Την πλήρη αναποτελεσματικότητα του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος καυτηριάζει μια από τις πιο καταξιωμένες κι αγαπημένες συγγραφείς.
«Στα ελληνικά σχολεία δεν νομίζω ότι τα παιδιά παίρνουν τις γνώσεις που χρειάζονται. Παίρνουν πολλές αλλ' αντ' άλλων. Κυρίως εκεί που υστερούν είναι στη λογοτεχνία. Τώρα μάλιστα ελαττώνονται και οι ώρες λογοτεχνίας και είναι ένα τυπικό μάθημα από αποσπάσματα που μπαίνουν από συγγραφείς», ανέφερε η Άλκη Ζέη (γιατί περί αυτής ο λόγος) στην, ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα κι εφ' όλης της ύλης, συνέντευξη που παραχώρησε στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων με την ευκαιρία της επίσκεψής της στην Κύπρο.
Η Άλκη Ζέη μίλησε ακόμα για τη σχέση της με τη Διδώ Σωτηρίου, για τον Κάρολο Κουν, για το πώς έμαθε να γράφει και για το τι χρειάζεται για να γίνει κανείς συγγραφέας. «Πρώτον να διαβάζει βιβλία, δεύτερον να διαβάζει βιβλία, τρίτον να διαβάζει βιβλία. Αυτό έκανα εγώ από μικρή».
Η Άλκη Ζέη ταξίδεψε στην Κύπρο για να παραβρεθεί στην πρεμιέρα της θεατρικής μεταφοράς του έργου της «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου» που θα παρουσιάζει ο Θεατρικός Οργανισμός Κύπρου (ΘΟΚ) μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου. Μεταξύ άλλων είπε:
Η μεγάλη σημασία του καλού δασκάλου
«Στα ελληνικά σχολεία δεν νομίζω ότι τα παιδιά παίρνουν τις γνώσεις που χρειάζονται. Παίρνουν πολλές αλλ' αντ' άλλων. Κυρίως εκεί που υστερούν είναι στη λογοτεχνία. Τώρα μάλιστα ελαττώνονται και οι ώρες λογοτεχνίας και είναι ένα τυπικό μάθημα από αποσπάσματα που μπαίνουν από συγγραφείς. Αυτό που έχει σημασία και ανεβάζει το μάθημα και την τάξη είναι ο δάσκαλος. Όταν βρίσκει αφορμή από ένα απόσπασμα και αποφασίζει να μιλήσει στα παιδιά για το βιβλίο, τα κάνει να το αγαπήσουν. Όπου υπάρχει ένας τέτοιος δάσκαλος, όπου και να είναι - είτε σε μικρή πόλη είτε σε μεγάλη, ή σε συνοικία - τα παιδιά ξέρουν να εκφράζονται και ξέρουν να γράφουν γιατί υπάρχει αυτός ο δάσκαλος».
- «Όταν μου έβαζαν στην έκθεση θέματα η αποταμίευση, η αστυφιλία, μου ήταν αδύνατον να γράψω ούτε δυο φράσεις. Η αδελφή μου, που δεν την ένοιαζε, κατέβαζε ότι της ερχόταν στο μυαλό και έπαιρνε άριστα και μου έλεγε "έγραψα ένα σωρό βλακείες και πήρα άριστα". Εγώ δεν κατάφερνα, δεν μπορούσα να γράψω γι' αυτά τα θέματα. Μόλις άλλαξα σχολείο και μου έδωσαν τη δυνατότητα να γράψω ελεύθερα θέματα ή θέματα που μου άρεσαν, έγινα σε λίγο καιρό η συγγραφέας του σχολείου».
«Από πολύ μικρή ο θείος μου είχε παντρευτεί τη Διδώ Σωτηρίου. Αυτή και ως άνθρωπος και ως συγγραφέας επηρέασε πάρα πολύ τη ζωή μου. Και αργότερα ο άνδρας μου ο Γιώργος Σεβαστίκογλου. Αλλά, επειδή τη Διδώ την ήξερα από παιδί, μπορώ να πω ότι με διαμόρφωσε αυτή».
«Εμένα, όταν τα παιδιά με ρωτάνε στα σχολεία τι χρειάζεται για να γίνει κανείς συγγραφέας, τους απαντάω τρία πράγματα: Πρώτον να διαβάζει βιβλία, δεύτερον να διαβάζει βιβλία, τρίτον να διαβάζει βιβλία. Αυτό έκανα εγώ από μικρή».
