Μακάρι να ίσχυε το αντίθετο, αλλά δυστυχώς και αυτή τη φορά, για μια ακόμα χρονιά, στο μέτωπο της φορολογίας ισχύει το περίφημο «κάθε πέρσι και καλύτερα»!
Χρόνος βγαίνει, χρόνος μπαίνει, αλλά το σκηνικό τα τελευταία χρόνια παραμένει σταθερά αναλλοίωτο. Ένα σωρό φορολογικά βάρη, ένα σωρό φορολογικοί "βραχνάδες" για πολίτες και επιχειρηματίες από άμεσους και έμμεσους φόρους.
Ούτε το 2017 θα αποτελέσει δυστυχώς εξαίρεση για την τσέπη μας από το σταθερό τα τελευταία χρόνια κανόνα. Ίσα-ίσα προβλέπεται μια ακόμα ζόρικη φορολογική χρονιά και δίχως μάλιστα οι δανειστές να έχουν πει την τελευταία τους λέξη... ακόμα!
Το 2017 έκανε ποδαρικό με αυξήσεις έμμεσων φόρων σε καύσιμα, τσιγάρα, καφέ, ΦΠΑ στα νησιά και λογαριασμούς σταθερής τηλεφωνίας και ίντερνετ, που θα φέρουν κύμα ανατιμήσεων. Και από πίσω έπονται ένα σωρό ακόμα φορολογικά βάρη!
Διασύνδεση αφορολογήτου ορίου και έκπτωση φόρου μόνο με δαπάνες που πραγματοποιούνται με "πλαστικό" χρήμα, "φουσκωμένα" εκκαθαριστικά φόρου για εκατομμύρια φορολογούμενους, αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων αλλά και νέες αντικειμενικές αξίες είναι μερικές από τις αλλαγές που θα αρχίσουν να ξεδιπλώνονται σταδιακά από την αρχή του νέου έτους και θα μεταβάλουν για ακόμη μια φορά το εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών...
Με την "αυγή" του 2017 βρισκόμαστε αντιμέτωποι με φορολογικές ανατροπές και αυξήσεις έμμεσων φόρων που είχαν ψηφιστεί μέσα στο 2016 και τίθενται σε ισχύ τώρα.
Το πακέτο των ανατιμήσεων σε είδη καθημερινής χρήσης εκτιμάται πως θα στοιχίσει στις τσέπες των καταναλωτών περισσότερα από 1 δισ. ευρώ (τόσα είναι τα εκτιμώμενα έσοδα για τον προϋπολογισμό) το επόμενο έτος, ενώ μόνο οι αυξήσεις στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης τσιγάρων, λεπτοκομμένου καπνού και ενεργειακών καυσίμων αναμένεται να αποδώσει 699 εκατ. ευρώ.
Ας δούμε τι περιλαμβάνει αναλυτικά ο "μπαχτσές" των αυξήσεων: Με τις διεθνείς τιμές των καυσίμων να ακολουθούν ανοδική πορεία τους τελευταίους μήνες, οι νέες φορολογικές επιβαρύνσεις έρχονται να πυροδοτήσουν νέο κύμα ακρίβειας.
Ο ΕΦΚ στη βενζίνη θα αυξηθεί κατά 3 λεπτά το λίτρο, από τα 0,67 στα 0,7 ευρώ, ενώ στο πετρέλαιο κίνησης η επιβάρυνση αγγίζει τα 8 λεπτά ανά λίτρο. Ο ΕΦΚ στο υγραέριο κίνησης θα αυξηθεί κατά 10 λεπτά το λίτρο, από τα 0,33 στα 0,43 ευρώ.
Μπορεί άλλοι να προτιμούν τον καφέ τους γλυκό, άλλοι μέτριο και άλλοι σκέτο, τώρα όμως με την έναρξη του 2017 η λατρεμένη συνήθεια των Ελλήνων θα γίνει... πικρή! Σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της αγοράς, η επιβάρυνση ανά φλιτζάνι ή ποτήρι καφέ θα είναι της τάξεως των 10 λεπτών, ενώ στο ράφι των σουπερμάρκετ και των λοιπών σημείων πώλησης καφέ η ανατίμηση εκτιμάται πως θα αγγίζει το 25%.
