"Άρωμα"... Κρήτης στην πολύκροτη υπόθεση του εργολαβικού καρτέλ που διερευνά το τελευταίο διάστημα η Επιτροπή Ανταγωνισμού. Στο "μικροσκόπιο" της Επιτροπής Ανταγωνισμού έχουν μπει, όχι μία ή δύο, αλλά 45 τεχνικές εταιρείες και μια πλειάδα δημόσιων έργων από το 1981 ως και σήμερα. Σε ένα τέτοιο εύρος έρευνας δε θα μπορούσε να λείπει και η Κρήτη. Ίσα-ίσα, στην πρώτη γραμμή του φερόμενου σκανδάλου βρίσκονται μεγάλα έργα υποδομών, όπως το οδικό τμήμα του ΒΟΑΚ "Γούρνες-Χερσόνησος", η επέκταση του αεροδρομίου Χανίων και το έργο της ανέγερσης των νέων δικαστικών μεγάρων Ηρακλείου (όπως και των Πατρών).
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει διαπιστώσει εν κρύπτω εργολαβικές συνεννοήσεις και για τα τρία αυτά κρητικά έργα, με μια βεβαίως ειδοποιό διαφορά. Τα δύο έργα, το οδικό τμήμα "Γούρνες-Χερσόνησος" και η κτηριακή επέκταση του αεροδρομίου "I. Δασκαλογιάννης", έργα σημειωτέον κόστους μετά την εργολαβική έκπτωση περί τα 60 εκατ. ευρώ το καθένα, είναι υπό εξέλιξη αυτή τη στιγμή και άρα υπάρχει άλλη βαρύτητα στον κίνδυνο επιστροφής χρημάτων στην Ε.Ε., ενώ το νέο δικαστικό μέγαρο Ηρακλείου δεν έχει καν ξεκινήσει, και άρα ούτε απορροφήσει κοινοτικά χρήματα...
Αν μη τι άλλο, μετά την εμπλοκή και της Κρήτης, αναμένονται με τεράστιο ενδιαφέρον και σε τοπικό επίπεδο οι εξελίξεις γύρω από μια υπόθεση που ούτως ή άλλως ανάβει το ενδιαφέρον, από τη στιγμή που "αναδύεται" μέσω της επίσημης έρευνας "οσμή"... χοντρού, πολύπλευρου και μεγάλου σε βάθος σκανδάλου. Ένα φερόμενο σκάνδαλο που θα πρέπει να δούμε πώς θα καταλήξει, με τι συνέπειες δηλαδή για τη χώρα και επί του πρακτέου. Διότι είναι πιθανό το ενδεχόμενο η χώρα μας να κληθεί να επιστρέψει πολύ χρήμα πίσω στην Ε.Ε.!
Ας τα δούμε όμως αναλυτικά... Σε δεκάδες μικρά και μεγάλα έργα και για μακρά χρονική περίοδο, που ξεκινά από το 1981 και φτάνει έως τις μέρες μας, αναφέρεται η εισήγηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού, με την οποία κατηγορούνται 45 τεχνικές εταιρείες (σχεδόν το σύνολο του ελληνικού κατασκευαστικού κλάδου, συν ορισμένες ξένες εταιρείες) για τη δημιουργία καρτέλ.
Πρόκειται για μια υπόθεση εξαιρετικά σοβαρή και κρίσιμη, και όχι μόνον, για το μέλλον του κατασκευαστικού κλάδου της χώρας.
Στην παρούσα φάση, το πλήγμα περιορίζεται στο προσωρινό "πάγωμα" κοινοτικών κονδυλίων ύψους 13,5 εκατ. ευρώ εν αναμονή της ολοκλήρωσης της έρευνας από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Μελλοντικά, ωστόσο, δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει ακόμα και σοκ... μεγατόνων, μέσω της επιστροφής πολλών δισ. ευρώ από την Ελλάδα προς τα κοινοτικά διαρθρωτικά ταμεία, εφόσον διαπιστωθεί ζημιά του Δημοσίου από τις υπό διερεύνηση εργολαβικές μεθοδεύσεις!
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναμένει τις απαντήσεις των κατασκευαστικών εταιρειών στις κατηγορίες που τους προσάπτει μέχρι τις 21 Σεπτεμβρίου (πιθανή θεωρείται νέα μετάθεση της ημερομηνίας), ώστε να καταλήξει στο τελικό της πόρισμα.
Για την ιστορία, πάντως, ανάλογες υποθέσεις που έχουν εξεταστεί σε Δανία και Ολλανδία έκλεισαν με τις τεχνικές εταιρείες να καταβάλουν σημαντικά, αλλά όχι εξοντωτικά πρόστιμα, και χωρίς να εκτίθενται οι ίδιες οι χώρες, αφού μέρος της ευθύνης καταλογίστηκε στο ατελές θεσμικό πλαίσιο.
Οι ίδιες οι τεχνικές εταιρείες αρνούνται τις κατηγορίες λέγοντας ότι έπρεπε να συνομιλούν μεταξύ τους γιατί ήταν υποχρεωμένες να δημιουργήσουν κοινοπραξίες, και παράλληλα ζητούν να τους αποδοθούν τα αποδεικτικά στοιχεία που επικαλείται η Επιτροπή.
