default-image

Όταν ο Ανδρέας κατέβηκε από το "τρένο"

Ελλάδα
Όταν ο Ανδρέας κατέβηκε από το "τρένο"

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ήταν χαράματα της 23ης Ιουνίου του 1996, ακριβώς 20 χρόνια πριν, όταν οι Έλληνες μάθαιναν ότι ο Πρωθυπουργός τους και ηγέτης του ΠΑΣΟΚ δεν βρίσκεται πια στη ζωή.

Μετά από την σοβαρή επιβάρυνση της υγείας του, στις 21 Νοεμβρίου του 1995 λίγους μήνες δηλαδή προτού αφήσει τα εγκόσμια, εισάγεται εσπευσμένα στο Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Οι πιέσεις που του ασκούνται τον αναγκάζουν να υπογράψει, τον Ιανουάριο του 1996, την παραίτησή του, δηλώνοντας ότι «τα προβλήματα της χώρας δεν μπορούν να περιμένουν». Αποσύρεται από την πολιτική στις αρχές του 1996.

Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου πεθαίνει έπειτα από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του, στην Εκάλη. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου «Τα αποτελέσματα της νεφρικής βιοψίας έδειξαν εκτεταμένες βλάβες των νεφρικών σωληναρίων επί εδάφους προηγηθείσης σωληναριακής νεκρώσεως. Τα σπειράματα εμφανίζουν ολικές ή μερικές σκληρυντικές αλλοιώσεις, αλλά στοιχεία σπειραματονεφρίτιδας δεν παρατηρήθηκαν. Στοιχεία συνηγορούντα υπέρ μιας συστηματικής νόσου (π.χ. αγγειϊτιδας) δεν αναγνωρίσθηκαν στο εξετασθέν υλικό. Παρομοίως δεν αποδείχθηκαν στοιχεία ειδικής φλεγμονής ή κακοήθειας».

Η τηλεοπτική κάλυψη της κηδείας του

Υπήρξε ηγέτης με ευρύτατη λαϊκή αποδοχή. Σε έρευνα της εφημερίδας Καθημερινή το 2007, η πρώτη κυβέρνησή του αναδείχθηκε η καλύτερη της Μεταπολίτευσης και ο ίδιος ο σημαντικότερος πρωθυπουργός της περιόδου. Ομοίως, σε δημοσκόπηση για την εφημερίδα Real News το 2010 και σε έρευνα της εταιρείας ALCO το 2013, ψηφίσθηκε ως ο καλύτερος πρωθυπουργός μετά το 1974. Από την άλλη δημιούργησε πολλούς φανατικούς εχθρούς στο εσωτερικό, και προκάλεσε συχνά την αγανάκτηση της δυτικής κοινής γνώμης και σωρεία επικριτικών κειμένων στα δυτικά ΜΜΕ.

Ήταν ίσως ο πολιτικός με τη μεγαλύτερη συμβολή στη διαμόρφωση του πολιτικού και κομματικού συστήματος στη σύγχρονη Ελλάδα. Ανέτρεψε τον κυρίαρχο πολιτικό διαχωρισμό «Εθνικόφρονες-Κομμουνιστές» και στη θέση του επέβαλλε το δίπολο «Δεξιά-Αντιδεξιά». Το ΠΑΣΟΚ που δημιούργησε ήταν το πρώτο κόμμα εξουσίας στην ελληνική ιστορία με μαζική οργάνωση (στα πρότυπα του ΚΚΕ), αντί του παραδοσιακού κόμματος στελεχών, ένα πρότυπο οργάνωσης που θα υιοθετούσε από τον Παπανδρέου και η Νέα Δημοκρατία.

Οι κυβερνητικές επιτυχίες

Από το κυβερνητικό του έργο ξεχωριστή θέση στη νεοελληνική πολιτική ιστορία έχουν η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης, ο εκδημοκρατισμός του συνδικαλιστικού κινήματος, αλλά και των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, η δημιουργία του Εθνικού Συστήματος Υγείας και του ΑΣΕΠ και η συνταγματική αναθεώρηση του 1985-1986, η οποία παγίωσε το σύστημα κοινοβουλευτικής εξουσίας που ισχύει έως και σήμερα, περιορίζοντας δραστικά τις «βασιλικές» εξουσίες του Προέδρου.

Άλλες σημαντικές τομές των κυβερνήσεών του ήταν η νομιμοποίηση του πολιτικού γάμου, η ψήφος στα 18, η εισαγωγή του μονοτονικού συστήματος γραφής (1982), οι αλλαγές στο Οικογενειακό Δίκαιο όπως η καθιέρωση της ισότητας των δύο φύλων και η απαγόρευση του αναχρονιστικού θεσμού της προίκας, η κατάργηση πλείστων μεταταξικών και μετεμφυλιακών νόμων, όπως αυτοί του τεντιμποϊσμού και της κατασκοπείας, η άσκηση ακηδεμόνευτης και πολυδιάστατης εξωτερικής πολιτικής και η μεγάλη ενίσχυση των Ενόπλων Δυνάμεων, η αναγνώριση της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και η παραχώρηση άδειας επιστροφής στην Ελλάδα στους πολιτικούς πρόσφυγες του Δημοκρατικού Στρατού.