Οι σχετικές διατάξεις νόμου ορίζουν ότι από την 1η Ιανουαρίου επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης 2 ευρώ ανά κιλό στον ωμό, μη καβουρδισμένο καφέ κατά την εισαγωγή του προϊόντος, 3 ευρώ ανά κιλό στον καβουρδισμένο και τέσσερα ευρώ ανά κιλό στο στιγμιαίο καφέ.
Με το... αριστερό μπαίνει το 2017 για τους θεριακλήδες, αφού αυξάνονται οι Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης στα τσιγάρα και τα λοιπά προϊόντα καπνού. Ο πάγιος φόρος κατανάλωσης που επιβαρύνει το λεπτοκομμένο καπνό θα αυξηθεί από τα 156,70 στα 170 ευρώ ανά κιλό. Ο αναλογικός φόρος θα αυξηθεί από 20% στο 26% της λιανικής τιμής πώλησης.
Ως αποτέλεσμα θα αυξηθούν οι λιανικές τιμές πώλησης κατά τουλάχιστον μισό ευρώ στο πακέτο και έως ένα ευρώ στο σακουλάκι λεπτοκομμένου καπνού. Ανατιμήσεις έρχονται και για τους χρήστες ηλεκτρονικών τσιγάρων, καθώς επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στα υγρά αναπλήρωσης.
Ακριβό μου ίντερνετ με τη νέα χρονιά, καθώς επιβάλλεται τέλος 5% σε κάθε μηνιαίο ή διμηνιαίο λογαριασμό τηλεπικοινωνιακών τελών σταθερής τηλεφωνίας. Το νέο αυτό τέλος θα επιβάλλεται επί των καθαρών (προ ΦΠΑ) τηλεπικοινωνιακών τελών κάθε μηνιαίου ή διμηνιαίου λογαριασμού. Επί του νέου αυτού τέλους θα επιβάλλεται εν συνεχεία ο ΦΠΑ με συντελεστή 24%. Η τελική επιβάρυνση στους λογαριασμούς σταθερής τηλεφωνίας θα ξεπεράσει το 6%.
Αυξήσεις ΦΠΑ στα νησιά φέρνει μαζί του ο νέος χρόνος. Μετά την ψήφιση των διατάξεων με τις οποίες "πάγωσε" η αύξηση του ΦΠΑ κατά 30% στα νησιά Χίο, Λέσβο, Σάμο, Σαμοθράκη και Δωδεκάνησα, με εξαίρεση τη Ρόδο και την Κάρπαθο, οι ανατιμήσεις βρίσκονται καθ' οδόν για μια σειρά νησιών που είχαν περιληφθεί στον αρχικό κατάλογο και δεν εξαιρέθηκαν τελικά, όπως Σκόπελο, Αμοργό, Ίο, Κύθνο, Σέριφο, Σίκινο, Ανάφη, Κίμωλο, Φολέγανδρο, Ηρακλειά, Δονούσα, Θηρασία, Κουφονήσια και Δήλο.
Μετά το πρώτο "χτύπημα" και το... ποδαρικό των ανατιμήσεων στους έμμεσους φόρους, έρχεται το "χτύπημα" με την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων για τα εισοδήματα του 2016, κάπου εκεί στο καλοκαίρι του 2017, ενώ άγνωστο παραμένει ακόμα τι θα γίνει με τον ΕΝΦΙΑ.
Τι μας περιμένει;
Το σχετικό δημοσίευμα της "Ημερησίας" είναι εξόχως αποκαλυπτικό:
Μισθωτοί-συνταξιούχοι: Το έμμεσο αφορολόγητο για τους μισθωτούς και συνταξιούχους έχει διαμορφωθεί σε 8.636 έως και 9.545 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των προστατευόμενων παιδιών. Ουδείς γνωρίζει εάν θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα το 2017, καθώς η διαπραγμάτευση με τους δανειστές για τη δεύτερη αξιολόγηση παραμένει ανοιχτή.
