Ο Σταμάτης Κραουνάκης είναι ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες δημιουργούς. Πληθωρικός σε όλα του, με άποψη για όλα και πάνω απ' όλα για την Τέχνη, δημιουργεί με πάθος παραστάσεις-εμπειρίες πλημμυρισμένες εικόνες και συναισθήματα.
Με αφορμή τις συναυλίες του στην Κρήτη, στον τόπο του, όπως λέει, κάναμε μαζί του μια κουβέντα. Για τη δημιουργία, την κρίση, την πολιτική... Κι εκείνος με θάρρος, όπως πάντα, και χωρίς να μασά τα λόγια του - τέτοιος είναι ο Κραουνάκης - μας μίλησε για τους πολιτιστικούς φορείς που δεν τον προτιμούν, για τα περίπου 3.000 τραγούδια που έχει γράψει, για τους Έλληνες που μπορούν, για την «εξουσίλα», που μεταμορφώνει τους ανθρώπους...
Συνέντευξη στη Μαίρη Καριωτάκη
* Είστε σαράντα χρόνια στη δισκογραφία κι όμως στην Κρήτη δε σας έχουμε πολυδεί. Τι έγινε και δε συναντηθήκαμε;
«Όποτε κλήθηκα, ήμουν παρών. Στ' Ανώγεια το 2002 φτιάξαμε τις "Φωνές του Νότου", πιο παλιά ήμουν από τους πρωτεργάτες του Χανιώτικου Θεατρικού Εργαστηρίου. Ίσως μάλλον δεν ήμουν ποτέ σε προτίμηση στους πολιτιστικούς φορείς των Δήμων, παρ' όλες μου τις προσπάθειες. Έπαιξα το '11 στο Ηράκλειο, μετά από πολλούς κόπους και παρακάλια. Ακόμα, μαζί με τις "Φωνές του Νότου" είχαμε μια σπουδαία συναυλία στους Αποστόλους στο Αμάρι, για τους αποθαμένους μας. Ήταν σπουδαία βραδιά. Γνώρισα ένα μαντιναδόρο γέροντα, σύντροφο του παππού μου του Σταμάτη. Φέτος από νωρίς βρήκαμε μια καλή συνεννόηση με το φίλο Μιχάλη Αεράκη και το ΔΗΠΕΘΕΚ, και τα καταφέραμε».
* Ήταν θέμα κόστους;
«Δεν ήταν ποτέ θέμα κόστους. Είναι γνωστό ότι είμαι από τους πρώτους που έριξαν τα κόστη από το '10, για να είναι εφικτή η επικοινωνία. Δε με προτιμούσαν. Είχα μια πίκρα γι' αυτό. Το ομολογώ. Αλλά ξέρετε, πάντα πιστεύω ότι, όταν έρχεται η ώρα, είναι η σωστή. Αυτή η παράσταση, ταξίδι ζωής για μένα, έχει λόγο να παιχτεί. Θα 'κανα τα πάντα για να έρθουμε...».
* Η παράσταση έχει τίτλο "Όλοι ένα - Φίλα με". Τρεις γενιές τραγούδια. Είναι μιας μορφής απολογισμός;
«Όχι. Είναι ξαναγέννημα. Έτσι ένιωθα. Κι έτσι είπαν όσοι ήρθανε. Είναι ξαναντάμωμα με όσα μας ενώσανε με την κοινωνία όλα αυτά τα χρόνια. Δεν αγαπώ τα αφιερώματα. Ούτε τους απολογισμούς. Είμαι εργάτης της καθημερινότητας. Είναι ένα ταξίδι... με τα πιο απλά υλικά, τρεις μουσικοί κι εγώ και πέντε προσωπικότητες που ο καθένας τους είναι κομμάτι μου και άνωθεν προστασία... Είναι μια καλή αφορμή να τραγουδήσουν οι άνθρωποι ό,τι αγάπησαν».
* Με πάνω από 3.000 τραγούδια που έχετε γράψει, πώς μπαίνετε στη διαδικασία της επιλογής; Πώς τα ξεχωρίζετε;
«Κράτησα μια διαδικασία αφήγησης που να δημιουργεί ένα μεγάλο παραμύθι στη βραδιά, ακόμα και όχι πολύ γνωστά μου κομμάτια, αλλά αναγκαία να γεννηθεί ποιητικό γεγονός... Τράβαγα κλωστές από εποχές και κοινά αισθήματα κυρίως.