Τι όμως έχει διαπιστωθεί στο πλαίσιο της έρευνας από την Επιτροπή Ανταγωνισμού;
Στην πολυσέλιδη εισήγησή της η Επιτροπή Ανταγωνισμού χωρίζει τις υποθέσεις των έργων που διερεύνησε σε αυτές που οι συνεννοήσεις μεταξύ των κατασκευαστών έγιναν πριν από τη δημοπράτηση, που είναι και οι περισσότερες, και σε αυτές που έγιναν μετά. Τα έργα για τα οποία η συνεννόηση διερευνάται πριν από τη δημοπράτηση χωρίζονται σε αυτά της περιόδου 1981-2000 α' κύκλος κατανομής, β' κύκλος 2001-2010 και τελευταίος που φτάνει έως το 2014.
Στην κατηγορία αυτή, και συγκεκριμένα στον τελευταίο κύκλο, μέσα στην εισήγηση της Επιτροπής Ανταγωνισμού φιγουράρουν και δημόσια έργα της Κρήτης! Στο "μικροσκόπιο" της έρευνας συγκεκριμένα έχουν μπει το οδικό τμήμα "Γούρνες-Χερσόνησος" του ΒΟΑΚ, που είναι σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθεί, έχοντας περάσει ως έργο- "γέφυρα" από το νέο ΕΣΠΑ, και επίσης το μεγάλο έργο της κτηριακής επέκτασης του αεροδρομίου Χανίων που είναι, ως γνωστόν, στα τελειώματα...
Ειδικά πάντως για το οδικό έργο "Γούρνες-Χερσόνησος" είχαν "σηκωθεί" ψίθυροι και περίεργες σκέψεις για συνεννοήσεις μεταξύ εργολάβων, όταν, παραδόξως πώς, στην πρώτη δημοπράτηση ο διαγωνισμός είχε κηρυχθεί ανάδοχος!
Νέο δικαστικό μέγαρο Ηρακλείου
Αναφορά στο πόρισμα της Επιτροπής Ανταγωνισμού γίνεται επίσης για τα έργα ΣΔΙΤ. Και εδώ στην επίμαχη λίστα έργων όπου διαφαίνονται εργολαβικές συνεννοήσεις προ δημοπράτησης υπάρχει επίσης κρητικό... άρωμα! Για του λόγου το αληθές, στην εισήγηση γίνεται αναφορά στην παλιότερη κοινή προωθούμενη εργολαβία ανέγερσης νέων δικαστικών μεγάρων Ηρακλείου και Πατρών, μαζί με άλλα έργα ΣΔΙΤ, όπως τα νομαρχιακά μέγαρα Τρικάλων και Κορίνθου, η Αστυνομική Διεύθυνση Πειραιά, νομαρχιακά μέγαρα σε Φθιώτιδα και Αχαΐα,το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και 3 καταστήματα κράτησης.
Ποιοι εμπλέκονται
Οι κατηγορούμενες εταιρείες
Στο φερόμενο σκάνδαλο του εργολαβικού καρτέλ στη χώρα εμπλέκεται το σύνολο σχεδόν του εγχώριου εργολαβικού κόσμου αλλά και μεγάλες εταιρείες από το εξωτερικό.
Κατηγορούμενες για καρτελική συμπεριφορά είναι χαρακτηριστικά γνωστές εταιρείες των ομίλων "Ελλάκτωρ", J&Ρ ΑΒΑΞ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ΑΕΓΕΚ, ΑΕΓΕΚ "Τεχνική Ολυμπιακή" και Intracom, για τις οποίες η Επιτροπή Ανταγωνισμού αναφέρει ότι συμμετείχαν, με διαφορετικό χρόνο έναρξης έκαστη, σε καρτελική σύμπραξη για τη χειραγώγηση διαγωνισμών δημόσιων έργων.
Για συμμετοχή στις συνεννοήσεις κατά περιόδους ή ως προς συγκεκριμένους διαγωνισμούς κατηγορεί εταιρείες των ομίλων Fcc, Vinci, Hochtief και Siemens, καθώς και τις εταιρείες "Βιοτέρ", "Εκτέρ", "Θέμελη", "Θεμελιοδομή", "Χριστόφορος Δ. Κωνσταντινίδης", Alstom Transport, Iacovou brothers, Archirodon Construction, Salini, Seli, "Δομική Κρήτης", "ΔΟΜΙΚ Ερετβο", "Αλέξανδρος Τεχνική", Nemesis, Van Oord, Tadei, Impresa, Rizzani και Maire Tecnimont.
Η Επιτροπή διαπιστώνει συμμετοχή στις συμπράξεις και των ακόλουθων εταιρειών: "Μηχανική", ΑΤΤΙΚΑΤ, "Έμπεδος", ΕΛΤΕΡ, ΑΛΤΕ, "Προοδευτική", "Τεχνοδομή", "Νίκος Καματάκης", "Θεσσαλική", "Ευρωπαϊκή Τεχνική", "Πάρνων", ΕΡΓΑΣ, ΓΕΝΕΡ, ΕΛΤΕΚ και Somague Engenharia, για τις οποίες όμως έχει παραγραφεί η δυνατότητά της να επιβάλει πρόστιμο.
Ρεπορτάζ: Μπάμπης Σαββίδης
