Με αιχμές για το νοσοκομείο Ρεθύμνου που διεκδικεί το Τρανταλλίδειο αναφέροντας ότι η διαδικασία έχει και υποχρεώσεις αλλά και εξηγήσεις προς όλους εκείνους που ζητούν επιτακτικά να παραμένει το ετοιμόρροπο αλλά ιστορικό κτίριο, επανέρχεται η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων Kήτης στο θέμα.
Σε ανακοίνωσή της και αποδέκτες τους δημάρχους Ηρακλείου και Ρεθύμνου εξηγεί τους λόγους για τους οποίους πρέπει να καθαιρεθεί ο α' όροφος του κτιρίου σημειώνοντας:
H Υπηρεσία, στα πλαίσια πληροφόρησης των πολιτώνδημοτών της πόλης, σας
γνωστοποιεί τα εξής:
Το κτήριο έχει χαρακτηριστεί ως μνημείο με την Y.A.
ΥΠΠΕ/Γ/24937/ΙΙΙ8/Ο6.07.Ι979 (Φ.ΕΚ. 750/Β/Ι6.07.Ι979). Είναι φερόμενης ιδιοκτησίας Δήμου Ρεθύμνου ως κληροδότημα του Γ. Τρανταλίδη, με εκτελεστή της διαθήκης τον εκάστοτε Δήμαρχο.
Με την υπ' αρ. ΥΠΟΠΑΙΘ/ΓΔΑΜΤΕ/ΔΠΑΝΣΜ/Ι61585/Ι52ΙΟ/2Ο84/Ι5.Ο6.2ΟΙ5
Απόφαση Υπουργού Πολιτισμού μετά από γνωμοδότηση της Επιτροπής του άρθρου 41 του Ν. 3028/02, εγκρίθηκε η καθαίρεση ορόφου μνημείου λόγω επικινδυνότητας, για να ανακατασκευαστεί βάσει μελέτης με ακρίβεια, δεδομένου ότιη Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Κρήτης διαθέτει σχεδιαστική φωτογραφική αποτύπωσή του. Ο Ιδιοκτήτης και ο επιβλέπων μηχανικός είναι υποχρεωμένοι να ειδοποιήσουν εγγράφως και εγκαίρως την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων Τεχνικών Έργων Κρήτης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηρακλείου ως εποπτεύουσε.ς Υπηρεσίες τοι) ΥΠ.Π0.Α. πριν την έναρξη των εργασιών. Όπως προκύπτει από την απόφαση το κτήριο δεν κατεδαφίζεται ούτε αποχαρακτηρίζεται. Η παραπάνω απόφαση κοινοποιήθηκε στο Δήμο Ρεθύμνου από τον Ιούνιο τοι) 2015 ως φερόμενο ιδιοκτήτη, ο οποίος μέγφι σήμερα δε μας κοινοποίησε ουδεμίαπρωτοβουλία για την υλοποίηση της Υπουργικής Απόφασης.
Η Υπηρεσία, στα πλαίσια της παρ. 3 του άρθρου 41 και της παρ. 2 του άρθρου Ι 1 του Ν. 3028/02 προχωρεί στην υλοποίηση της Υπουργικής Απόφασης, δεδομένης της αμέλειας του Δήμου Ρεθύμνου.
Ωστόσο, επειδή η Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων Κρήτης δεν διαθέτει αυτή την περίοδο τις απαιτούμενες πιστώσεις, ζήτησε τη συνδρομή του Δήμου Ηρακλείου με το υπ' αρ. πρωτ. 486/29.06.20Ι6 έγγραφο για την καθαίρεση του ορόφου, πάντα στα πλαίσια της παρ. 2 τοι) άρθρου Ι 1 του Ν. 3028/02. O Δήμος Ηρακλείου αποδέχτηκε, τον οποίο ευχαριστούμε.
Η καθαίρεση θα γίνει σταδιακά και όχι με τη χρήση μηχανημάτων, αλλά χειρωνακτικά, δεδομένης της κακής κατάστασης και της λιθοδομής στο ισόγειο. Επίσης, θα γίνουν εργασίες συντήρησης και προστασίας των λίθινων τμημάτων, που δεν καθαιρούνται.
