Τα χρόνια της κρίσης είδαμε χιλιάδες νέους επιστήμονες να μεταναστεύουν στο εξωτερικό για την εξεύρεση μιας αξιοπρεπούς εργασίας. Μαζί με αυτούς, όμως, μεταναστεύουν και άλλοι πολλοί: Ειδικευμένοι αλλά και ανειδίκευτοι εργάτες, μάγειρες, σερβιτόροι... Μ' αυτούς δεν έχουμε ασχοληθεί και πολύ. Ίσως επειδή... δεν πρόκειται για τα «καλύτερα μυαλά της χώρα μας που φεύγουν στο εξωτερικό».
Πρόκειται, όμως, για ανθρώπους με μυαλό και μ' αισθήματα. Με οικογένειες και υποχρεώσεις. Πρόκειται για Έλληνες όλων των ηλικιών, που καλούνται πλέον να δουλέψουν περισσότερες ώρες, με λιγότερα χρήματα, συχνά χωρίς ένσημα και καμία εργασιακή ασφάλεια... Οι άνθρωποι αυτοί ωθούνται στο δρόμο της οικονομικής μετανάστευσης, δυστυχώς, συχνά για να διαπιστώσουν ότι και στο εξωτερικό οι συνθήκες έχουν δυσκολέψει πολύ.
Ειδικά στη Γερμανία, όπου απευθύνεται το μεγαλύτερο ποσοστό των μη επιστημόνων που ξενιτεύονται.
Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση νεαρού Ηρακλειώτη, που δούλευε ένα ταξί μαζί με τον πατέρα του. Η κρίση περιόρισε δραματικά την "πολυτέλεια" των μετακινήσεων με ταξί για τους Έλληνες και οι τουρίστες του καλοκαιριού δεν έφταναν για να θρέψουν δύο οικογένειες... Έτσι, ο νεαρός αποφάσισε να πάει λίγα χρόνια στη Γερμανία, να δουλέψει ως σερβιτόρος και να επιστρέψει με κομπόδεμα όταν ομαλοποιηθεί η οικονομική κατάσταση της χώρας.
Στη Γερμανία προσγειώθηκε απότομα όταν διαπίστωσε ότι η αμοιβή του μόλις έφτανε τα 1.000 ευρώ για εργασία από τις 8 το πρωί μέχρι τις 5 το απόγευμα και με λιγότερα από 1 ρεπό την εβδομάδα. Επιπλέον, όση ώρα δε σέρβιρε, περνούσε στη δικαιοδοσία του μάγειρα για βοήθεια στη λάντζα και τον καθαρισμό της κουζίνας.
Με δεδομένο ότι το ωρομίσθιο και με το ταξί του πατέρα του έβγαινε περίπου το ίδιο, ο συγκεκριμένος Ηρακλειώτης λίγους μήνες μετά επέστρεψε στην Κρήτη. Αλλά εκείνος είχε την επιλογή... Υπάρχουν άλλοι που δεν την έχουν...
Το γεγονός ότι δεν είναι πάντα ρόδινα τα πράγματα στο εξωτερικό επιβεβαιώνει ο πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Ηρακλείου Στέλιος Βοριάς. Όπως λέει, «δυστυχώς, τα πράγματα έχουν δυσκολέψει και στο εξωτερικό, ειδικά στη Γερμανία. Και αυτό που μας στεναχωρεί περισσότερο είναι πως μαθαίνουμε ότι κάποιοι Έλληνες, που αναγκάζονται να μεταναστεύσουν, πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης όχι από ξένους, αλλά από Έλληνες. Ερωτηθείς σχετικά με τις χώρες και τους κλάδους στους οποίους έχει παρατηρηθεί η εκμετάλλευση αυτή, ο κ. Βοργιάς απαντά πως πρόκειται «κυρίως για τη Γερμανία και για το χώρο της εστίασης».
Όμως στην Ελλάδα έχουμε τουρισμό... Είμαστε παντού γεμάτοι ταβέρνες. Ειδικά τώρα το καλοκαίρι είναι οι περισσότερες γεμάτες. Για να μπορούν να λειτουργούν, σίγουρα θα χρειάζονται προσωπικό... Πολύ... Άρα γιατί κάνουμε... "εξαγωγή" μαγείρων και σερβιτόρων; Η απάντηση είναι δυσάρεστη μεν, απλή δε...
