Το ημερολόγιο έδειχνε 14 Μαρτίου του 1998 όταν ο τότε πρωθυπουργός, Κώστας Σημίτης ανακοινώνει την υποτίμηση της δραχμής κατά 14%, προκειμένου η Ελλάδα να ενταχθεί στο μηχανισμό στήριξης των ισοτιμιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ν' ανοίξει ουσιαστικά ο δρόμος για την είσοδο της χώρας στην ευρωζώνη: H νέα ισοτιμία της δραχμής με το ECU καθορίστηκε τότε στις 357 δραχμές.
Η πρώτη υποτίμηση
Τη δεκαετία 1950-1960 η Ελλάδα ήταν από τις φτωχότερες χώρες της Ευρώπης και ανήκε από πολλές πλευρές στα Βαλκάνια. Τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα ήταν τεράστια και το 1953 γίνεται υποτίμηση της δραχμής και λαμβάνονται έκτακτα μέτρα οικονομικής ανάκαμψης. Τη δεκαετία αυτή εκατοντάδες χιλιάδες έλληνες μετανάστες στρέφονται προς τις δυτικές χώρες και στις ΗΠΑ.
Στις 25.3.1957 υπογράφεται η Συνθήκη της Ρώμης και στις 8.6.1959 η Ελλάδα υποβάλλει Αίτηση Σύνδεσης με την ΕΟΚ (και στις 31.7.1959 υποβάλλει Αίτηση Σύνδεσης και η Τουρκία). Στις 9.7.1961 υπογράφεται η Συμφωνία Σύνδεσης μεταξύ της Ελλάδας και της ΕΟΚ.
Η Αίτηση Προσχώρησης της Ελλάδας στην ΕΟΚ υπεβλήθη στις 12 Ιουνίου 1975 και περίπου έναν χρόνο αργότερα άρχισαν οι διαπραγματεύσεις. Η (τότε) ΕΟΚ δίσταζε να υποδεχθεί την Ελλάδα ως ισότιμο μέλος λόγω των σχέσεών της με την Τουρκία, της κακής οικονομικής κατάστασης της χώρας και της υποβολής αιτήματος ένταξης της Ισπανίας και της Πορτογαλίας. Υστερα από σκληρές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας - ΕΟΚ, διότι πολλοί ήθελαν να γίνει ταυτόχρονα η ένταξη Ελλάδας, Ισπανίας και Πορτογαλίας, άρα να καθυστερήσει η ένταξη της χώρας μας, υπεγράφη στις 28 Μαΐου 1979 η Πράξη Προσχώρησης. Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ πραγματοποιήθηκε την 1η Ιανουαρίου 1981. Τότε το κατά κεφαλήν εισόδημα των Ελλήνων αντιστοιχούσε μόλις στο 42% του μέσου κατά κεφαλήν εισοδήματος των χωρών-μελών της ΕΟΚ, ενώ λίγα χρόνια αργότερα, το 1986, με την ένταξη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, το ποσοστό αυτό «μειώθηκε» κάτω από το 40%.
Η δεύτερη υποτίμηση
Το 1981-1985 η Ελλάδα διήλθε την πρώτη φάση ένταξής της. Οι διαφαινόμενες αρνητικές οικονομικές συνέπειες της ένταξης (υπήρχαν βεβαίως και θετικές) και η ανάγκη προσαρμογής που επιβλήθηκε στη δημόσια διοίκηση και στο κοινοτικό κεκτημένο ήταν ορισμένοι από τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα ζητούσε πότε ειδική σχέση και πότε ειδικό καθεστώς, στην πραγματικότητα όμως αναζητούσε την ταυτότητά της και τη θέση της μέσα στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι. Τον Μάρτιο του 1982 υπεβλήθη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή το Μνημόνιο (Υπόμνημα) με το οποίο ζητήθηκαν εξαιρέσεις και ενισχύσεις υπέρ της ελληνικής οικονομίας. Εναν χρόνο αργότερα, τον Μάρτιο του 1983, το Μνημόνιο έγινε αποδεκτό, αναγνωρίστηκε η ιδιαιτερότητα της Ελλάδας, αναβλήθηκε η εφαρμογή του ΦΠΑ, προωθήθηκαν ειδικά προγράμματα για την αύξηση αναλήψεων από την ΕΟΚ και θεσπίστηκε ειδικός κανονισμός για τον γεωργικό τομέα, αλλά το 1983 γίνεται υποτίμηση της δραχμής.
