Κατατέθηκε λοιπόν το πολυαναμενόμενο νομοσχέδιο του αναπληρωτή υπουργού Έρευνας Κ. Φωτάκη και την ερχόμενη βδομάδα μπαίνει στις επιτροπές και την ολομέλεια για συζήτηση και ψήφιση. Ήδη το καταθέτω - αποσύρω - επανακαταθέτω το στιγματίζει, μαζί με τις πολλές, δυστυχώς, "φωτογραφικές" διατάξεις.
Του Γιώργου Σαχίνη
Η "Νέα Κρήτη" είχε επισημάνει το μείζον ζήτημα της απαξίωσης του ρόλου του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξης και Καινοτομίας, και παράλληλα το στρατηγικό σχέδιο απομάκρυνσης του παγκοσμίως διακεκριμένου και βραβευμένου το 2007 με το βραβείο Turing Ηρακλειώτη Ιωσήφ Σηφάκη, από τη θέση του προέδρου.
Το κλειδί του ΕΣΕΤ
Το ΕΣΕΤ είναι το αρμόδιο όργανο για τον ορισμό των επιτροπών κρίσεων των προκηρυχθέντων θέσεων διευθυντών σε όλα τα Ερευνητικά Κέντρα. Μέχρι στιγμής έχουν προκηρυχθεί 10 θέσεις διευθυντών σε ΕΚΕΤΑ, ΙΤΕ, "Αθηνά", "Δημόκριτο", Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, και Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών "Αλ. Φλέμιγκ", δηλαδή σε όλα σχεδόν τα μεγάλα ελληνικά ερευνητικά κέντρα.
Από την ίδρυσή τους, με προεδρικά διατάγματα που πέρασαν νύχτα από τη Βουλή χωρίς κανένα ουσιαστικό έλεγχο, τα Διοικητικά Συμβούλια αυτών των κέντρων διαχειρίζονται τεράστιους οικονομικούς πόρους που λαμβάνουν από χρηματοδοτικά πλαίσια. Πώς γίνεται αυτή η διαχείριση; Με αποφάσεις των ίδιων μελών των Διοικητικών τους Συμβουλίων και των διευθυντών των ινστιτούτων, σύμφωνα με τους ιδρυτικούς τους κανονισμούς. Σε αυτό λοιπόν το φεουδαρχικό καθεστώς λειτουργίας, το σημαντικότερο πόστο είναι εκείνο του διευθυντή ινστιτούτου ή όλου του κέντρου. Η απομάκρυνση του προέδρου του ΕΣΕΤ εξυπηρετεί άραγε το ενδεχόμενο δημιουργίας "προδιαγεγραμμένων" εκλεκτορικών, που θα επιλέξουν τους "καταλληλότερους" σε αυτά τα κέντρα, στα οποία συμπεριλαμβάνεται και το δικό μας ΙΤΕ;
Τρία καίρια ερωτήματα
Ερώτημα πρώτο: Υπάρχει συσχέτιση των διευθυντών του ΙΤΕ με την προωθούμενη εξάμηνη παράταση θητειών διευθυντών που εισάγει ο αναπληρωτής υπουργός στο νομοσχέδιο;
Η "Νέα Κρήτη" έχει πολλάκις αναφερθεί για την παράταση της θητείας διευθυντών για 15 ή και 20 χρόνια, σε όλα τα ερευνητικά κέντρα. Το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, πρόεδρος σε αναστολή του οποίου παραμένει ο αναπληρωτής υπουργός Έρευνας Κώστας Φωτάκης, δεν αποτελεί εξαίρεση σε αυτή την ατέρμονη μετάθεση στο μέλλον της αντικατάστασης διευθυντών με θητείες που έχουν ξεπεράσει κάθε εύλογο χρόνο παράτασης. Με την παράγραφο 10 του άρθρου 25 του νομοσχεδίου, ο υπουργός εισάγει άλλη μια εξάμηνη παράταση που αφορά τη θητεία τριών μελών του Δ.Σ. του ΙΤΕ και συγκεκριμένα:
• Του εκτελούντος χρέη προέδρου του Δ.Σ. του ΙΤΕ Δουγαλή Βασιλείου, διευθυντή του Ινστιτούτου Υπολογιστικών Μαθηματικών, του οποίου η πενταετής θητεία έχει λήξει από τις 20-7-2014 (ΦΕΚ 311/20-7-2009).
• Του Κώστα Στεφανίδη, διευθυντή του Ινστιτούτου Πληροφορικής, του οποίου η πενταετής θητεία έχει λήξει στις 30-3-2015 (ΦΕΚ125/ΥΟΔΔ/12-4-2010).
• Του Χρήστου Χατζηιωσήφ, διευθυντή του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών, του οποίου η πενταετής θητεία έχει λήξει στις 30-3-2015 (ΦΕΚ125/ΥΟΔΔ/12-4-2010).
