχολής, η οποία λειτούργησε μέχρι το 1909. Σ" αυτή φοίτησαν μεγάλες μορφές της Σιωνίτιδος Εκκλησίας.
Ο Ιερός ναός της μονής είναι τρίκλιτη βασιλική με τρούλο. Σώζονται πολύ ωραίες τοιχογραφίες μεταξύ των οποίων και μορφές φιλοσόφων, όπως του Πλάτωνα. Στό βορειοανατολικό μέρος του ναού, υπάρχει παρεκκλήσι, κάτω απ' την αγία τράπεζα του οποίου βρίσκεται ο τόπος, όπου ο Λωτ φύτεψε το τρισύνθετο ξύλο. Θαυμάσιες τοιχογραφίες ζωντανεύουν την όλη διήγηση. Μεταξύ των εικόνων διακρίνονται η φιλοξενία του Αβραάμ, η καταστροφή των Σοδόμων κλπ., μέχρι της κατασκευής του σταυρού του Κυρίου.
Στόν ίδιο χώρο, δηλ. στο Βόρειο κλίτος, υπάρχει προθήκη (μουσείο) ιερών σκευών και αμφίων εξαιρετικής τέχνης. Αξιόλογο είναι το δεσποτικό του ναού που είναι καλυμμένο με φύλλο χρυσού.
Σήμερα η μονή του Τιμίου Σταυρού ανήκει στο Ελληνορθόδοξο πατριαρχείο Ιεροσολύμων.
(Πηγές: pronews.gr - leipsanothiki.blogspot.gr)
