Το ακατάσχετο των καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα σε έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό, στο ποσό των 1.250 ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα, ανακοίνωσε για τους αγροτοκτηνοτρόφους το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.
Στο ακατάσχετο υπάγονται, επίσης, επιδοτήσεις, αποζημιώσεις του ΕΛΓΑ, αλλά και χρήματα από ενισχύσεις αναπτυξιακών προγραμμάτων. Ακατάσχετα είναι όμως και κινητά περιουσιακά στοιχεία των αγροτών και των κτηνοτρόφων που είναι αναγκαία για την άσκηση της δουλειάς τους.
Την ανάγκη να γίνει ενημέρωση και να τηρείται η νομοθεσία για το ακατάσχετο στον αγροτικό τομέα τονίζει με κατηγορηματικό τρόπο ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Βαγγέλης Αποστόλου.
«Η κυβέρνηση εξετάζει την περαιτέρω ενίσχυση του νομοθετικού πλαισίου για το ακατάσχετο των καταθέσεων των αγροτών στα πιστωτικά ιδρύματα, όμως και οι ίδιοι οι αγρότες θα πρέπει να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες που ήδη τους παρέχει ο νόμος, προκειμένου να υπερασπιστούν το ακατάσχετο, αλλά και οι τράπεζες θα πρέπει σεβαστούν τη σχετική νομοθεσία», δήλωσε ο υπουργός.
Το ακατάσχετο
Αναλυτικότερα, με αφορμή πολλά ερωτήματα προς το αρμόδιο υπουργείο από φυσικά και νομικά πρόσωπα του αγροτικού χώρου, το υπουργείο σταχυολόγησε τις διατάξεις που αφορούν το ακατάσχετο και βρίσκονται διάσπαρτες σε διάφορα νομοθετήματα.
Στην ελληνική έννομη τάξη, το ακατάσχετο ρυθμίζεται σε διάφορα νομοθετήματα και ειδικότερα:
- Στο άρθρο 17 του ΚΕΔΕ καθορίζονται τα κινητά πράγματα που, αν και ανήκουν στην περιουσία του οφειλέτη, εξαιρούνται της κατασχέσεως είτε επειδή αποτελούν πράγματα προσωπικής χρήσεως και απαραίτητα προς το ζην, είτε επειδή πρόκειται για πράγματα απαραίτητα για την επαγγελματική απασχόληση και την εξασφάλιση των αναγκαίων για τη διαβίωσή του, συμπεριλαμβανομένων και των προσώπων που απασχολούνται στο γεωργικό τομέα.
- Στην παράγραφο 2 του άρθρου 31 του ΚΕΔΕ προσδιορίζεται το ακατάσχετο των καταθέσεων σε πιστωτικά ιδρύματα σε έναν και μοναδικό ατομικό ή κοινό λογαριασμό, στο ποσό των 1.250 ευρώ μηνιαίως για κάθε φυσικό πρόσωπο και σε ένα μόνο πιστωτικό ίδρυμα. Στην περίπτωση που ο μισθός ή η σύνταξη κατατίθεται σε τραπεζικό λογαριασμό, απαιτείται η γνωστοποίησή του με την υποβολή ηλεκτρονικής δήλωσης στο πληροφοριακό σύστημα της Φορολογικής Διοίκησης.
- Επίσης, με την παράγραφο 1 του άρθρου 32 του Ν. 4314/2014 "Αναπτυξιακές παρεμβάσεις" ορίστηκε ότι «οι προκαταβολές και οι ενδιάμεσες πληρωμές των δικαιούχων για την υλοποίηση των πράξεων που συγχρηματοδοτούνται από τα Επιχειρησιακά Προγράμματα του ΕΣΠΑ, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας και το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, δεν κατάσχονται, δεν υπόκεινται σε κανενός είδους παρακράτηση και δεν συμψηφίζονται με τυχόν οφειλές του δικαιούχου προς το ελληνικό Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία.
- Άλλωστε, και με την υπ' αριθμ. 465/1999 γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), που έγινε αποδεκτή από τον υφυπουργό Οικονομικών, κρίθηκε ότι δεν υπόκεινται υπό προϋποθέσεις σε κατάσχεση επιδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή χρηματικές ενισχύσεις που αποσκοπούν στην υπό του δικαιούχου εις το μέλλον ενέργεια συγκεκριμένης επένδυσης ή στην επίτευξη συγκεκριμένου έργου ή αποτελέσματος. Το ίδιο ισχύει και για τις ενδιάμεσες καταβολές που αποσκοπούν στη διατήρηση ή συνέχιση κάποιου κοινοτικού προγράμματος, η στέρηση των οποίων με κατάσχεση ή συμψηφισμό θα οδηγούσε σε αδυναμία εκτέλεσης του οικείου κοινοτικού προγράμματος και σε άρνηση περαιτέρω χρηματοδότησης ή σε ενδεχόμενη αναζήτηση των ενδιάμεσων καταβολών.
