Σαν σήμερα, πριν από 36 χρόνια, αφήνει την τελευταία της πνοή η πιο γνωστή ρεμπέτισσα του… ντουνιά. Ο λόγος για τη μεγάλη Ρόζα Εσκενάζυ, την πιο γνήσια ρεμπέτικη φωνή που πέρασε ποτέ από τα ελληνικά πάλκα.
Η Ρόζα γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ των ετών 1883 και 1890. Οι γονείς της ήταν Εβραίοι, σεφαρδίτικης καταγωγής (Ισπανοεβραίοι) και το πραγματικό της όνομα ήταν Σάρα Σκενάζι.
Στις αρχές του 20ου αιώνα η οικογένειά της εγκαθίσταται στη Θεσσαλονίκη και τα επόμενα χρόνια -παρά τις αντιρρήσεις των γονιών της- η Ρόζα ξεκινά να ασχολείται ως χορεύτρια σε θέατρα και κέντρα διασκέδασης. Γρήγορα, ωστόσο, ξεχωρίζει με το ταλέντο της στο τραγούδι και ξεκινά να ερμηνεύει ελληνικά, τούρκικα, αλλά και αρμένικα τραγούδια.
Τη δεκαετία του '20 κατηφορίζει στην Αθήνα, όπου εργάζεται ως τραγουδίστρια στα προσφυγικά μουσικά στέκια. Εκεί την ανακάλυψε ο Παναγιώτης Τούντας.
Μέσα στη δεκαετία του '30 η Εσκενάζυ γίνεται ευρέως γνωστή, καθώς ηχογραφεί περισσότερα από 500 ρεμπέτικα, σμυρναίικα και δημοτικά τραγούδια, συνεργαζόμενη με θρυλικούς ρεμπέτες μουσικούς της Σμύρνης και της Πόλης, όπως οι Σκαρβέλης, Τζόβενος, Περιστέρης, Καρύπης, Ασίκης, Γαβαλάς και Παπάζογλου.
Η Εσκενάζυ που υπηρέτησε όσο λίγοι το ρεμπέτικο έμελλε να είναι η ερμηνεύτρια του τραγουδιού που στάθηκε η αφορμή για την επιβολή της λογοκρισίας του καθεστώτος Μεταξά:
Το «Πρέζα όταν πιεις» που τραγούδησε η Ρόζα άνοιξε τους «ασκούς του Αιόλου», που οδήγησαν στην παρακμή το ρεμπέτικο. Τη δεκαετία του '40, η Ρόζα έκανε περιοδεία στα Βαλκάνια, την Τουρκία και τη Μέση Ανατολή, ενώ μετά τον πόλεμο ταξίδεψε και στις ΗΠΑ.
Η Εσκενάζυ τραγουδούσε μέχρι τα βαθιά της γεράματα, φορώντας πάντα τα ανατολίτικα σαλβάρια της. Πέθανε στις 2 Δεκεμβρίου του 1980, στο σπίτι της, στο Περιστέρι.
Ο αιρετικός Μαρκήσιος Ντε Σαντ
Το ημερολόγιο έδειχνε 2 Δεκεμβρίου του 1814 όταν αφήνει την τελευταία του πνοή ο Ντονατιέν Αλφόνς Φρανσουά Ντε Σαντ. Ο Γάλλος αριστοκράτης, που έγινε γνωστός ευρέως ως Μαρκήσιος Ντε Σαντ, ήταν συγγραφέας τολμηρών βιβλίων με σχεδόν πορνογραφικό περιεχόμενο.
Έζησε μια πολυτάραχη ζωή με πολλές φυλακίσεις και διώξεις. Από το όνομά του προήλθε, άλλωστε, ο όρος «σαδισμός».
Η απόβαση των ανταρτών στην Κούβα
Πριν από 60 χρόνια, στις 2 Δεκεμβρίου του 1956, ο Κουβανός δικηγόρος Φιντέλ Κάστρο και ο Αργεντίνος γιατρός Τσε Γκεβάρα, μαζί με 80 ακόμη αντάρτες του κινήματος «26η Ιουλίου» αποβιβάζονται στις ακτές της Κούβας με το πλοίο «Γκράνμα» και ξεκινούν την Επανάσταση που έμελλε να γκρεμίσει από την εξουσία τον δικτάτορα Μπατίστα.
Το ντεμπούτο του μεγάλου Νίκου Γκάλη
Εξάλλου, σαν σήμερα, το 1979, ο Νίκος Γκάλης κάνει την παρθενική του εμφάνιση στο ελληνικό μπάσκετ, φορώντας τη φανέλα του Άρη Θεσσαλονίκης. Στο πρώτο του παιχνίδι, ο Γκάλης σημειώνει 30 πόντους με αντίπαλο τον «συμπολίτη» Ηρακλή.
Επιμέλεια: Νικόλας Αγγελίνος
