Μια κορυφαία διοργάνωση επιστρέφει ξανά στην κοιτίδα της. Ο λόγος για το 12ο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο, το οποίο θα διεξαχθεί αυτή τη φορά στο Ηράκλειο, από τις 21 έως τις 25 Σεπτεμβρίου, αποτελώντας ένα σημαντικό διεπιστημονικό forum και ένα ευρύ πεδίο συνάντησης ερευνητών όλων των περιόδων της κρητικής προϊστορίας και ιστορίας.
Το 12ο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο οργανώνεται - για έκτη φορά στην ιστορία του θεσμού - από τον ιδρυτή του, την Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (ΕΚΙΜ).
Η έναρξη των εργασιών του θα γίνει σήμερα Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου, στις 5 το απόγευμα, στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, η οποία εγκαινιάστηκε στη σημερινή της μορφή με το πρώτο Διεθνές Κρητολογικό Συνέδριο στα 1961, αφού προηγουμένως αποκαταστάθηκε με μέριμνα της ΕΚΙΜ.
Στην εναρκτήρια συνεδρία εκ μέρους της Οργανωτικής Επιτροπής θα μιλήσει ο πρόεδρός της, καθηγητής Γρηγόρης Σηφάκης. Η συνεδρία περιλαμβάνει την πρώτη ολομέλεια με ομιλητές τον αρχαιολόγο Gerald Cadogan, αντιπρόεδρο της Βρετανικής Σχολής Αθηνών, και τον Άγγελο Χανιώτη, καθηγητή Αρχαίας Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον.
Από το πρωί της Πέμπτης 22 Σεπτεμβρίου έως και το μεσημέρι της Κυριακής 25 Σεπτεμβρίου οι εργασίες του συνεδρίου θα πραγματοποιηθούν στο Πολιτιστικό Συνεδριακό Κέντρο Ηρακλείου, που εγκαινιάζει έτσι τη συνεδριακή λειτουργία του σε μεγάλη κλίμακα και αρχίζει να ενεργοποιεί το τεράστιο δυναμικό του στην υπηρεσία της μόρφωσης και του πολιτισμού.
Συνολικά θα παρουσιαστούν 361 πρωτότυπες ανακοινώσεις από 514 Έλληνες και ξένους ερευνητές, κατανεμημένες σε τρία τμήματα που αντιστοιχούν στις τρεις μεγάλες χρονικές περιόδους της Κρητικής Ιστορίας: την προϊστορική-αρχαία ελληνική, τη βυζαντινή-μεσαιωνική και τη νεότερη.
Γλώσσες του Συνεδρίου είναι η ελληνική, η αγγλική, η γαλλική, η γερμανική και η ιταλική, και ως θεματικός άξονας έχουν οριστεί για όλα τα τμήματά του οι μετακινήσεις ανθρώπων, ιδεών, αγαθών με επίκεντρο, αφετηρία ή κατάληξη το νησί της Κρήτης. Χορηγός επικοινωνίας του 12ου Κρητολογικού Συνεδρίου είναι ο Όμιλος της "ΚΡΗΤΗ TV", με τις εργασίες του να είναι ανοιχτές για το κοινό.
Η ιστορία
Ο επιστημονικός θεσμός των Διεθνών Κρητολογικών Συνεδρίων, της μεγαλύτερης συνάντησης των αρχαιολογικών, ιστορικών, φιλολογικών και εθνολογικών σπουδών της Κρήτης, ξεκίνησε το 1961 από την Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών (ΕΚΙΜ) στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου, όπως προαναφέραμε. Το συνέδριο πραγματοποιείται ανά πενταετία, διαδοχικά σε καθεμιά από τις τέσσερις περιφερειακές ενότητες (νομούς) της Κρήτης.
