Η οριακή νίκη του Ταγίπ Ερντογάν στο τουρκικό δημοψήφισμα, οι φωνές της αντιπολίτευσης για νοθεία, η έντονη κριτική διεθνών παρατηρητών και οι προσεκτικά επιλεγμένες δηλώσεις Ευρωπαίων, που εστιάζουν στο ότι η Τουρκία βγαίνει διχασμένη από αυτή τη διαδικασία, δημιουργούν ένα γριφώδες σκηνικό, που μένει να αποκρυπτογραφηθεί το προσεχές διάστημα.
Η Αθήνα ανησυχεί, όπως και η Δύση, βλέποντας τον Τούρκο πρόεδρο να μη ρίχνει τους τόνους του στην αντιπαράθεση με την Ευρώπη, αλλά το ακριβώς αντίθετο. Και μάλιστα με τη Μόσχα να παραμένει ουδέτερος παρατηρητής, σχολιάζοντας ότι το δημοψήφισμα είναι εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας, και την Ουάσινγκτον να είναι προσεκτική, να μη στηρίζει τον Ερντογάν, αλλά να δηλώνει ότι καταγράφει τις ανησυχίες που διατύπωσαν οι παρατηρητές του ΟΑΣΕ, περιμένοντας την πλήρη έκθεση του Οργανισμού.
Αν και οι ΗΠΑ δεν αμφισβήτησαν το αποτέλεσμα, εντούτοις δεν έσπευσαν να συγχαρούν τον Τούρκο πρόεδρο, ο οποίος έστω και στο νήμα με 51,4% κατάφερε να αποκτήσει τις υπερεξουσίες που επιθυμούσε, ενώ απηύθυναν, όπως νωρίτερα και η Γερμανία, έκκληση στην τουρκική κυβέρνηση να σέβεται τα δικαιώματα όλων των πολιτών, «όποια κι αν είναι η ψήφος τους».
Σε ένα πρώτο δείγμα γραφής, ο Ερντογάν καταδίκασε τη «νοοτροπία των σταυροφόρων» που έχει η Δύση, αναφερόμενος στην αυστηρή κριτική των Ευρωπαίων στις συνθήκες διεξαγωγής του δημοψηφίσματος, οι οποίες έχουν σηκώσει στο πόδι την αντιπολίτευση, που ζητά ακόμη και επανάληψη της διαδικασίας.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφέρθηκε, επίσης, εκ νέου στο ενδεχόμενο να οργανώσει ένα δημοψήφισμα, προκειμένου οι πολίτες να αποφασίσουν τη συνέχιση ή το τέλος των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Μας έχουν να περιμένουμε έξω από την πόρτα της Ευρωπαϊκής Ένωσης εδώ και 54 χρόνια, έτσι δεν είναι; (...) Μπορούμε να απευθυνθούμε στο λαό μας και να υπακούσουμε στην απόφασή του», τόνισε ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας που εκφώνησε από το προεδρικό μέγαρο στην Άγκυρα, μετά την επιστροφή του από την Κωνσταντινούπολη.
Αίσθηση προκαλεί το αποτέλεσμα σε περιοχές της χώρας, με την πλειονότητα των επαρχιών που στήριξαν τη συνταγματική αναθεώρηση και του έδωσαν τις υπερεξουσίες να βρίσκονται στο κεντρικό τμήμα της χώρας, όπου κατοικούν οι παραδοσιακοί μουσουλμάνοι, ενώ τα παράλια και οι μεγαλουπόλεις, όπως η Κωνσταντινούπολη, η Άγκυρα και η Σμύρνη αλλά και οι περιοχές των Κούρδων, ψήφισαν «όχι».
Ιδιαίτερη σημασία και δη συμβολική έχει το αποτέλεσμα στην Κωνσταντινούπολη, καθώς αποτελεί την πόλη από την οποία ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ο Ερντογάν, ως δήμαρχος.
Τα ξένα ΜΜΕ
Ανησυχίες εκφράζει ο γερμανικός Τύπος για τη νέα πορεία της Τουρκίας μετά το δημοψήφισμα, αλλά και για το τι θα σημάνει το αποτέλεσμα αυτό για την Ευρώπη και για τον υπόλοιπο κόσμο.
Για τον αρθρογράφο της διαδικτυακής "Die Zeit", «το οριακό και ασαφές αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος επιβεβαιώνει τη διάσπαση και κατά συνέπεια δεν αποτελεί εντολή για εκ βάθρων αναδιαμόρφωση της χώρας. Δυστυχώς, πολύ νωρίς αλλά όχι απρόσμενα, η τουρκική δημοκρατία, μετά από μακρά μάχη με το χάρο, πέθανε», σημειώνει η εφημερίδα.
Στη διαδικτυακή σελίδα της "Frankfurter Allgemeine Zeitung", o ανταποκριτής της εφημερίδας στην Κωνσταντινούπολη αναλύει τα εργαλεία που χρησιμοποίησε ο Ερντογάν για να φτάσει σε αυτήν την οριακή νίκη, όπως τη θρησκεία ή την Ευρώπη, καταγγέλλοντας τη Γηραιά Ήπειρο ότι δεν αποτελεί πλέον το κέντρο της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ελευθερίας, αλλά της καταπίεσης, την ίδια στιγμή που το ίδιο το περιεχόμενο του δημοψηφίσματος απασχόλησε ελάχιστα τον προεκλογικό αγώνα. Και καταγράφει σιωπές, όπως του πρώην προέδρου Αμπντουλάχ Γκιουλ ή του πρώην πρωθυπουργού Αχμέτ Νταβούτογλου.
«Στο προεδρικό Ερντογανιστάν που θα προκύψει, θα νιώθουν πιο δυσάρεστα όσοι δεν αντιλαμβάνονται τους εαυτούς τους ως ερντογανιστές...», τονίζει στο ρεπορτάζ της η "FAZ".
Το πρώτο σχόλιο της Αθήνας
Με προσοχή και ενδιαφέρον παρακολουθεί η κυβέρνηση τις εξελίξεις στην Τουρκία μετά την οριακή επικράτηση του "ναι" στο δημοψήφισμα του Ερντογάν.
«Στηρίζουμε τη σταθερότητα και τη δημοκρατία στη γείτονα», αναφέρουν πηγές. Το σχόλιο των κυβερνητικών πηγών που επικαλείται το Αθηναϊκό Πρακτορείο έχει ως εξής: «Παρακολουθούμε με προσοχή και ενδιαφέρον τις εξελίξεις στη γείτονα και τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος.
»Οι αποφάσεις του τουρκικού λαού για το μέλλον του θα γίνουν σεβαστές. Εμείς στηρίζουμε τη σταθερότητα και τη δημοκρατία στη γείτονα. Επιθυμούμε μια Τουρκία που να συνεισφέρει στο διάλογο και τη συνεργασία μας στη βάση του αλληλοσεβασμού».
