Με 100 θέσεις απολιθωμάτων, 20 εκ των οποίων στο Ρέθυμνο, αξίζει κάποιος να το ψάξει το θέμα πιο βαθιά στο χρόνο. Μια εικονική ξενάγηση στην Κρήτη και την υπόλοιπη νησιωτική Ελλάδα της προϊστορίας και μέχρι την άνθηση του Μινωικού πολιτισμού προσέφεραν τρεις καταξιωμένοι επιστήμονες στον πιο κατάλληλο χώρο, το παλαιοντολογικό μουσείο Γουλανδρή, στη συνοικία του Μασταμπά Ρεθύμνου.
Έχουμε συνηθίσει να ακούμε την προσφιλή έκφραση ότι αν κάποιος δε γνωρίζει την ιστορία του, είναι αναγκασμένος να κάνει τα ίδια λάθη. Τι συμβαίνει όμως με την.. προϊστορία; Πάμε εκατομμύρια χρόνια πίσω στο παρελθόν και μελετώντας πετρώματα και απολιθώματα, γνωρίζουμε τις διαφοροποιήσεις της χλωρίδας και της πανίδας και πως ο άνθρωπος συνετέλεσε σε αυτά. Η έκταση από το Ρέθυμνο μέχρι το Γεράνι είναι διάσπαρτη από απολιθώματα και θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ένα Φυσικό Πάρκο, σύμφωνα με τον Γιώργο Θεοδώρου, καθηγητή Παλαιοντολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Στο Ρέθυμνο τότε κυκλοφορούσαν ελέφαντες, ιπποπόταμοι και πολλά ελάφια, ενώ η στάθμη της θάλασσας ήταν 120 μέτρα χαμηλότερη! Όσο για την κλιματική αλλαγή, παλαιοντολογικά δε βγαίνει σαφές συμπέρασμα, εάν στις μέρες μας οφείλεται στον άνθρωπο ή είναι μια φυσική εξέλιξη.
Στην εποχή του Πλειστόκαινου η Κρήτη είχε τις πρώτες επισκέψεις προγόνων του σημερινού ανθρώπου στα νότια παράλια, ενώ η πρώτη κατοίκηση έγινε από ανθρώπους που με τα πλοιάριά τους έφεραν τα ζώα και τα φυτά που είχαν εξημερώσει. Η παρουσία τους είναι αισθητή στα κεραμικά πρώιμα στρώματα της Κνωσού. Η Νένα Γαλανίδη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Προϊστορικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, εξήγησε επίσης ότι η αποίκηση των νησιών από τους προγόνους μας έγινε.. περπατώντας, ενώ η Κρήτη υπήρξε ανέκαθεν νησί με την εξαίρεση να τοποθετείται πριν 6 εκατομμύρια χρόνια, όταν στέρεψε από νερό η Μεσόγειος λόγω φραγής του πορθμού του Γιβραλτάρ.
Η παλαιοντολογία εξετάζει σαν να λαμβάνει κάρτες επισκεπτηρίου από τους προγόνους μας, μέσα από τα ανόργανα κατάλοιπα των λίθινων εργαλείων και των απορριμμάτων της κατασκευής τους. Αναπαριστά τη ζωή τους, το μέγεθος του εγκέφαλού τους, την τεχνολογία, το πνεύμα και τον πολιτισμό τους. Αυτό έχει γίνει τα τελευταία 100 χρόνια και ως προς τον μεταγενέστερο και αξιοθαύμαστο πρώτο πολιτισμό της Ευρώπης, τον Μινωικό. Κάτι από τις θαυμαστές συνθήκες που τον γέννησαν ζούμε κι εμείς σήμερα σύμφωνα με την Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου, Αναστασία Τζιγκουνάκη, ενώ τώρα οι έρευνες συνεχίζονται στη Ζώμινθο, το Καλό Χωράφι Μυλοποτάμου και τους Πέρα Γαλήνους.
Ρεπορτάζ: Ματθαίος Καπετανάκης