Σε κάθε περίπτωση οι μισθωτοί και συνταξιούχοι έως 70 ετών θα πρέπει από τις αρχές του νέου έτους να χρησιμοποιούν περισσότερο το "πλαστικό" χρήμα για να εξασφαλίσουν την έκπτωση φόρου 1.900-2.100 ευρώ που οδηγεί στο έμμεσο αφορολόγητο.
Ωστόσο πάνω από 1 εκατ. μισθωτοί και συνταξιούχοι αμέσως μετά την υποβολή της φορολογικής τους δήλωσης θα διαπιστώσουν στο εκκαθαριστικό σημείωμα ότι θα πρέπει να πληρώσουν περισσότερο φόρο εισοδήματος και ειδική εισφορά αλληλεγγύης για τις αποδοχές του 2016. Και αυτό γιατί η εκκαθάριση θα γίνει με τα νέα "κουρεμένα" αφορολόγητα όρια και τις νέες κλίμακες για το σύνολο των αποδοχών του έτους 2016.
Φέτος η μηνιαία παρακράτηση φόρου υπολογίστηκε κατά τους πρώτους πέντε μήνες του έτους (από τον Ιανουάριο μέχρι το Μάιο) με το έμμεσο αφορολόγητο όριο των 9.550 ευρώ και τις πιο ευνοϊκές κλίμακες, ενώ κατά τους επόμενους επτά μήνες, από τον Ιούνιο μέχρι το Δεκέμβριο, η παρακράτηση φόρου υπολογίστηκε με βάση τα μειωμένα αφορολόγητα όρια και τις νέες φορολογικές κλίμακες.
Όμως η τελική εκκαθάριση του φόρου εισοδήματος θα γίνει αμέσως μετά την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων το 2017, με τις νέες κλίμακες επί του συνόλου των αποδοχών που θα έχουν εισπράξει οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι και για τους 12 μήνες του τρέχοντος έτους.
Έτσι, πολλοί μισθωτοί και συνταξιούχοι με τα νέα εκκαθαριστικά σημειώματα θα κληθούν να καταβάλουν πρόσθετους φόρους που θα αντιστοιχούν στις πρόσθετες διαφορές μεταξύ των ποσών των φόρων που προκύπτουν, βάσει των παλαιών και των νέων κλιμάκων, για τους 5 πρώτους μήνες του 2016.
Ακίνητα
Το 2017 έρχονται μεγάλες φορο-επιβαρύνσεις, έως και 36,36%, για τους φορολογούμενους που αποκτούν εισοδήματα από ακίνητα. Οι επιβαρύνσεις που προκύπτουν από τις αλλαγές στη φορολογική κλίμακα θα φανούν με την εκκαθάριση των δηλώσεων, καθώς τα εισοδήματα από ενοίκια θα φορολογηθούν με συντελεστές 15% (από 11%) για ποσά έως 12.000 ευρώ, 35% (από 33%) για το κλιμάκιο εισοδήματος από 12.001 έως και 35.000 ευρώ και 45% (από 33%) για το κλιμάκιο εισοδήματος που υπερβαίνει τα 35.001 ευρώ.
Έτσι για παράδειγμα, φορολογούμενος με εισοδήματα από ενοίκια 10.000 ευρώ, ενώ φέτος πλήρωσε φόρο 1.100 ευρώ, το 2017 για το ίδιο εισόδημα θα κληθεί να πληρώσει 1.500 ευρώ, δηλαδή θα επιβαρυνθεί με πρόσθετο φόρο 400 ευρώ.
Μισθωτοί με εισοδήματα και από "μπλοκάκι"
Στην περίπτωση των μισθωτών που ενισχύουν τα εισοδήματα και με έσοδα από "μπλοκάκι", τα εισοδήματα από τις δύο πηγές θα προστεθούν και θα φορολογηθούν με την ενιαία κλίμακα. Στη συνέχεια θα αφαιρείται το ποσό της έκπτωσης φόρου που προβλέπεται ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος και τον αριθμό των παιδιών. Ωστόσο η έκπτωση θα ισχύσει μόνο για το εισόδημα από μισθούς.
Επιπλέον, στους έχοντες ετήσια εισοδήματα μεγαλύτερα των 12.000 ευρώ θα επιβάλλεται η νέα αναμορφωμένη ειδική εισφορά αλληλεγγύης, η οποία θα υπολογίζεται με συντελεστές κλιμακούμενους από 2,2% έως 10%.