Τεκμήριο της 50χρονης και πλέον επιτυχημένης πορείας και του κύρους που έχει ο θεσμός στην επιστημονική κοινότητα, αποτελούν οι 3.254 πρωτότυπες εργασίες που έχουν παρουσιαστεί από Έλληνες και ξένους ερευνητές στο διάστημα 1961-2011, μελέτες προσιτές στο ευρύ κοινό μέσω των έντυπων εκδόσεων "Πεπραγμένων", που έπονται των συνεδρίων.
Από τα παραπάνω, το μεγαλύτερο διεθνές ενδιαφέρον συγκεντρώνεται παραδοσιακά στο πρώτο τμήμα και ιδιαίτερα στην Αρχαιολογία της μινωικής Κρήτης.
Αναμένονται πρωτότυπες ανακοινώσεις
Με τη συμμετοχή 514 Ελλήνων και ξένων μελετητών της Αρχαιολογίας, της Ιστορίας, της Εθνογραφίας, της Τέχνης και των Γραμμάτων της Κρήτης θα πραγματοποιηθούν 361 συνολικά πρωτότυπες επιστημονικές ανακοινώσεις στα καθιερωμένα τρία τμήματα του συνεδρίου, που αντιστοιχούν στις τρεις μεγάλες χρονικές περιόδους της Κρητικής Ιστορίας:
την προϊστορική-αρχαία ελληνική, τη βυζαντινή-μεσαιωνική και τη νεότερη, και 6 συνολικά διαλέξεις σε τρεις ολομέλειες. Κεντρικός θεματικός άξονας έχουν οριστεί για όλα τα τμήματά του οι μετακινήσεις - ανθρώπων, ιδεών, αγαθών - με επίκεντρο, αφετηρία ή κατάληξη το νησί της Κρήτης.
Ζωτικής, ωστόσο, σημασίας για την πραγματοποίηση του συνεδρίου είναι η υποστήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, της Περιφέρειας Κρήτης, του Δήμου Ηρακλείου, των Ιδρυμάτων Α. & Μ. Καλοκαιρινού, των "Μινωικών Γραμμών" και της Δημοτικής Επιχείρησης Πολιτισμού, Τουρισμού και Ανάπτυξης Ηρακλείου (ΔΕΠΤΑΗ).
Να σημειωθεί ότι στο επίπεδο 2 του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου θα λειτουργεί το πωλητήριο του συνεδρίου με εκδόσεις σχετικές με την ιστορία και τον πολιτισμό της Κρήτης, όπως επίσης εκδόσεις της Εταιρείας Κρητικών Ιστορικών Μελετών και επιλεγμένα είδη από το πωλητήριο του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης, ενώ στο επίπεδο 1, θα λειτουργεί οργανωμένο Press Room.
Στη συνέντευξη Τύπου που δόθηκε χθες στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης με αφορμή το συνέδριο μίλησαν ο πρόεδρος της Οργανωτικής Επιτροπής του συνεδρίου Γρηγόρης Σηφάκης και ο γενικός γραμματέας της Οργανωτικής Επιτροπής Αλέξης Καλοκαιρινός. Παρέστησαν τα μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής Στέλλα Μανδαλάκη, διευθύντρια του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου, Κλαίρη Μιτσοτάκη, Λένα Τζεδάκη-Αποστολάκη και Αργυρή Γαλενιανού, μέλη του Δ.Σ. της ΕΚΙΜ. Παρέστη επίσης ο εντεταλμένος σύμβουλος Πολιτισμού της Περιφέρειας Κρήτης Κώστας Φασουλάκης, που εκπροσώπησε τον περιφερειάρχη Κρήτης, Σταύρο Αρναουτάκη.
Οι σημαντικότερες καινοτόμες όψεις του 12ου ΔΚΣ συνοψίζονται στα ακόλουθα σημεία:
1. Θεματικός άξονας "Μετακινήσεις"
Ως θεματικός άξονας του συνεδρίου για όλα τα τμήματά του ορίστηκαν οι μετακινήσεις, με εγγύς χρονικό όριο του περιεχομένου των ανακοινώσεων τα τέλη του 20ού αιώνα.
