Ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της εφηβείας και στην Κρήτη είναι η έναρξη της σεξουαλικής δραστηριότητας, κάτι που πολλές φορές όμως προκαλεί τον προβληματισμό των γονέων, καθώς ακόμα και στην Κρήτη τού σήμερα είναι ένα γεγονός που αποτελεί για αρκετούς ταμπού σε ό,τι αφορά τον τρόπο που θα μιλήσουν στα παιδιά τους για το σεξ.
Στην εκπομπή "Κρήτη Σήμερα" της "ΚΡΗΤΗ TV" ο κλινικός ψυχολόγος Νίκος Παπανικολάου αναφέρθηκε στη σεξουαλική ζωή των εφήβων συνολικά, αλλά και ειδικότερα στο νησί μας. Στην Ελλάδα τού σήμερα, όπως είπε, τα Ελληνόπουλα ξεκινούν τη σεξουαλική δραστηριότητα εκεί γύρω στα 15 με 16 έτη.
Στην έρευνα του Νίκου Παπανικολάου η εκπομπή "Κρήτη Σήμερα" επιχείρησε να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα γονέων, αλλά και στους προβληματισμούς των εφήβων του νησιού. Σύμφωνα με τα όσα ειπώθηκαν στην εκπομπή, τα αγόρια στην εφηβεία αντιλαμβάνονται όχι μόνο τις εξωτερικές αλλαγές που συμβαίνουν στο σώμα τους (ψηλώνουν, βγάζουν γένια κ.ά.), αλλά και την εσωτερική τους ανάγκη να εκφράσουν τη σεξουαλικότητά τους. Ο τρόπος που θα γίνει αυτό, όμως, εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Η κοινωνία μας ήταν πάντα πιο ανοιχτή στο θέμα του σεξ με τα αγόρια, για αυτό και συνήθως «δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία που πρέπει να έχει το αγόρι την πρώτη επαφή. Άλλωστε, πολύ συχνά η οικογένεια θαυμάζει τις αλλαγές που παρατηρεί στον έφηβο θεωρώντας ότι γίνεται "αντράκι", και επιβραβεύει τις πρώτες σεξουαλικές επαφές. Το αγόρι, λοιπόν, μαθαίνει ότι με το σεξ εισπράττει το θαυμασμό των γύρω του και επιβεβαιώνει το "μεγάλωμά" του».
Από την άλλη πλευρά, όπως είπε ο κ. Παπανικολάου, το κορίτσι προσεγγίζει με έναν περισσότερο συναισθηματικό, αλλά και ενοχικό, σε πολλές περιπτώσεις, τρόπο το σεξ. «Όταν ολόκληρες γενιές έχουν μεγαλώσει με την πεποίθηση ότι το κορίτσι θα πρέπει να ολοκληρώνει τη σεξουαλική πράξη μετά το γάμο, καθώς αυτό αποτελεί την "προίκα" του, καταλαβαίνουμε πόσο συναισθηματικά φορτισμένη είναι η σεξουαλική πράξη για την ίδια την έφηβη. Όταν βέβαια αυτή η κοινωνική πεποίθηση βρίσκει σύμφωνη και την οικογένειά της, τότε ο φόβος και η ενοχή αυξάνονται. Έτσι συναντάμε πολλές φορές κορίτσια τα οποία μετά την πρώτη τους επαφή νιώθουν αμηχανία, ντροπή και φοβούνται να μοιραστούν με κάποιον την εμπειρία τους, ειδικά με τη μητέρα τους», σημειώνει ο κ. Παπανικολάου.
Στόχοι
Οι τρεις στόχοι της σωστής ενημέρωσης, σύμφωνα με τον επιστήμονα, είναι:
* Να μάθουν τα παιδιά για τις υπάρχουσες μεθόδους αντισύλληψης και τη σωστή χρήση τους.
* Να γνωρίσουν τι μπορεί να κάνουν αν συμβεί κάποιο "ατύχημα", ζητώντας βοήθεια απ' τους γονείς τους ή το γιατρό.
* Αν είναι κορίτσια και έχουν ολοκληρωμένες σχέσεις, να ξεκινήσουν να πηγαίνουν τακτικά στο γυναικολόγο.