Τεκμήρια
Όσοι φορολογούμενοι, κατά το φορολογικό έτος 2016, είχαν πραγματικό εισόδημα χαμηλότερο από 6.000 ευρώ και τεκμαρτό χαμηλότερο από τα 9.500 ευρώ, θα φορολογηθούν με την κλίμακα των μισθωτών και το έμμεσο αφορολόγητο.
Προϋπόθεση είναι ο φορολογούμενος να μην ασκεί επιχειρηματική ή ατομική αγροτική δραστηριότητα, ενώ εξαιρούνται εισοδήματα από κεφάλαιο και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου.
Αντικειμενικές αξίες
Η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί ότι μέχρι τον Ιούνιο του 2017 θα πρέπει να έχει αναπροσαρμόσει τις αντικειμενικές αξίες στα επίπεδα των εμπορικών τιμών, χωρίς ωστόσο μέχρι στιγμής να έχει ξεκαθαρίσει εάν ο ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους θα υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές ή τις ισχύουσες αντικειμενικές αξίες, αφού, σύμφωνα με τη νομοθεσία, ο ΕΝΦΙΑ υπολογίζεται με βάση τις τιμές των ακινήτων που ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους.
Ωστόσο, η εισπρακτική επιτυχία που φαίνεται πως έχει και ο φετινός ΕΝΦΙΑ δεν αφήνει περιθώρια στο οικονομικό επιτελείο να ρισκάρει φορολογικά έσοδα της τάξεως των 2,65 δισ. ευρώ από το νέο έτος.
Στην περίπτωση που αποφασιστεί ο ΕΝΦΙΑ του 2017 να υπολογιστεί με βάση τις νέες τιμές των ακινήτων, οι οποίες σε πολλές περιοχές της χώρας θα είναι αισθητά μικρότερες σε σχέση με τις ισχύουσες τιμές, τότε το οικονομικό επιτελείο θα πρέπει να προχωρήσει σε παρεμβάσεις στο φόρο, όπως αλλαγές στους συντελεστές, ώστε να διασφαλιστεί ο εισπρακτικός στόχος.
Αυτό που θεωρείται δεδομένο είναι ότι από το 2017 στο συμπληρωματικό φόρο θα ενταχθούν και τα αγροτεμάχια, τα οποία εξαιρέθηκαν το 2016 στο παρά πέντε της εκκαθάρισης του φόρου.
Ιατρικά έξοδα
Από το 2017 οι ιατρικές δαπάνες θα μειώνουν το φόρο μόνο εφόσον έχουν πραγματοποιηθεί με κάρτα ή με άλλο ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής. Οι ιατρικές δαπάνες οδηγούν σε μείωση φόρου 10% εφόσον υπερβαίνουν το 5% του εισοδήματος.
Για παράδειγμα, σε εισόδημα 12.000 ευρώ, προκειμένου να υπάρξει έκπτωση φόρου, οι ιατρικές δαπάνες θα πρέπει να υπερβαίνουν τα 600 ευρώ. Αν ανέρχονται, για παράδειγμα, σε 1.000 ευρώ, μόνο εφόσον έχουν πληρωθεί με "πλαστικό" χρήμα θα κερδίζεται η έκπτωση φόρου των 100 ευρώ.
ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΕΙΣ
Η εξόντωση των αγροτών
Οι αγρότες θα φορολογηθούν με την κλίμακα μισθωτών και συνεπώς δικαιούνται το έμμεσο αφορολόγητο των 8.636-9.545 ευρώ, ενώ σε εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ επιβάλλεται και η ειδική εισφορά αλληλεγγύης.
Η αυτοτελής φορολόγηση με συντελεστή 13% από το πρώτο ευρώ καταργήθηκε. Πρακτικά, οι αλλαγές αυτές θα φέρουν επιβαρύνσεις για αγρότες με φορολογητέο εισόδημα πάνω από 21.500 ευρώ, ενώ σε χαμηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια προκύπτουν ελαφρύνσεις.