Οι ενδιαφερόμενοι συμμετέχοντες στο συνέδριο κλήθηκαν να εντάξουν στην προβληματική των ανακοινώσεών τους τα ζητήματα που αφορούν την Κρήτη και τη νησιωτικότητα στην ιστορική και την τυπική διαχρονία. Ειδικότερα, ως μετακινήσεις νοούνται:
• Οι μεταναστεύσεις ανθρώπων από και προς, καθώς και εντός του κρητικού χώρου. Οι μετακινήσεις επομένως αναφέρονται στα δεδομένα μιας γεωγραφικής και χωρικής - ειρηνικής ή βίαιης - κινητικότητας με επίκεντρο τις ανθρώπινες ομάδες, καθώς και τις πραγματικότητες που αυτές διαμορφώνουν.
• Οι ροές αγαθών, υπηρεσιών και πρακτικών που αφορούν τις ανταλλαγές, τους δρόμους, τα ταξίδια και τις ποικίλες διαδρομές υλικών και άυλων μορφών του πολιτισμού.
• Η κοινωνική κινητικότητα και οι κοινωνικοί και ιδεολογικοί μετασχηματισμοί με αναφορές στην κοινωνική αλλαγή, τη διαστρωμάτωση, τις διαμορφώσεις του αστικού και αγροτικού χώρου. Οι μεταβολές του κοινωνικού, θεσμικού (πολιτειακού, πολιτικού και διοικητικού), πολιτισμικού και φυσικού περιβάλλοντος εντάσσονται, επίσης, σε αυτή την προβληματική, με επιθυμητό το συσχετισμό και την ένταξη σε ευρύτερα γεωπολιτικά και πολιτισμικά πλαίσια.
Ο άξονας των μετακινήσεων ενισχύεται με τις ολομέλειες. Έξι σπονδυλωτές διαλέξεις θα καλύψουν τα καίρια ζητήματα σε όλο το βάθος του χρόνου του κρητικού παρελθόντος.
2. Κρίσεις περιλήψεων/Επιστημονική Επιτροπή
Για πρώτη φορά στην ιστορία του θεσμού οι περιλήψεις των ενδιαφερόμενων να συμμετάσχουν στο συνέδριο τέθηκαν σε διπλή, ανώνυμη κρίση από την Επιστημονική Επιτροπή. Δύο ειδικοί κριτές για κάθε τμήμα αξιολόγησαν την κάθε περίληψη, ενώ σε περίπτωση διχογνωμίας ακολούθησε και τρίτη κρίση.
Από την ιστοσελίδα του Ιστορικού Μουσείου
Σε ζωντανή μετάδοση η εναρκτήρια συνεδρία
Η έκδοση του προγράμματος και των περιλήψεων των επιστημονικών ανακοινώσεων, που μόλις κυκλοφόρησε, θα αποτελέσει, μέχρι την ολοκλήρωση των πεπραγμένων, ένα σημαντικό βοήθημα για τους ερευνητές.
Πρόκειται για ένα μικρού σχήματος, εύχρηστο έντυπο 462 σελίδων, που, επίσης, περιλαμβάνει τα διαγράμματα των κατόψεων του Πολιτιστικού Συνεδριακού Κέντρου Ηρακλείου, τις παράλληλες εκδηλώσεις του συνεδρίου, χρήσιμες πληροφορίες κ.ά.
Με την ολοκλήρωση του 12ου ΔΚΣ τα υπό έκδοση πεπραγμένα θα αναρτηθούν αρχικά σε ηλεκτρονική μορφή, σε λογισμικό ελεύθερης πρόσβασης (Open Source). Η εναρκτήρια συνεδρία και οι ολομέλειες του 12ου ΔΚΣ θα μεταδοθούν ζωντανά, μέσω live streaming, από την ιστοσελίδα του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης www.historical-museum.gr, με τη φροντίδα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και τις εργασίες του 12ου ΔΚΣ μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα www.12-iccs.gr.
Ρεπορτάζ: Μαρία Αντωνογιαννάκη