Ο αποχαιρετισμός του Γιώργου

Ο γιος του και μελλοντικός Πρωθυπουργός της Ελλάδας Γιώργος, εκφώνησε έναν επικήδειο λόγο που έμεινε στη μνήμη όλων από τη φράση «Τα έμαθες τα νέα, Πατέρα;»…

«…Πατέρα, θέλουμε να σου μιλήσουμε με τον ίδιο τρόπο όπως κάθε φορά που συνέβαινε κάτι σημαντικό. Τα νέα είναι τα εξής: ένας σπουδαίος άνδρας, ένας μεγάλος επαναστάτης, ο πατέρας μας, έφυγε.

Και θέλουμε να σου πούμε κάτι ακόμα: Σε Αγαπάμε. Όλοι που μαζεύτηκαν εδώ, σε αγαπάνε. Όλοι μας ορφανέψαμε.

Γεια σου, Πατέρα».

Η ζωή του σε γεγονότα

  • Γεννήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 1919, στη Χίο. Γιος του αείμνηστου Γεωργίου Παπανδρέου και της Σοφίας Μινέικο.
  • 1941: Μετά την αποφυλάκιση του από την Ασφάλεια όπου κρατήθηκε και βασανίστηκε κατά το διάστημα της δικτατορίας του Μεταξά, τριτοετής τότε της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αναχωρεί για τις Η.Π.Α. και ακολουθεί πανεπιστημιακή σταδιοδρομία.
  • 1943-44: Kατετάγη εθελοντής στον Πολεμικό Ναυτικό των ΗΠΑ
  • 1943: Ανακηρύσσεται Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ. Η πανεπιστημιακή του εξέλιξη:
  • 1942-43: Βοηθός Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ
  • 1943-47: Υφηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ
  • 1946-47: Υφηγητής στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ
  • 1947-50: Ομότιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότας
  • 1950-51: Ομότιμος Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Νορθγουέστερν
  • 1951-55: Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότας
  • 1955-63: Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας (Μπέρκλεϊ)
  • 1956-59: Κοσμήτωρ της Οικονομικής Σχολής του ίδιου Πανεπιστημίου.
  • Το 1959 επιστρέφει για ένα χρόνο στην Ελλάδα, στα πλαίσια ερευνητικής αναπτυξιακής οικονομικής αποστολής.
  • Τον επόμενο χρόνο 1961, διορίζεται Πρόεδρος του Δ.Σ.και Γενικός Επιστημονικός Διευθυντής του Κέντρου Οικονομικών Ερευνών και ταυτόχρονα σύμβουλος της Τράπεζας της Ελλάδας (1961-62).
  • Η πολιτική του σταδιοδρομία αρχίζει το Φεβρουάριο του 1964, με την εκλογή του ως Βουλευτή Αχαΐας του Κόμματος της Ένωσης Κέντρου, της οποίας ηγείτο ο Γεώργιος Παπανδρέου στις εκλογές της 16.2.1964.
  • Μετά την νίκη της Ένωσης Κέντρου, διορίζεται αρχικά Υπουργός Προεδρίας της Κυβέρνησης και τον ίδιο χρόνο Αναπληρωτής Υπουργός Συντονισμού (1964-65). Συνοδεύει τον πατέρα του στο δύσκολο ταξίδι στις ΗΠΑ, όπου ο πρόεδρος Τζόνσον προσπάθησε να επιβάλει διμερείς ελληνοτουρκικές συνομιλίες για το Κυπριακό με στόχο την κατοχύρωση των τουρκικών συμφερόντων.
  • Όταν κηρύσσεται η δικτατορία των συνταγματαρχών, τον Απρίλιο του 1967, συλλαμβάνεται και τον επόμενο χρόνο αποφυλακίζεται και πηγαίνει στο εξωτερικό.
  • Στις 15 Ιανουαρίου του 1968 αναχωρεί για το Παρίσι και έπειτα εγκαθίσταται στη Σουηδία και μετά στον Καναδά.
  • Τον Φεβρουάριου του 1968 ιδρύει το Πανελλήνιο Απελευθερωτικό Κίνημα ( ΠΑΚ ), του οποίου γίνεται αρχηγός και το οποίο αναπτύσσει σημαντική δράση μέχρι την πτώση του δικτατορικού καθεστώτος, τον Ιούλιο του 1974.
  • Το 1968-69 είναι Καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Στοκχόλμης και από το 1969 μέχρι το 1974 Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γιορκ (Υork) στο Τορόντο.