Υπάρχουν και πέντε μικρά στάσιμα σημαντικών κειμένων, Χουρμούζης, Σαίξπηρ, Λόρκα, Ντάριο Φο, που συντελούν στην ολοκλήρωση μιας ποιητικής πίστης, ας το πω έτσι. Είναι κείμενα που καθόρισαν την καλλιτεχνική μου υπόσταση. Και τραγούδια απ' όλες τις εποχές μου. Ένα σκηνικό, σαν πολυόργανο. Σκαμνιά και ξύλα που χτυπάνε, κομμάτια από μια ντραμς, δύο πιάνα, ένα μπουζούκι, κιθάρα, ένα βιολοντσέλο. Στη δομή φρόντισα να υπάρχουν στοιχεία από Λειτουργία και Αριστοφάνη... στην ουσία δύο εκφάνσεις λατρείας που περιέχω σαν πολιτισμός».
* Μουσικές για το θέατρο, την τηλεόραση, το σινεμά. Τραγούδια για τον έρωτα, την αγάπη, το χωρισμό. Τραγούδια σατυρικά, δεικτικά... πώς μπορεί ένας άνθρωπος να μιλά για τόσα διαφορετικά πράγματα και μάλιστα να το κάνει καλά;
«Είμαι συνθέτης παντός καιρού. Ο καλός ο μύλος όλα τ' αλέθει, λέγανε οι δάσκαλοί μου. Αυτό. Κάθε φορά κι ένα ταξίδι».
* Με τη Λίνα Νικολακοπούλου κάνατε την ποίηση, mainstream. Αλήθεια, υπάρχει περίπτωση να ξαναγραφτούν κομμάτια σαν τη "Σωτηρία της ψυχής", το "Ανθρώπων έργα", το "Μαμά γερνάω";
«Φυσικά θα ξαναγραφτούν. Ο καθένας μας κάνει γέφυρα στην εποχή που διανύει. Οι ποιητές είναι παρόντες. Πάντα».
* Αν σας ζητούσα να ξεχωρίσετε τρεις στιγμές από τη μέχρι τώρα πορεία σας, αυτές θα ήταν;
«Η αληθινή απολογία του Σωκράτη του Βάρναλη. Η γνωριμία μου με τον Χατζιδάκι, τον Μίκη και τον Ξαρχάκο. Η Λίνα Νικολακοπούλου για όλη μου τη ζωή».
* Μετά την περιοδεία της παράστασης, τι έχει σειρά;
«Ο Κολοκοτρώνης στη Μικρή Επίδαυρο μέσα Ιουλίου, ο λόγος του στην Πνύκα, με την Ελένη Ουζουνίδου. Επανάληψη του "Όλοι ένα" στην Αθήνα, αρχές του χειμώνα. Μια εξαιρετική συνεργασία με το Θέατρο Τέχνης, μ' ένα εμβληματικό έργο...».
* Είμαστε 6 χρόνια στα μνημόνια. Μια οικονομία που καταρρέει και μια κοινωνία που στην πλειοψηφία της προσπαθεί να κρατηθεί ζωντανή και αξιοπρεπής. Αρχικά, μπορεί να υπάρξει δημιουργία σε τέτοιες συνθήκες;
«Αλίμονο αν δεν μπορεί. Τώρα είναι που πρέπει να μπορεί. Αλλιώς είμαστε σαπιοκοιλιάδες, άχρηστοι... συγνώμη για τη λέξη. Ό,τι καταρρέει ήταν πήλινο. Αξιοπρέπεια είναι να αγωνίζεται κανείς καθημερινά για τη ζωή και το μέλλον της Κοινότητας. Αφήσαμε χρόνια τους κλέφτες επάνω. Από τη σύγκρουση οι κοινωνίες ξαναγεννάνε τους εαυτούς τους».
* Μια κοινωνία σε κρίση, στο καθημερινό μαγκανοπήγαδο προλαβαίνει να ασχοληθεί με τον πολιτισμό και την κουλτούρα;
«Έχω να σας πω πως ναι. Γιατί εκεί είναι η γιατρειά. Είναι όλοι παρόντες, αν κάτι αξίζει. Άλλωστε, είναι δουλειά των καλλιτεχνών να δημιουργήσουν. Να εκθέσουν το αποτέλεσμά τους. Και να κριθούν γι' αυτό».
* Είστε από αυτούς που δε φοβούνται να εκφράσουν τη γνώμη τους για καθετί που απασχολεί τη χώρα. Αλήθεια, δε θα ήταν πιο "βολικό" να μην εκφράζεστε, και κυρίως εναντίον του πολιτικού συστήματος;
«Δε μ' ενδιαφέρει να κάνω αυτό που είναι πιο βολικό. Ποτέ δεν το έκανα. Είναι εκτός της φύσης μου, κι επιτρέψτε μου, και της καταγωγής μου.