Τον Δεκέμβριο του 1984 στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Δουβλίνου η Ελλάδα δηλώνει ότι δεν θα έδινε τη συγκατάθεσή της για τη διεύρυνση της ΕΟΚ με την ένταξη της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, αν δεν υιοθετούνταν τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα (ΜΟΠ). Τον Μάρτιο του 1985 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο των Βρυξελλών υιοθέτησε τα ΜΟΠ, από τα οποία βγήκαν άλλωστε ωφελημένες και άλλες χώρες-μέλη. Εντωμεταξύ η Ελλάδα ανέλαβε για πρώτη φορά την προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών της ΕΟΚ για το δεύτερο εξάμηνο του 1983, γεγονός που την υποχρέωσε σε μια κινητοποίηση τμήματος της δημόσιας διοίκησης και εκμάθησης πολλών κοινοτικών πρακτικών.
Η δεύτερη φάση της ένταξης της χώρας οριοθετείται μεταξύ του 1985 και του 1995. Η ελληνοκεντρική προσέγγιση των κοινοτικών ζητημάτων άρχισε να υποχωρεί, αναπτύχθηκε η δυναμική ουσιαστικού εξευρωπαϊσμού, χωρίς αυτό βεβαίως να σημαίνει ότι οι προσπάθειες απέληγαν πάντα στο επιθυμητό. Για παράδειγμα, η Ελλάδα δεν κατόρθωνε να ακολουθήσει τις άλλες χώρες-μέλη στους ρυθμούς ανάπτυξης και εκσυγχρονισμού. Ετσι, τον Οκτώβριο του 1985 ανακοινώθηκε ένα διετές πρόγραμμα σταθεροποίησης και ταυτόχρονα γίνεται υποτίμηση της δραχμής κατά 15%.
Η φάση αυτή χαρακτηρίζεται κυρίως από τις πρώτες συντονισμένες προσπάθειες, μετά το 1993, να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που παρείχε η Ευρωπαϊκή Ενωση για να ληφθούν μέτρα και να σταθεροποιηθεί η ελληνική οικονομία. Οι προσπάθειες οι οποίες έγιναν ήταν μάλλον «πρωτόγνωρες» για την Ελλάδα, διότι χρειάστηκε συντονισμός και συνεργασία μεταξύ πολλών παραγόντων για να πληρωθούν τα κριτήρια ένταξης της χώρας στα στάδια της ΟΝΕ και στο τελικό, που ήταν η ένταξη στην ευρωζώνη.
Το σημείο «εκκίνησης» της ελληνικής οικονομίας για την πλήρη ένταξη στην ΟΝΕ ήταν σαφώς δυσμενέστερο σε σχέση με εκείνο των άλλων χωρών-μελών της ΕΕ.
* Το δημόσιο χρέος ήταν πάνω από το 110% του ΑΕΠ (64% στις άλλες χώρες).
* Το έλλειμμα του δημοσίου τομέα ήταν 13,8% του ΑΕΠ (6% στις άλλες χώρες).
* Ο πληθωρισμός ήταν 14,2% (4% στις άλλες χώρες-μέλη).
Από το 1994 ως το 1999 απαιτήθηκαν πολλές θυσίες για να επιτευχθούν οι στόχοι που είχαν τεθεί και να ενταχθεί η χώρα στην ευρωζώνη. Στις 16 Μαρτίου του 1998 υποτιμάται η δραχμή έναντι του ECU κατά 12,3%. Στις 29 Νοεμβρίου 1999 με βάση τις θετικές εξελίξεις στην ελληνική οικονομία (το έλλειμμα μειώθηκε στο 1,6%) το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών (Eco/Fin) ανακαλεί προηγούμενη απόφασή του για την ύπαρξη υπερβολικού ελλείμματος στην Ελλάδα.
Όταν γεννήθηκε ο Καρλ Μαρξ
Ήταν 5 Μαΐου του 1818 όταν γεννήθηκε στην πόλη Τρίερ της Πρωσίας ένας από τους πιο σημαντικούς διανοητές στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο λόγος για τον Καρλ Χάινριχ Μαρξ. Ο Μαρξ υπήρξε - μεταξύ άλλων - φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, ιστορικός, οικονομολόγος και δημοσιογράφος, και θεωρείται ως ο θεμελιωτής του κομμουνισμού.