«Όλο αυτό που έχει συμβεί στην Ελλάδα έχει τραβήξει τις εργασιακές σχέσεις προς τα κάτω. Εργαζόμενοι με εμπειρία και εξειδίκευση καλούνται πλέον να δουλέψουν περισσότερες ώρες με λιγότερα χρήματα», αναφέρει ο κ. Βοργιάς και συνεχίζει: «Μεγάλο πλήγμα έχει δεχτεί ο κλάδος των μαγείρων. Μιλάμε για καταξιωμένους σεφ, που καλούνται να δουλεύουν πολλές ώρες, με απίστευτη πίεση, για 850 και 1.000 ευρώ. Και καλά όταν υπήρχε ένα ταμείο ανεργίας κάποτε. Τώρα που και σ' αυτό μπαίνουν λιγότεροι εργαζόμενοι και για μικρότερο χρονικό διάστημα, καταλαβαίνουμε ότι υπάρχουν εποχικοί εργαζόμενοι που δεν έχουν κίνητρο για να δουλέψουν στη χώρα τους».
Κάθε μέρα και χειρότερα...
Οι αρνητικές εξελίξεις στο ασφαλιστικό είναι ένας επιπλέον λόγος που κάνει τη ζυγαριά των νέων εργαζομένων να κλίνει προς την πλευρά της μετανάστευσης. Οι μεγάλες ανατροπές που έρχονται στο ασφαλιστικό οδηγούν σε μελλοντικές συντάξεις των 500 ευρώ και αυτά με περισσότερα χρόνια εργασίας. Για παράδειγμα, ένας νέος ασφαλισμένος με 20 συντάξιμα χρόνια υπολογίζεται ότι θα πάρει σύνταξη 484 ευρώ και σε μεγαλύτερη ηλικία...
Κι αν κάποτε τα 20 συντάξιμα χρόνια ήταν 20 ημερολογιακά έτη, πλέον αυτό δεν ισχύει. Ολοένα και αυξάνονται οι εργαζόμενοι που υποαπασχολούνται, ενώ πάνω από ένα εκατομμύριο εργαζόμενοι εργάζονται χωρίς να πληρώνονται, αλλά "κάνει να παίρνουν"...
Σύμφωνα με στοιχεία της έρευνας του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ:
- Στον ιδιωτικό τομέα ένας στους δύο μισθωτούς λαμβάνει καθαρά κάτω από 800 ευρώ (14,5% μέχρι 499 ευρώ, 22% μεταξύ 500 και 699 ευρώ, και 13,5% μεταξύ 700 και 800 ευρώ). Το 18,6% λαμβάνει από 800 έως 1.000 ευρώ και ένα ποσοστό της τάξης του 15,7% λαμβάνει άνω των 1.000 ευρώ, ενώ μόνο το 5,9% λαμβάνει περισσότερα από 1.300 ευρώ. Παράλληλα, αξιοσημείωτη είναι και η πτώση της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού, καθώς την περίοδο 2010-2015 μειώθηκε κατά 24,7%.
- Περίπου 1.200.000 εργαζόμενοι αμείβονται με καθυστέρηση από 3 έως και 12 μήνες, ενώ διαδεδομένο είναι πλέον το φαινόμενο της πληρωμής σε είδος. Σχεδόν μισό εκατομμύριο είναι οι υποαπασχολούμενοι μέχρι 4 ώρες επισήμως την ημέρα, με τις μισές αποδοχές. Άλλοι 1,5-2 εκατ. αναγκάζονται να δουλέψουν αμειβόμενοι με "μαύρα".
- Ο αριθμός των προσλήψεων με συμβάσεις μερικής απασχόλησης και εκ περιτροπής εργασίας, δηλαδή οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, αυξάνεται συνεχώς, με ανάλογη υποχώρηση των προσλήψεων πλήρους απασχόλησης.
- Ο ένας στους δύο νέους είναι άνεργος, ενώ οι 7 στους 10 είναι μακροχρόνια άνεργοι. Συνολικά 907.623 άνεργοι σήμερα βρίσκονται στο περιθώριο και δε λαμβάνουν καμία απολύτως στήριξη από τον ΟΑΕΔ, ούτε ως επίδομα ανεργίας, ούτε ως επιδότηση απασχόλησης.
