Εκτενής ενημέρωση για τον τρόπο χορήγησης της ετήσιας άδειας δίνει η ΓΣΕΕ και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων και Ανέργων, επιχειρώντας να δώσει απαντήσεις στις όποιες απορίες δημιουργούνται γύρω από το θέμα σε μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα. Σε ό,τι αφορά το χρόνο χορήγησης της άδειας, όπως αναφέρεται, αυτός καθορίζεται μετά από συμφωνία μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη.
Οι μισοί τουλάχιστον εργαζόμενοι μιας επιχείρησης πρέπει να πάρουν την άδεια μέσα στο χρονικό διάστημα από 1 Μαΐου μέχρι 30 Σεπτεμβρίου. Ο εργοδότης υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια εντός δύο μηνών από την ημέρα που διατυπώθηκε το σχετικό αίτημα. Επίσης υποχρεούται να χορηγήσει την άδεια πριν τη λήξη του ημερολογιακού έτους.
Ετήσια άδεια
Βάση χορήγησης της ετήσιας άδειας με αποδοχές των εργαζομένων, ορίζεται το ημερολογιακό έτος. Μάλιστα, έχει κατοχυρωθεί το δικαίωμα λήψης αναλογικής άδειας από τον πρώτο μήνα εργασίας. Κατά το πρώτο ημερολογιακό έτος που προσελήφθη ο εργαζόμενος, ο εργοδότης υποχρεούται να του χορηγήσει μέχρι 31 Δεκεμβρίου αναλογία των ημερών αδείας που δικαιούται, σύμφωνα με το χρόνο απασχόλησης.
Κάθε εργαζόμενος με σχέση εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου δικαιούται από την έναρξη της εργασίας του μέχρι τη συμπλήρωση δωδεκαμήνου να λάβει το ποσοστό της άδειάς του. Η αναλογία αυτή υπολογίζεται βάσει 20 εργάσιμων ημερών ετήσιας άδειας για όσους εργάζονται επί πέντε μέρες την εβδομάδα και 24 εργάσιμων ημερών για όσους εργάζονται έξι μέρες την εβδομάδα. Κατά το δεύτερο ημερολογιακό έτος, αφού ο εργαζόμενος συμπληρώσει δωδεκάμηνη εργασία, δικαιούται άδεια 21 ημερών επί πενθήμερης απασχόλησης και 25 ημερών επί εξαήμερης απασχόλησης.
Για το τρίτο και τα επόμενα εργασιακά έτη ο εργαζόμενος δικαιούται από την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους την κανονική ετήσια άδειά του με αποδοχές, δηλαδή 22 ημέρες για πενθήμερη εργασία και 26 ημέρες για εξαήμερη. Μετά τη συμπλήρωση 10 ετών εργασίας στον ίδιο εργοδότη ή προϋπηρεσίας 12 ετών σε οποιοδήποτε εργοδότη, ο εργαζόμενος δικαιούται άδεια 25 εργάσιμων ημερών, αν απασχολείται 5 ημέρες την εβδομάδα, και 30 εργάσιμων ημερών, αν απασχολείται 6 μέρες την εβδομάδα. Μετά τη συμπλήρωση 25ετούς υπηρεσίας σε οποιοδήποτε εργοδότη οι εργαζόμενοι δικαιούνται μία επιπλέον ημέρα άδειας, δηλαδή 26 ημέρες για πενθήμερη εργασία και 31 μέρες για εξαήμερη εργασία.
Κατάτμηση άδειας
Κατάτμηση της άδειας επιτρέπεται σε περισσότερες από δύο περιόδους, από τις οποίες η μία πρέπει να είναι τουλάχιστο 10 συνεχών εργάσιμων ημερών, επί πενθημέρου απασχόλησης, και 12 εργάσιμων ημερών, επί εξαημέρου. Αν ο εργαζόμενος είναι ανήλικος, η ελάχιστη διάρκεια της τμηματικής άδειας είναι τουλάχιστον 12 ημερών, εφόσον το ζητήσει ο εργαζόμενος. Η κατάτμηση της άδειας επιτρέπεται σε 3 περιπτώσεις χωρίς την έγκριση της Επιθεώρησης Εργασίας:
Α. Σε δύο περιόδους όταν υπάρχει σοβαρή ή επείγουσα ανάγκη της επιχείρησης. Στην περίπτωση αυτή, η ελάχιστη διάρκεια της πρώτης περιόδου δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 5 ημερών για πενθήμερη εργασία και των 6 ημερών για εξαήμερη, καθώς και 12 ημερών εάν ο εργαζόμενος είναι ανήλικος.
Β. Σε περισσότερες από δύο περιόδους, αν το ζητήσει ο εργαζόμενος. Ο εργοδότης, στην περίπτωση αυτή, μπορεί να καθορίσει το τμήμα των 10 ή 12 ημερών που δικαιούται ο εργαζόμενος σε χρόνο που θα κρίνει ο ίδιος. Για τις υπόλοιπες ημέρες, αν υπάρχει μεταξύ τους διαφωνία, μπορεί να επιληφθεί η Επιθεώρηση Εργασίας.
Γ. Η τρίτη αναφέρεται σε επιχειρήσεις που απασχολούν τακτικό και εποχικό προσωπικό, λόγω είδους και αντικειμένου εργασιών, οπότε ο εργοδότης μπορεί να χορηγεί το τμήμα της άδειας των 10 ή 12 εργάσιμων ημερών οποτεδήποτε εντός του ημερολογιακού έτους. Η άδεια χορηγείται αυτούσια και πληρώνεται ολόκληρη κατά τη λύση της εργασιακής σχέσης.
ΕΠΙΔΟΜΑ
Ο εργαζόμενος δικαιούται στη διάρκεια της άδειάς του τις αποδοχές που θα έπαιρνε αν εργαζόταν κανονικά με πλήρη απασχόληση. Στις αποδοχές αυτές συμπεριλαμβάνονται όλα τα καταβαλλόμενα μηνιαία επιδόματα (σε χρήμα ή σε είδος) και οι προσαυξήσεις. Δικαιούται επίσης επίδομα αδείας, το οποίο είναι ίσο με τις αποδοχές των ημερών άδειας, με ανώτατο όριο το 1/2 του μισθού για τους αμειβόμενους με μισθό, ή τα 13 ημερομίσθια για τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο.
Ο εργοδότης υποχρεούται να προκαταβάλει τις αποδοχές και το επίδομα αδείας στον εργαζόμενο στην αρχή της άδειας. Στην περίπτωση που ο εργοδότης δε χορηγεί την άδεια που ζήτησε ο εργαζόμενος, οφείλει να καταβάλει τις αποδοχές του χρόνου αδείας με προσαύξηση 100%. Σημειώνεται πως με τη νέα online εφαρμογή του ΚΕΠΕΑ δίνεται η δυνατότητα οι εργαζόμενοι να υπολογίσουν μόνοι τους την άδεια που δικαιούνται (http://kepea.gr/calc-epidoma-adeias.php).
ρεπορτάζ: Μαρία Αντωνογιαννάκη