Ανέλυσε διεξοδικά την ιστορία με όρους ταξικής πάλης, στηριζόμενος στη θεωρία ότι τα συμφέροντα των καπιταλιστών και των εργατών είναι εκ διαμέτρου αντίθετα μεταξύ τους. Πίστευε ότι είναι νομοτελειακή η εγκαθίδρυση μιας ειρηνικής, αταξικής κοινωνίας χωρίς την ύπαρξη κράτους, όπου η δικαιοσύνη θα πραγματώνεται «από τον καθένα ανάλογα με τις δυνατότητές του, στον καθένα σύμφωνα με τις ανάγκες του».
Στις 21 Φεβρουαρίου του 1848 εκδίδεται για πρώτη φορά το "Κομμουνιστικό Μανιφέστο" που συνέγραψε ο Μαρξ με τον Φρίντριχ Έγκελς. Ο Μαρξ υπήρξε βασικότατος παράγοντας στην ίδρυση της Πρώτης Διεθνούς (Διεθνούς Εργατικής Ένωσης), η οποία αυτοδιαλύθηκε το 1872, μετά την ήττα της Παρισινής Κομμούνας. Το πιο σπουδαίο έργο του Μαρξ θεωρείται το "Κεφάλαιο", ο πρώτος τόμος του οποίου εκδόθηκε το 1867. Πέθανε το 1883 στο Λονδίνο, όπου και ετάφη.
Βίος και Πολιτεία του Αϊνστάιν
Σαν σήμερα, στις 14 Μαρτίου του 1879 γεννιέται στην Ουλμ της Γερμανίας ο κορυφαίος φυσικός, Άλμπερτ Αϊνστάιν. Ο Αϊνστάιν υπήρξε ο θεμελιωτής της θεωρίας της Σχετικότητας, ενώ από πολλούς θεωρείται ως ο σημαντικότερος επιστήμονας του 20ου αιώνα. Σπούδασε στην Πολυτεχνική Ακαδημία της Ζυρίχης, στην Ελβετία και μετά την αποφοίτησή του το 1900, πήρε την ελβετική υπηκοότητα και εργάστηκε για λίγο διάστημα ως καθηγητής Μαθηματικών.
Το 1903 παντρεύεται την συμφοιτήτριά του Μίλεβα Μάριτς, με την οποία απέκτησε τρία παιδιά. Το 1919, μετά το διαζύγιό του με την Μίλεβα, παντρεύτηκε την εξάδελφή του, Έλσα. Το Νοέμβριο του 1915, ο Αϊνστάιν παρουσίασε τη γενική θεωρία της Σχετικότητας σε μια σειρά διαλέξεών του ενώπιον της Πρωσικής Ακαδημίας Επιστημών. Σύμφωνα με αυτήν, η ελκτική δύναμη της βαρύτητας διαδίδεται στο χώρο με την ταχύτητα του φωτός και επηρεάζει οτιδήποτε υπάρχει στο χώρο, ακόμα και τις ακτινοβολίες.
Το τελευταίο καθιστά δυνατή την ύπαρξη μελανών οπών, φαινόμενο που παρατηρήθηκε πολύ αργότερα. Το 1921 τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ για τη συμβολή του στη θεωρητική φυσική και την εξήγηση του φωτοηλεκτρικού φαινομένου, ενώ το 1940 πολιτογραφήθηκε Αμερικανός. Εκτός από τη φυσική, αγαπούσε ιδιαίτερα τη μουσική και συγκεκριμένα το βιολί. Εξάλλου, ο Άλμπερτ Αϊνστάιν υπήρξε υπέρμαχος του Σοσιαλισμού: Στο βιβλίο του «Γιατί Σοσιαλισμός» εκφράζει τις πολιτικές του ιδέες. Το 1952, προτάθηκε στον Αϊνστάιν η προεδρία του νεοσύστατου τότε κράτους του Ισραήλ, την οποία ο φυσικός αρνήθηκε. Άφησε την τελευταία του πνοή στο Πρίνστον του Νιου Τζέρσεϊ των ΗΠΑ, στις 18 Απριλίου του 1955.
Eπιμέλεια: Νικόλας Αγγελίνος