  • Το 1970-71 διδάσκει και στο Πανεπιστήμιο του Michigan, σαν επισκέπτης, έως ότου πολιτική πίεση από την Αμερικανική κυβέρνηση αναγκάζει το πανεπιστήμιο να αθετήσει το συμβόλαιο της με τον Ανδρέα Παπανδρέου
  • Μόλις αποκαθίσταται η Δημοκρατία στην Ελλάδα, επιστρέφει από την εξορία και στις 3 Σεπτεμβρίου του 1974, ιδρύει το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα, το ΠΑ.ΣΟ.Κ., του οποίου γίνεται και Πρόεδρος.
  • Στις πρώτες εκλογές μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, που διενεργούνται το Νοέμβριο του 1974, το ΠΑ.ΣΟ.Κ. εκπροσωπείται με λίγους Βουλευτές (15 έδρες, 13,5% των ψήφων).
  • Στις επόμενες εκλογές (Νοέμβριος 1977 ), το ΠΑ.ΣΟ.Κ.κάνει ένα πρώτο σημαντικό άλμα, αφού διπλασιάζει τη δύναμή του (από 13,5% σε 25%) και γίνεται το πρώτο κόμμα της Αντιπολίτευσης με 93 Βουλευτές και ο Πρόεδρος του, Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
  • Στις εκλογές της 18ης Οκτωβρίου 1981 , το ΠΑ.ΣΟ.Κ. κατεβαίνει με το σύνθημα της Αλλαγής, και γνωρίζει ένα πραγματικό θρίαμβο, αναδεικνύοντας 173 Βουλευτές (48%).
  • Ο Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. σχηματίζει Κυβέρνηση η οποία ορκίζεται στις 21 Οκτωβρίου 1981. Στην Κυβέρνηση αυτή, ο Ανδρέας Παπανδρέου αναλαμβάνει, εκτός από Πρωθυπουργός και το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας.
  • Στις εκλογές του 1985 το ΠΑ.ΣΟ.Κ. εκλέγεται και πάλι πρώτο κόμμα αναδεικνύοντας 161 Βουλευτές (45,82%).
  • Στις εκλογές του 18 Ιουνίου του 1989 το ΠΑ.ΣΟ.Κ. παίρνει 39.15% (125 έδρες) στις εκλογές.
  • Στις 21 Σεπτεμβρίου του 1989 παραπέμπεται στο Ειδικό δικαστήριο (ΝΔ-ΣΥΝ) για υποκλοπές της ΕΥΠ, και στις 28 Σεπτεμβρίου παραπέμπεται στο Ειδικό δικαστήριο κατηγορούμενος γιά το σκάνδαλο Κοσκωτά.
  • Στις επαναληπτικές εκλογές της 5 Νοεμβρίου το ΠΑ.ΣΟ.Κ. ανεβάζει το ποσοστό του στα 40.7% με 128 έδρες. Στις εθνικές εκλογές στις 8 Απριλίου του 1990 παίρνει 38.6% με 123 έδρες. Ο Πρόεδρος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. γίνεται Αρχηγός της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης.
  • Στις 11 Μαρτίου του 1990 αρχίζει η δίκη Κοσκωτά-Τράπεζας Κρήτης και στις 17 Ιανουαρίου 1991 ο Ανδρέας Παπανδρέου αθωώνεται από το Ειδικό Δικαστήριο.
  • Στις 11 Οκτωβρίου του 1993 το ΠΑΣΟΚ έρχεται και πάλι στην εξουσία, με 48% και 170 έδρες.
  • Στις 23 Απριλίου του 1994 επισκέπτεται τον Λευκό Οίκο για πρώτη φορά ως πρωθυπουργός, προσκεκλημένος από τον πρόεδρο Κλίντον.
  • Στις 20 Νοεμβρίου του 1995 εισάγεται στο Ωνάσειο και στις 15 Ιανουαρίου του 1996 υπογράφει την επιστολή παραίτησης.
  • Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου χάνει τη μάχη με το θάνατο, μετά από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο στο σπίτι του στην Εκάλη.
  • Η σωρός του μεταφέρεται στη Μητρόπολη Αθηνών και εκτίθεται σε λαϊκό προσκύνημα.
  • Κηδεύεται στις 26 Ιουνίου 1996 μέσα σε κοσμοπλημμύρα με τιμές αρχηγού κράτους

Το Κίνημα Δημοκρατών Σοσιαλιστών Νομού Ηρακλείου θα τελέσει το Σάββατο 25 Ιουνίου 2016 και ώρα 11:00 π.μ. στον Ιερό Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου (Παναγίτσα Μασταμπά), τρισάγιο μνήμης και τιμής, με αφορμή τα 20 χρόνια από το θάνατο του αείμνηστου Ανδρέα Γ. Παπανδρέου.

Πηγές: neakriti.gr, wikipedia, protagon.gr

Επιμέλεια: Victor Κουμαντάκης

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News