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι σε εισόδημα 5.000 ευρώ ο φόρος είναι μηδενικός (έναντι 650 ευρώ για τα εισοδήματα του 2015), στα 10.000 ευρώ η ελάφρυνση φτάνει τα 1.100 ευρώ, ενώ στα 30.000 ευρώ προκύπτει επιβάρυνση 1.756 ευρώ. Οι αγρότες θα επιβαρυνθούν και με προκαταβολή φόρου η οποία αυξήθηκε από το 75% στο 100% του κύριου φόρου.
Από την 1η Ιανουαρίου 2017 επέρχονται αλλαγές στο ειδικό καθεστώς ΦΠΑ των αγροτών στο οποίο εντάσσονται οι σχετικά μικροί αγρότες, οι οποίοι ασκούν αποκλειστικά αγροτική εκμετάλλευση και δυσκολεύονται να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις του κανονικού καθεστώτος ΦΠΑ.
Πιο συγκεκριμένα: Στο ειδικό καθεστώς εντάσσονται οι αγρότες οι οποίοι κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος πραγματοποίησαν προς οποιοδήποτε πρόσωπο παραδόσεις αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους και παροχές αγροτικών υπηρεσιών αξίας κατώτερης των 15.000 ευρώ και έλαβαν επιδοτήσεις συνολικής αξίας κατώτερης των 5.000 ευρώ. Τα κριτήρια αυτά λαμβάνονται σωρευτικά, δηλαδή θα πρέπει να συντρέχουν και τα δύο προκειμένου τα εν λόγω πρόσωπα να εντάσσονται στο ειδικό καθεστώς.
Σε περίπτωση που δεν πληρούται είτε το ένα είτε το άλλο κριτήριο, οι αγρότες εντάσσονται στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και παράλληλα έχουν όλες τις υποχρεώσεις ως προς την τήρηση λογιστικών βιβλίων και την έκδοση στοιχείων.
Για να κριθεί το καθεστώς ενός αγρότη την 1η/1/2017, λαμβάνεται υπόψη το ποσό των επιδοτήσεων που πράγματι έλαβε ο αγρότης εντός του 2016, ακόμη κι αν πρόκειται για ποσά που ανάγονται σε παλαιότερα έτη (π.χ. 2014, 2015 κ.λπ.).
Ελεύθεροι επαγγελματίες: Οι κερδισμένοι των αλλαγών
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες ανήκουν στους κερδισμένους των φορολογικών αλλαγών που έγιναν το 2016 και η πλειονότητα των συγκεκριμένων φορολογουμένων θα το διαπιστώσει στα εκκαθαριστικά των νέων φορολογικών δηλώσεων.
Το επόμενο έτος η εκκαθάριση των δηλώσεων των ελευθέρων επαγγελματιών θα γίνει με την κλίμακα των μισθωτών, χωρίς όμως να δικαιούνται το αφορολόγητο. Τα εισοδήματα του 2015 φορολογήθηκαν με συντελεστές 26-33%, ενώ τα εισοδήματα του 2016 θα φορολογηθούν με συντελεστές από 22% έως και 45%. Έτσι για όσους δηλώνουν εισοδήματα έως 32.700 ευρώ, δηλαδή για τους περισσότερους επαγγελματίες, η φορολόγηση με την κλίμακα των μισθωτών φέρνει ελαφρύνσεις.
Ενδεικτικά για ελεύθερους επαγγελματίες με δηλωθέν εισόδημα 5.000 ευρώ προκύπτει ελάφρυνση 200 ευρώ, στα 10.000 ευρώ εισοδήματος η φορολογική επιβάρυνση θα είναι μειωμένη κατά 400 ευρώ, ενώ στα 35.000 ευρώ φορολογητέου εισοδήματος προκύπτει επιβάρυνση 351 ευρώ.
Οι ελεύθεροι επαγγελματίες συνεχίζουν να επιβαρύνονται με τέλος επιτηδεύματος 650 ευρώ και ειδική εισφορά αλληλεγγύης (2,2% έως και 10%) για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ, ενώ η προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος αυξήθηκε στο 100% από 75%.
Ρεπορτάζ: Μπάμπης Σαββίδης
