default-image

Βρήκε θησαυρούς του 1840 στα σπίτια των Κρητικών

Κρήτη
Βρήκε θησαυρούς του 1840 στα σπίτια των Κρητικών

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι μνήμες σε κάθε διαδρομή της αναζητώντας υφαντά ξυπνούσαν έντονα καθώς κατάγεται από την Άνω Βιάννο και θυμάται ακόμα τη γιαγιά της που είχε αργαλειό και τις γυναίκες του χωριού, να τη βάζουν να πατάει σε πατητήρες. Αισθάνεται νοσταλγία κάθε φορά που βλέπει αργαλειό και υφαντά και η σκέψη «ταξιδεύει» στο παρελθόν  αλλά και στις σπάνιες δημιουργίες του 1932 που έχει θαυμάσει και άλλες του 1840 που απαιτούσαν τόση δουλειά που οι γυναίκες ύφαιναν μόλις ένα «δάχτυλο» την ημέρα!

Κάποια από τα υφαντά κινδυνεύουν να χαθούν και να ξεχαστούν στα σεντούκια των Κρητικών.

Πατανία δεξιμάτη

Μεταξωτή πετσέτα

Μια δασκάλα με πάθος για την παράδοση

Έτσι μπορεί η Αταλάντη Μιχελογιαννάκη - Καραβελάκη να είναι δασκάλα δημοτικού σχολείου στο Ηράκλειο αλλά η αγάπη της για την παράδοση αποτέλεσε τη φλόγα και κινητήριο δύναμη για ένα μεγάλο ταξίδι… Δεν δίστασε να πάρει στα χέρια της τη φωτογραφική μηχανή και να «οργώσει» για 5-6 χρόνια ολόκληρη την Κρήτη αναζητώντας και φωτογραφίζοντας σπάνια και καθημερινά υφαντά, πατανίες και κεντητές πετσέτες.

Κουμπελίδικο χαλί

Ο κόπος 6 χρόνων σε ένα λεύκωμα

Όλη η δουλειά της 56χρονης εκπαιδευτικού για τον σπάνιο θησαυρό της κρητικής παράδοσης περιλαμβάνεται στο λεύκωμα «Υφαίνοντας στην Κρήτη», είχε προηγηθεί ένα λεύκωμα για τα παραδοσιακά καφενεία.  Τι μπορεί να οδηγήσει μια δασκάλα με διδακτορικό στη φιλολογία και χρόνια εμπειρίας στις αίθουσες διδασκαλίας να ξεκινήσει μια μεγάλη έρευνα; Η απάντηση είναι απλή καθώς όπως αναφέρει η ίδια στο neakriti.gr « Ασχολούμαι ερασιτεχνικά με τη φωτογραφία και με ελκύει η παράδοση και ο πολιτισμός του τόπου μας. Αξιοποίησα λοιπόν τη γνώση μου στη φωτογραφία και ξεκίνησα αποτυπώνοντας όλα τα στάδια από τις πρώτες ύλες μέχρι την ύφανση, αποδίδοντάς τα στις φωτογραφία. Η ύφανση εξάλλου είναι μια πανάρχαια τέχνη».

Το λεύκωμα υφαίνοντας στην Κρήτη

«Όργωσε» την Κρήτη

Δεν δίστασε παρά την κούραση, τις δυσκολίες και τις μεγάλες αποστάσεις να φτάσει από τα Σφακιά μέχρι Βιάννο και από το Ηράκλειο ,το Ρέθυμνο έως τη Σητεία. Όπως σχολίασε η κα Μιχελογιαννάκη - Καραβελάκη κατέγραψε ζωντανές μαρτυρίες από Κρητικιές που υφαίνουν ή έχουν στη διάθεσή τους υφαντά, καθώς τα θεωρεί έργα τέχνης με πνευματικά, ιστορικά, αισθητικά και πολιτιστικά στοιχεία που κρατούν αιώνες. Μεγάλο μέρος της συλλογής ανήκει στην Θεανώ Μεταξά ενώ κάποια υφαντά ανήκουν στην προσωπική συλλογή της δασκάλας.

Το υφαντό που διακρίθηκε το 1932 στην έκθεση Θεσ/νίκης

Σπάνιο υφαντό του 1932

Όλη η διαδικασία της καταγραφής σημαδεύτηκε από στιγμές συγκίνησης και νοσταλγίας. Όπως θυμάται η 56χρονη δασκάλα « ένα από τα υφαντά που με συγκίνησε ανήκε στην κα Φραγκάκη στον Κρούστα και το συνόδευε ένα δίπλωμα που της απένειμαν το 1932 στην έκθεση Θεσσαλονίκης. Της είχαν ζητήσει να τους στείλει ένα υφαντό το οποίο τελικά ύφανε η μητέρα της. Τελικά έφερε το μονόγραμμα του ανθρώπου που το ύφανε, αποτέλεσε έκθεμα της έκθεσης και μάλιστα διακρίθηκε».

Κουσκουσές του 1840

Ύφαινε ένα «δάχτυλο» την ημέρα!

«Το δεύτερο που με συγκίνησε ήταν ένας κουσκουσές που ύφανε μια γυναίκα από τη Νεάπολη Λασιθίου. Ήταν τόσο απαιτητική η δουλειά του που ύφαινε ένα δάχτυλο δηλαδή ένα πόντο την ημέρα. Αποτυπώνει μάλιστα πολλά κρητικά μοτίβα», τόνισε.

 Όπως εξηγεί η κα Μιχελογιαννάκη - Καραβελάκη άλλα ήταν τα υφαντά που υφαίνονταν για να συνοδεύουν χαρές και άλλα τις λύπες, ενώ υπήρχαν και αυτά της καθημερινότητας.

Χειρόχτενα που χρηισμοποιούσαν οι υφάντρες

Τα τραγούδια στο ρυθμό του αργαλειού

Μάλιστα το εντυπωσιακό και λεπτομερές λεύκωμα περιλαμβάνει και τα τραγούδια, τις μαντινάδες και τα δίστιχα που έλεγαν οι υφάντρες στο ρυθμικό τόνο του αργαλειού και του πετάλου . Επειδή συχνά ξενυχτούσαν τα παλικάρια έστηναν καντάδες περιμένοντας να δουν την αγαπημένη τους. Στιγμές και βιώματα που περνούν πλέον από γενιά σε γενιά, όπως τα σπάνια υφαντά της Κρήτης που περιλαμβάνονται στο λεύκωμα το οποίο δεν θα μπορούσε να είχε γίνει πραγματικότητα χωρίς τη βοήθεια του Λυκείου Ελληνίδων Αγίου Νικολάου που κάλυψε το κόστος της έκδοσης.  

Η συνέντευξη της κυρίας Μιχελογιαννάκη - Καραβελάκη στην εκπομπή "Καλό μεσημέρι"

Ρεπορτάζ: Φιλία Σαριδάκη

Φωτογραφίες:Αταλάντη Μιχελογιαννάκη - Καραβελάκη  

ΤΑ ΝΕΑ του neakriti.gr στο Google News