Πόσος πια είναι αυτός ο εύλογος χρόνος παράτασης από το παράθυρο της θητείας διευθυντών που ευλόγως και οι ίδιοι θα ήθελαν να αντικατασταθούν, ώστε να μη δίνουν δικαιώματα;
Ερώτημα δεύτερο: Ο πρόεδρος του ΕΣΕΤ και τα άλλα μέλη αντικαθίστανται με αξιοκρατική διαδικασία ή κατ' επιλογή του αν. υπουργού;
Δεδομένου των 10 ενεργών προκηρύξεων διευθυντών από τον Οκτώβριο του 2015, ενώ θα έπρεπε με ευθύνη του νυν υπουργού Έρευνας ορισμένες θέσεις, μεταξύ των οποίων οι προαναφερθείσες, να έχουν προκηρυχθεί από το Φεβρουάριο του 2015, κάποιος καλόπιστα θα μπορούσε να υποθέσει ότι η θητεία, ή έστω ο κύκλος αυτής της σύνθεσης μελών του ΕΣΕΤ, έχει κλείσει. Ακόμα και ο πλέον κακόπιστος θα μπορούσε να παραθέσει ως επιχείρημα το πολιτικό δεδομένο ότι τα μέλη του ΕΣΕΤ επιλέχθηκαν από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία και ως είθισται για πολιτικούς λόγους πρέπει να αντικατασταθούν. Το ότι ο «νομπελίστας» Σηφάκης έχει αξιολογηθεί ως άριστος διεθνώς δε φαίνεται να λαμβάνεται υπόψη.
Έστω λοιπόν ότι δεν πρόκειται για μια ενορχηστρωμένη προσπάθεια ορισμού των επιτροπών κρίσης των προέδρων και των διευθυντών των Ερευνητικών μας Κέντρων. Των "φέουδων" δηλαδή όπου βασιλεύουν η καταστρατήγηση των νόμων, το κουκούλωμα δικαστικών παραπομπών, η κακοδιαχείριση με τους καταλογισμούς και τα αχρεωστήτως καταβληθέντα, η πρόσληψη συγγενών και φίλων χωρίς καμία διαδικασία ΑΣΕΠ, και γενικότερα η κατασπατάληση ανθρωπίνων και οικονομικών πόρων χωρίς κανένα απολύτως έλεγχο. Έστω επίσης και ότι ο "νομπελίστας" Σηφάκης δε θα μπορούσε να φέρει σε πέρας αξιοκρατική διαδικασία επιλογής. Θα περιμέναμε λοιπόν τον αξιοκρατικό ορισμό νέων μελών του "αριστερού" ΕΣΕΤ.
Εάν ίσχυαν αυτά, προς τι η βιάση του αναπληρωτή υπουργού να ορίζει ένα "προσωρινό" ΕΣΕΤ και χωρίς κανένα κοινοβουλευτικό έλεγχο, έστω και για τα προσχήματα; Το οποίο μάλιστα στους επόμενους 4 μήνες θα ορίσει όλες τις επιτροπές σε όλα τα ερευνητικά κέντρα;
Ενόσω λοιπόν καθυστερούν από τη ΓΓΕΤ αυτές οι διαδικασίες κρίσεων, ο υπουργός προωθεί τη δική του σύνθεση του ΕΣΕΤ ως "ομοσπονδιακός προπονητής";
ΤΟ ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ
Δύο μέτρα και δύο σταθμά...
Ερώτημα τρίτο: Το όριο του 67 έτους της ηλικίας ισχύει κατ' επιλογή του αναπληρωτή υπουργού μόνο για τους διευθυντές του ΕΚΕΦΕ "Δημόκριτου" ή και για τους διευθυντές του ΙΤΕ;
Πριν από περίπου δύο μήνες, ο υπουργός απομάκρυνε από τη θέση του προέδρου του "Δημόκριτου" τον Νικόλαο Κανελλόπουλο την επομένη της συμπλήρωσης του 67ου έτους, και από εκείνη της διευθύντριας του Ινστιτούτου Βιοεπιστημών και Εφαρμογών της Φωτεινής Τσιλιμπάρη για το ίδιο λόγο. Ο πρόεδρος του "Δημόκριτου" προσέφυγε στη δικαιοσύνη, με το δικαστήριο να κάνει δεκτά τα ασφαλιστικά μέτρα που είχε καταθέσει εναντίον του υπουργού για να παραμείνει στη θέση του προέδρου.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση το ίδιο όριο ηλικίας έχουν ξεπεράσει, μεταξύ άλλων διευθυντών σε κέντρα, στο δικό μας ΙΤΕ ο εκτελών χρέη προέδρου Δουγαλής Βασίλειος και ο Χρήστος Χατζηιωσήφ. Για ποιο λόγο επιλέγονται δύο μέτρα και δύο σταθμά στην εφαρμογή του ισχύοντος νόμου;
Εν μέσω διαρκούς οικονομικής κρίσης με πολεμικά στοιχεία, η βάση λειτουργίας που προωθεί το συγκεκριμένο νομοσχέδιο είναι η συνέχεια της λογικής αυτής, αντί η ρήξη με όλα τα κακώς κείμενα και ιδίως το "άβατο" του παρελθόντος;
Αλλά το κεντρικό ερώτημα παραμένει: Αυτός είναι ο ρόλος των Ερευνητικών Κέντρων της χώρας; Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο, αντί για τομή, γίνεται ένα ακόμη πλαίσιο συγκάλυψης και τακτοποίησης διαχειριστικών και όχι μόνο ανοιγμάτων;