Οι ερωτήσεις των γονέων
Οι πιο συχνές ερωτήσεις-απορίες γονέων για τη σεξουαλικότητα στην εφηβεία είναι, σύμφωνα με τον κλινικό ψυχολόγο κ. Νίκο Παπανικολάου, οι εξής:
- «Το παιδί μου μόλις είχε μια ερωτική απογοήτευση. Τι πρέπει να κάνω;».
Απ.: «Αυτό που χρειάζεται το παιδί σας είναι να το υποστηρίξετε και να το κατανοήσετε, λέγοντάς του, χωρίς υπερβολές, ότι κι εσείς έχετε βρεθεί στη θέση του».
- «Ανακάλυψα ότι ο 12χρονος γιος μου βλέπει πορνό».
Απ.: «Αυτές οι ταινίες κατά κάποιο τρόπο αποτελούν για το παιδί ένα πέρασμα στον κόσμο των ενηλίκων, αν και ελλοχεύει ο κίνδυνος να πιστέψουν ότι στην πραγματικότητα το σεξ συμβαίνει όπως στις ταινίες».
- «Η έφηβη κόρη μου βγαίνει με ένα πολύ μεγαλύτερο αγόρι. Είναι φυσιολογικό;».
Απ.: «Συχνά τα κορίτσια νιώθουν αρκετά ώριμα και πιθανόν βρίσκουν τους συνομηλίκους τους μικρούς και αστείους».
- «Το παιδί μου βιάζεται να αποκτήσει σεξουαλική ζωή».
Απ.: «Του εξηγούμε ότι το σεξ είναι κάτι που κάνουμε όταν νιώθουμε ασφάλεια, εμπιστοσύνη, άνεση και αγαπάμε τον άλλον».
- «Φοβάμαι ότι το παιδί μου έχει αναπτύξει εμμονή με τον αυνανισμό».
Απ.: «Μιλάμε για εμμονή μόνο όταν το παιδί υστερεί σε διάφορους τομείς της ζωής του (μαθήματα, σπορ, κ.λπ.) για μεγάλη διάρκεια (π.χ. 6 μήνες)».
- «Υποψιάζομαι ότι το παιδί μου έχει τάση προς την ομοφυλοφιλία Πώς να αντιδράσω;».
Απ.: «Πολλά παιδιά κάνουν όνειρα, φαντασιώσεις ή ακόμα και πειραματίζονται ομοφυλοφιλικά, αλλά τις περισσότερες φορές δεν είναι κάτι μόνιμο. Αν ωστόσο δεν μπορείτε να το διαχειριστείτε μόνοι σας, αναζητήστε τη βοήθεια ειδικού».
Μόλις το 50% χρησιμοποιεί προφυλακτικό
Στοιχεία από μελέτη σε Ελληνόπουλα δείχνουν ότι μέχρι τα 16 χρόνια της ζωής τους οι έφηβοι σε ποσοστό 16% (1 προς 3 όσον αφορά στην αναλογία των αγοριών-κοριτσιών) έχουν ξεκινήσει τη σεξουαλική ζωή τους, ενώ σε ποσοστό 20% είχαν κάποια σεξουαλική εμπειρία εκτός της διεισδυτικής επαφής.
Το 50% των ανεπιθύμητων κυήσεων προκύπτει το πρώτο εξάμηνο μετά την πρώτη σεξουαλική επαφή. Το ποσοστό των εφηβικών γεννήσεων στη χώρα μας έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια (από 9% σε 5%), ενώ φαίνεται να έχει αυξηθεί ο αριθμός των αμβλώσεων, ο οποίος συχνά είναι "σκοτεινός" και δεν καταγράφεται πάντα. Αν και σε ποσοστό πάνω από 80% οι έφηβοι αναφέρουν ότι χρησιμοποιούν προφυλακτικό, μόνο το 50% το χρησιμοποιεί σωστά (δηλαδή σε κάθε επαφή και σε όλη τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής).
Τέλος, πηγές ενημέρωσης των εφήβων για θέματα σεξουαλικότητας είναι κατά σειρά οι γονείς (22%), οι φίλοι και τα αδέλφια (21%), το διαδίκτυο (20%) και ακολουθούν το σχολείο, η τηλεόραση, οι ειδικοί, τα περιοδικά και τα βιβλία.