Ακουστέ, εγώ είμαι καλλιτέχνης, δε μ' ενδιαφέρει ούτε καμιά κυβέρνηση, ούτε οι υπουργοί της. Η δουλειά μου είναι να κάνω ιάματα για τον κόσμο και να 'μαι αμείλικτος όταν κάτι γίνεται εναντίον του».
* Στηρίξατε την αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό. Μετά από ενάμιση χρόνο ΣΥΡΙΖΑ, τι λέτε, δικαιωθήκαμε ή πάλι κορόιδα πιαστήκαμε; Κι αν όχι ο ΣΥΡΙΖΑ, ποιος;
«Στήριξα... και παρακαλώ να διορθώσετε, το ξεκούμπισμα των αθλίων. Δεν πιστεύω στους πολιτικούς. Είναι υποχρεωμένοι να λένε ψέματα για να κερδίσουν και μετά μπαίνουν στην εξουσίλα, που όσο καλός άνθρωπος και να 'σαι... σε διαμορφώνει.
Παρακολουθώ, κρίνω και δεν πιστεύω ότι μια ψήφος είναι αρκετή για να στρώσει ο τόπος.
Το καλύτερο μέρος της γης... στη χειρότερη διαχείριση εδώ και δεκαετίες.
Επιτρέψτε μου να ξεχωρίσω την Κρήτη. Εδώ ανθεί κάτι ερήμην κυβερνήσεων. Πολιτισμός, εφευρέσεις, προϊόντα, ακόμα και ο τρόπος προβολής, τα βίντεο που κυκλοφορούν διαφέρουν πολύ από οπουδήποτε αλλού. Κάτι σημαίνει αυτό. Κάθε τόπος ορίζει την τύχη του. Δεν πιστεύω ότι τα κόμματα μπορούν... Οι Έλληνες μπορούν».
ΚΡΗΤΗ
Πού θα δοθούν παραστάσεις
O Σταμάτης Κραουνάκης ταξιδεύει στην Κρήτη και μας κάνει «όλους ένα». Παραστάσεις θα δοθούν:
- Την Πέμπτη 30 Ιουνίου στο λόφο Ιμπραήμ Χαν, στο φρούριο Φορτέτζα στο Ρέθυμνο, στις 9:30 το βράδυ. Προπώληση στο κιόσκι της πλατείας Τεσσάρων Μαρτύρων.
- Την Παρασκευή 1 Ιουλίου στο Ανοιχτό Θέατρο "Τεχνόπολις" στο Ηράκλειο, στις 9:30 το βράδυ. Προπώληση στο βιβλιοπωλείο "Ελευθερουδάκης" και στον πολυχώρο "Τεχνόπολις".
- Τη Δευτέρα 4 και την Τρίτη 5 Ιουλίου στο Θέατρο Ανατολικής Τάφρου στα Χανιά, στις 9:30 το βράδυ. Προπώληση στο κιόσκι της Δημοτικής Αγοράς.
- Την Τετάρτη 6 Ιουλίου στο Πέτρινο Θέατρο στα Νωπήγεια Χανίων, στις 9:30 το βράδυ. Προπώληση στο τουριστικό γραφείο Balos Travel.
- Την Παρασκευή 8 Ιουλίου στο 3ο Δημοτικό Σχολείο Σητείας, στις 9:30 το βράδυ. Προπώληση στο καφέ "Εν Πλω".
Για όλες τις πόλεις, ηλεκτρονική προπώληση Viva.gr - 11876.
Συντελεστές
Το σκηνικό έχει επιμεληθεί ο Γιάννης Μουρίκης, στους φωτισμούς είναι ο Κώστας Μπλουγουράς, στα κοστούμια η Μαρία Καραπούλιου, στον ήχο οι Δημήτρης Σωτηρόπουλος και Κώστας Χριστοφής, ενώ βοηθός σκηνοθέτη είναι ο Χρήστος Μουστάκας.
Παραγωγή: Ομάδα Ελληνικού Μουσικού Θεάτρου "Σπείρα Σπείρα". Οργάνωση παραγωγής: Ελένη Συροπούλου. Προβολή και επικοινωνία: Δέσποινα Κραουνάκη. Σχεδιασμός προγράμματος: Χρήστος Μουστάκας.
Οι τιμές των εισιτηρίων: Για όλες τις παραστάσεις η γενική είσοδος είναι 16 ευρώ. Το νεανικό-φοιτητικό εισιτήριο έως 26 ετών κοστίζει 12 ευρώ, όπως και το εισιτήριο για άνεργους και ΑμεΑ.
