default-image

Κίνδυνος από τη χρήση χλωριωμένων λιπασμάτων

Κρήτη
Κίνδυνος από τη χρήση χλωριωμένων λιπασμάτων

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τα τελευταία χρόνια αναδεικνύεται όλο και περισσότερο ο κίνδυνος της χρήσης χλωριωμένων λιπασμάτων στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου και στην Ελλάδα ιδιαίτερα.

Το πρόβλημα της δευτερογενούς αλάτωσης, φαινόμενο που συνδέεται άμεσα με την εντατική γεωργία και τη χρήση χλωριωμένων λιπασμάτων και η οικονομική σημασία της στην ελληνική γεωργία δεν έτυχαν της δέουσας προσοχής, καθώς μόνο τα τελευταία χρόνια ξεκίνησαν να χαρτογραφούνται περιοχές με υψηλές συγκεντρώσεις αλάτων.

Η εμφάνιση της αλατότητας, παρ' όλα αυτά, αποτελεί πλέον τον υπ' αριθμόν ένα περιβαλλοντικό παράγοντα, παγκοσμίως, μείωσης της φυτικής αύξησης και της παραγωγικότητας των καλλιεργειών.

Ο εντοπισμός εδαφών πλούσια σε άλατα βρίσκεται κυρίως σε επίπεδες και παραθαλάσσιες περιοχές ή λεκάνες απορροής με ημίξηρο-ξηρό κλίμα, εμφανίζοντας ταυτόχρονα υψηλές τιμές ηλεκτρικής αγωγιμότητας και υψηλές συγκεντρώσεις συνήθως χλωριούχων και θειικών αλάτων νατρίου, μαγνησίου και ασβεστίου.

Στην Ελλάδα, λόγω της εκτεταμένης ακτογραμμής και της γειτνίασης των εδαφών με το θαλασσινό νερό (υψηλή συγκέντρωση ιόντων Na και Cl), σε συνδυασμό με το ξηρό κλίμα κατά το οποίο εμφανίζονται υψηλές τιμές εξατμισοδιαπνοής ενώ ταυτόχρονα απουσιάζουν οι υψηλές βροχοπτώσεις, που δυνητικά θα βοηθούσαν στην έκπλυση και απομάκρυνση των αλάτων, το φαινόμενο της δευτερογενούς αλάτωσης των εδαφών, λόγω της εντατικής γεωργίας, αρχίζει να παίρνει απειλητικές διαστάσεις, μιας και η αλατότητα είναι ικανή να μειώσει την παραγωγή ακόμη και όταν η συγκέντρωση των αλάτων στο έδαφος βρίσκεται κάτω από το κρίσιμο σημείο.

Οι κυριότεροι παράγοντες δευτερογενούς αλάτωσης των εδαφών είναι:

• Θαλασσινό νερό

• Εντατική καλλιέργεια

• Αδιαπέρατος εδαφικός ορίζοντας

• Υπερλίπανση

• Υψηλή άρδευση

• Χρήση ακατάλληλων λιπασμάτων (Cl, Na, S και B)

• Χρήση κακής ποιότητας νερού (Cl-, SO4, B, HCO3-)

Αποτέλεσμα των παραπάνω παραγόντων αποτελεί το γεγονός ότι το 50% των αρδευόμενων εκτάσεων επηρεάζεται δυσμενώς από την υψηλή συγκέντρωση αλάτων.

Στην Κρήτη

Περιοχές της Ελλάδας, όπως είναι η νότια Κρήτη, αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα δευτερογενούς αλάτωσης λόγω της διείσδυσης υφάλμυρού νερού.

Το χλώριο αποτελεί μεταξύ των ιόντων που συμμετέχουν στην αλατότητα το τοξικότερο όλων, επιδρώντας ταυτόχρονα τόσο στην υδατική καταπόνηση, όσο και αναλαμβάνοντας ακόμη και σε μικρές συγκεντρώσεις επιπρόσθετη τοξική επίδραση στο φυτικό ιστό.

Λόγω των εδαφοκλιματικών συνθηκών που επικρατούν στη χώρα μας, οι οποίες ευνοούν την εμφάνιση της αλατότητας, η χρήση χλωριωμένων λιπασμάτων μπορεί εύκολα να καταστήσει εδάφη, που μέχρι πρότινος θεωρούνταν γόνιμα, άγονα, μειώνοντας την καλλιεργούμενη έκταση και την παραγωγή.

Τα περισσότερα φυτά που καλλιεργούνται στην Ελλάδα έχουν μικρή αντοχή στις υψηλές συγκεντρώσεις χλωρίου.

Τα συμπτώματα: Η τοξικότητα του χλωρίου

Η τοξικότητα δε του χλωρίου εκδηλώνεται με συμπτώματα που μπορούν να διακριθούν και μακροσκοπικά:

1. Μείωση μεγέθους φυτού και παραγωγής.

2. Χλώρωση των φύλλων.

3. Περιφερειακή-πλήρης ξήρανση (καφέ χρώμα) των φύλλων λόγω της υψηλής συγκέντρωσης ιόντων Cl.

4. Αποφύλλωση και νέκρωση της νεαρής βλάστησης.

Λόγω της συχνής χρήσης καλιούχων λιπασμάτων, η μοναδική μορφή καλιούχων λιπασμάτων που μπορεί να αποτελέσει λύση του προβλήματος της αλατότητας είναι το νιτρικό κάλιο. Και αυτό λόγω του καλίου (Κ+) που έχει ανταγωνιστική σχέση με το νάτριο (Na+) για τα ίδια τα συστήματα μεταφοράς σε φυτά (περισσότερο Κ, λιγότερο Na) και λόγω της νιτρικής μορφής (NO3-) που έχει μια ανταγωνιστική σχέση με το χλώριο (Cl-).

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News