«Ο Κάρολος Κουν ήταν ένας άνθρωπος παθιασμένος - κυριολεκτικά παθιασμένος με το θέατρο - και μπορώ να πω ότι δεν έβαλε τίποτα άλλο, ούτε πείνα τον ένοιαζε στην κατοχή, ούτε κρύο, ούτε τίποτα, ένα τσιγάρο στο στόμα και αφοσιωμένος στο θέατρο».
«Η Κατοχή ήταν μια εποχή πολύ δύσκολη, αλλά όλοι μαζί είχαμε αποφασίσει να μπούμε στην Αντίσταση, να φύγουν οι Γερμανοί, ήταν τα πράγματα συγκεκριμένα και είχαμε οράματα. Δεν συγκρίνεται η εποχή εκείνη με την σημερινή. Σήμερα δεν μπορείς να συγκεκριμενοποιήσεις τίποτα για να πεις ή στα παιδιά σου ή στους νέους κάντε αυτό, ή το άλλο».
Η συζήτηση με το κοινό
Την επόμενη της πρεμιέρας της του έργου της «Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου», η Άλκη Ζέη μίλησε με το κοινό - μεγάλους και μικρούς - σε εκδήλωση που οργάνωσαν ο ΘΟΚ και τα βιβλιοπωλεία PARGA (Κύπρου) και οι εκδόσεις «Μεταίχμιο» της Αθήνας.
Σε χαιρετισμό στην εκδήλωση ο πρόεδρος του ΘΟΚ, Γιάννης Τουμαζής, απευθυνόμενος στην Άλκη Ζέη, είπε: «Τα βιβλία σας, το λέτε εξάλλου κι εσείς, είναι γεμάτα ιστορία, ή μάλλον είναι η ιστορία. Η ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας, που αν και γράφεται σε μια πιο ποιητική εκδοχή δεν χάνει ίχνος από την σκληρή τραγικότητα της».
Η αναπληρώτρια καθηγήτρια Κοινωνιολογίας της Εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, Ελένη Φτιάκα, αναφέρθηκε σε ολόκληρο το συγγραφικό έργο της Άλκης Ζέη, ενώ για τον «Μεγάλο περίπατο του Πέτρου» σημείωσε ότι «στην εκπαιδευτική μεταρρύθμιση του Μιτεράν, το γαλλικό υπουργείο Παιδείας σύστησε το βιβλίο στα γαλλόφωνα σχολεία της Ελλάδας».
Ανέφερε ότι «η Κύπρος έχει μια ιδιαίτερη σχέση με τον "Μεγάλο περίπατο του Πέτρου"», σχέση η οποία «τιμά και το υπουργείο Παιδείας και τους συνήθως χλωμούς εκεί ιθύνοντες». «Είναι η μόνη χώρα που κράτησε το βιβλίο στον κατάλογο των υποχρεωτικών εξωσχολικών αναγνωσμάτων για μια ολόκληρη τριακονταετία από το 1978», προσέθεσε.
«Αν ξέρουν οτιδήποτε οι νέοι μας σήμερα για τον φασισμό, το ναζισμό, τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το οφείλουν εν πολλοίς στην Άλκη Ζέη και τον "Πέτρο" της», επισήμανε η κ. Φτιάκα.
Είναι το «Καπλάνι» το πιο αγαπημένο της έργο;
Από την πλευρά της, η Άλκη Ζέη σε ερώτηση, αν το αγαπημένο της βιβλίο είναι «Το Καπλάνι της Βιτρίνας», απάντησε καταφατικά, αφού, όπως είπε, ήταν και το πρώτο της. Σε άλλο σημείο αναφέρθηκε στην Πηνελόπη Δέλτα, λέγοντας «μια φράση ατόφια την έχω πάρει από την Δέλτα. Τόσο πολύ είχε μπει μέσα μας η Δέλτα. Με το Μάριο Πλωρίτη στο Παρίσι επί χούντας λέγαμε φράσεις από τη Δέλτα απ` έξω κι εκείνος κι εγώ. Γιατί είχε αυτή την καταπληκτική γλώσσα και είχε ένα τρόπο γοητευτικό να σου λέει και τα πιο σκληρά πράγματα».
Για το βιβλίο της «Η Αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα» ανέφερε ότι «ήθελα να το γράψω γιατί είχα ζήσει αυτά τα πράγματα και λέω πρέπει να ειπωθούν κάποια μέρα. Αλλά με δυσκόλεψε πολύ η αυτοβιογραφία γιατί ήθελα να κάνω ένα μυθιστόρημα».
Τέλος, η Άλκη Ζέη αποκάλυψε ότι ετοιμάζει ένα νέο βιβλίο. Θα είχε να πει κάτι περισσότερο γι' αυτό; « Ούτε ο εκδότης μου ξέρει»., ήταν η απάντησή της.