- Ακατάσχετες θεωρούνται και οι παροχές που χορηγούνται στους ασφαλισμένους από τον ΕΛΓΑ με βάση το Ν. 1790/1988, οι οποίες απαλλάσσονται από κάθε φόρο και τέλη χαρτοσήμου. Επιτρέπεται η κατάσχεσή τους μόνο εφόσον πρόκειται για απαιτήσεις για νόμιμη διατροφή, καθώς και ο συμψηφισμός των παροχών αυτών με οφειλές του δικαιούχου προς τον ΕΛΓΑ.
- Ξεκαθαρίζεται, εξάλλου, ότι, όταν επιβάλλονται από το Δημόσιο κατασχέσεις σε τραπεζικές καταθέσεις εις χείρας πιστωτικών ιδρυμάτων ως τρίτων, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και ποσά κοινοτικών επιδοτήσεων, τα πιστωτικά ιδρύματα, τα οποία γνωρίζουν την προέλευση της κατάθεσης και το είδος των ενισχύσεων, οφείλουν να εξετάζουν κάθε φορά αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής της ισχύουσας νομοθεσίας για το ακατάσχετο αυτών.
«Να προστατεύονται οι αγρότες»
«Πρέπει να πληροφορηθούν και οι αγρότες και βεβαίως και τα πιστωτικά ιδρύματα ότι υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο, που προστατεύει το ακατάσχετο στον αγροτικό χώρο. Αλλά ούτε το πιστωτικό σύστημα φρόντισε μέχρι σήμερα να υπερασπιστεί το ακατάσχετο, εφαρμόζοντας τη σχετική νομοθεσία και νομολογία, αλλά και οι ίδιοι οι αγρότες δε φρόντιζαν να ενημερωθούν σωστά», ανέφερε ο υπουργός Βαγγέλης Αποστόλου σε σχετικές ανακοινώσεις του και διευκρίνισε: «Ακόμη και αν υπάρχουν περιπτώσεις που δεν τις έχουμε καλύψει ή υπάρχει ανάγκη νομοθετικής πρωτοβουλίας να το κάνουμε, είμαστε σε κάθε περίπτωση διαθέσιμοι να αναλάβουμε και πρωτοβουλία, σε συνεργασία με τα άλλα συναρμόδια υπουργεία, για να ενισχύσουμε περαιτέρω το πλαίσιο.
Πρώτα, όμως, πρέπει να τους ενημερώσουμε το τι συμβαίνει σήμερα, διότι πραγματικά η συγκυρία είναι πάρα πολύ δύσκολη και για τον αγροτικό χώρο, αλλά πρέπει να ειπωθούν μερικά πράγματα, γιατί οφείλουν οι τράπεζες να σεβαστούν τους πελάτες τους».
Ο υπουργός εξήγησε ότι η κατάσχεση χρηματικών ενισχύσεων ή επιδοτήσεων που προορίζονται για επενδύσεις στον αγροτικό τομέα όχι μόνο ακυρώνει στην πράξη την ολοκλήρωση της επένδυσης, αλλά και δημιουργεί τον κίνδυνο ανάκτησης των χρηματικών καταβολών.
«Δεν μπορεί να επιβάλλονται από το Δημόσιο κατασχέσεις σε τραπεζικές καταθέσεις εις χείρας των πιστωτικών ιδρυμάτων, στις οποίες περιλαμβάνονται ποσά κοινοτικών επιδοτήσεων, όταν οι ίδιες οι τράπεζες ξέρουν ότι αυτό το είδος των ενισχύσεων δεν μπορεί να κατασχεθεί. Εδώ έχουμε σε εξέλιξη επιχειρησιακά προγράμματα, που αφορούν το ΕΣΠΑ, το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης, το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιείας και σε αυτές τις διαδικασίες οποιουδήποτε είδους παρακράτηση δημιουργεί πρόβλημα στην ολοκλήρωση του έργου, μέχρι του σημείου ακόμη και ανάκλησης ανάκτησης των συγκεκριμένων ενισχύσεων», σημείωσε ο κ. Αποστόλου.
Ρεπορτάζ: Χριστόφορος Παπαδάκης
