Κάθε χρόνο, την Τρίτη του Πάσχα, το φαράγγι της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας, στο Καινούργιο Χωριό του δήμου Χερσονήσου, κατακλύζεται από κόσμο, από πιστούς που έρχονται από κάθε γωνιά της Κρήτης και της Ελλάδας, αλλά ακόμα και απόδημους από το εξωτερικό που ελπίζουν σε ένα θαύμα, ζητώντας από την Αγία Αναστασία να τους προσφέρει το πιο πολύτιμο αγαθό, την υγεία, όπως έχει κάνει σε άπειρες περιπτώσεις που μαρτυρούνται από στόμα σε στόμα. Άλλωστε στη θαυματουργή της παρέμβαση οφείλεται το προσωνύμιό της, Φαρμακολύτρια.
Η ηχώ στους μοναδικής ομορφιάς γεωλογικούς σχηματισμούς της περιοχής είναι ψαλμωδίες από τα βάθη των αιώνων, ιστορίες ανθρώπων που γιατρεύτηκαν χάρη στην Αγία αλλά και οι θρύλοι που συνοδεύουν την ίδρυση του ναού, ο οποίος έχει στεγαστεί σε ένα σπήλαιο, από τα τοιχώματα του οποίου τρέχει άγιασμα. Οι παραδόσεις είναι αρκετές γύρω από το μυστήριο αυτού του ναού, πηγή του οποίου είναι ένα αρχαίο εικόνισμα που φυλάσσεται στην εκκλησία του χωριού για λόγους ασφαλείας.
Σύμφωνα με την πιο διαδεδομένη από τις διηγήσεις, την οποία μας μετέφερε ο ιερέας του Καινούργιου Χωριού, ο παπα-Γιάννης, το σπήλαιο χρησιμοποιείτο σαν στάνη από ένα βοσκό. Μία από τις κατσίκες του άρχισε να σκάβει στο χώρο όπου σήμερα βρίσκεται το ιερό, ανακαλύπτοντας το εικόνισμα. Οι κάτοικοι αναγνώρισαν τη μορφή της Αγίας Αναστασίας και μετέφεραν την εικόνα στο χωριό.
Όμως μυστηριωδώς αυτή εξαφανιζόταν από το ναό το βράδυ και εμφανιζόταν στο σπήλαιο. Το ανεξήγητο αυτό φαινόμενο επαναλήφθηκε αρκετές φορές έως ότου οι κάτοικοι συνειδητοποιήσουν ότι η Αγία ήθελε να ιδρυθεί στο σπήλαιο ένας ναός στη χάρη της, την οποία διαιώνιζε η εικόνα της. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι αυτό το κομμάτι της αφήγησης με την εικόνα που επέστρεφε μυστηριωδώς στο σπήλαιο εμφανίζεται σε όλες τις παραλλαγές της ιστορίας.
Μια άλλη εκδοχή φέρει το βοσκό να έχει δει σε όραμα την Αγία, η οποία του ζήτησε να βγάλει τα αιγοπρόβατα από το σπήλαιο λέγοντας ότι εκεί ήταν το σπίτι της, καλώντας τον να σκάψει για να βρει την εικόνα που θα το αποδείκνυε.
Το μυστήριο είναι, πάντως, αρκετά πυκνό, καθώς δεν υπάρχουν μαρτυρίες για λατρεία της Αγίας Αναστασίας στην περιοχή, ενώ η εικόνα δεν έχει χρονολογηθεί επακριβώς, όπως βεβαίως δεν υπάρχουν ιστορικά τεκμήρια για τη θεμελίωση της εκκλησίας.
Υπάρχουν απλώς αόριστες «μνήμες» ότι η παράδοση της εύρεσης της εικόνας και ίδρυσης του σπηλαιώδους ναού ανάγονται στη Β' Βυζαντινή Περίοδο.Στο ναό, ο οποίος αποτέλεσε και καταφύγιο των χριστιανών από τους βομβαρδισμούς των Γερμανών, σύμφωνα με τον ιερέα της περιοχής, κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, έχουν καταγραφεί πάμπολλα θαύματα, ενώ η παράδοση της γιορτής την Τρίτη του Πάσχα σχετίζεται με τους εορτασμούς για τη μεγάλη γιορτή της Χριστιανοσύνης. Καθώς πάντα γινόταν μεγάλο πανηγύρι στην περιοχή και άναβαν οι φούρνοι, οι κάτοικοι του Καινούργιου Χωριού τιμούσαν και την Αγία Αναστασία τη Φαρμακολύτρια, το όνομα της οποίας παραπέμπει και στην Ανάσταση.
Επίσης το Πάσχα ήταν και η καλύτερη, χρονικά, περίοδος, καθώς το χειμώνα όταν είναι η γιορτή της, στις 22 Δεκεμβρίου, συχνά το φαράγγι ήταν αδιάβατο εξαιτίας ενός ποταμιού που περνάει από εκεί.
Η ζωή της Αγίας Αναστασίας
Η Αγία Αναστασία Φαρμακολύτρια γεννήθηκε από μητέρα χριστιανή και πατέρα ειδωλολάτρη με ισχυρή επιρροή στη Ρώμη του 3ου μ.Χ. αιώνα. Βαπτίστηκε χριστιανή και, παρά τη θέλησή της, παντρεύτηκε το Ρωμαίο εθνικό Πόπλιο.
Ο αιφνίδιος θάνατος του συζύγου της έδωσε την ευκαιρία στην Αγία Αναστασία να αρχίσει την πλούσια φιλανθρωπική της δράση, η οποία επεκτάθηκε μέχρι τη Μέση Ανατολή, ενώ σημαντική ήταν η παρουσία της στη Θεσσαλονίκη.
Μαρτύρησε επί των Διωγμών του Διοκλητιανού διά πυράς στις 22 Δεκεμβρίου του 303 ή 304 κατά άλλες πηγές στη Θεσσαλονίκη, τη Ρώμη ή το Σίρμιο την αρχαία Πανονία, κοντά στη σημερινή Μιτροβίτσα της Σερβίας.
Η μνήμη της τιμάται στις 22 Δεκεμβρίου.
Το προσωνύμιο Φαρμακολύτρια παραπέμπει στα πολλά θαύματα της Αγίας με τη θεραπεία ασθενειών.
Ρεπορτάζ:Σταύρος Μουντουφάρης