Την ημέρα έναρξης των εργασιών καθαίρεσης, στις 06.04.2016, μας κοινοποιήθηκε από το Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου, που εγείρει δικαιώματα Ιδιοκτησίας, κατεπείγον έγγραφο με θέμα την ανάκληση κατεδάφισης.
"Δε θα εμπλακεί η υπηρεσία στην ιδιοκτησιακή διαμάχη"
Η Υπηρεσία δε έχει αρμοδιότητα να εμπλακεί στην ιδιοκτησιακή διαμάχη. Ωστόσο, έχει την πλήρη αρμοδιότητα για τη διάσωσή του. Ο φερόμενος ιδιοκτήτης, ο Δήμος Ρεθύμνου, τόσα χρόνια δεν αποποιήθηκε των υποχρεώσεών του που απορρέουν από το N. 3028/02, ωστόσο αμέλησε να αναλάβει πρωτοβουλίες ικανές να αποτρέψουντην ερείπωση του κτηρίου. Άλλωστε, η αλληλογραφία που έχει με την Υπηρεσία είναι διαφωτιστική. Εάν το Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου διεκδικεί την ιδιοκτησία τοι) κτηρίου, αλλά και εκείνου της οδού Μιλάτου και Αγίου Τίτου, θα πρέπει να αναλάβει και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το άρθρο ΙΙ παρ. 2 του Ν. 3028/02. Δεν αρκεί να δηλώνει ότι είναι Ιδιοκτήτης του κτηρίου. Πρέπει να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.
Οι εργασίες καθαίρεσης θα συνεχιστούν και θα ολοκληρωθούν υπό την επίβλεψη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων Κρήτης, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, διότι σε διαφορετική περίπτωση θα κατηγορηθεί για αμέλεια και άρνηση καθήκοντος, δεδομένου ότι η Υπουργική Απόφαση δεν έχει ανακληθεί.
Θέλουμε να πληροφορήσουμε τα όργανα των μηχανικών και τον τεχνικό Κόσμο της πόλης, καθώς και τους δημότες που διαμαρτύρονται για την καθαίρεση του ορόφου και την ανακατασκευή του, ότι η Υπουργική Απόφαση λήφθηκε μετά από γνωμοδότηση της επιτροπής ελέγχου ετοιμόρροπων μνημείων κατά το άρθρο 41 του N. 3028/2002. Η επιτροπή είναι πενταμελής και συμμετέχουν σε αυτήν επιστήμονες του ΥΓΙ.ΠΟ,Α. σχετικών ειδικοτήτων και ένας αρχιτέκτων μηχανικός υπάλληλος της Πολεοδομίας Ηρακλείου.
Επίσης, πληροφορούμε τους πάντες ότι και το έτος 2009 είχε συσταθεί επιτροπή του άρθρου 41, η οποία είχε και τότε προτείνει την καθαίρεση του ορόφου και την ανακατασκευή του, αλλά το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠ.ΠΟ.Α., ως αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο για την έκδοση της σχετικής Υπουργικής Απόφασης, γνωμοδότησε αρνητικά.
Λίαν επικίνδυνο
Στη σημερινή, όμως, φάση το εναπομείναν τμήμα του ορόφου του κτηρίου έχει καταστεί λίαν επικίνδυνο και επικρέμαται στην οδό Ιδομενέως, ενώ η αποκατάστασή είναι πλέον αδύνατη τεχνικά δεδομένου ότι είναι ξυλόπηκτη κατασκευή. Κατά το σχετικό πόρισμα της επιτροπής του άρθρου 41 «Το εναπομείναν στεγασμένο τμήμα (ενν. τοι) ορόφου) παρουσιάζει επιδείνωση και οι κεραμοσκεπείς στέγες είναι υπό κατάρρευση, ενώ οι ξυλόπηκτες τοιχοποιίες, φέρουσες και μη, του ορόφου παρουσιάζουν σημαντική αποδιοργάνωση και κρίνονται επικινδύνως ετοιμόρροπες. Οι λιθόκτιστοι τοίχοι του ισογείου εμφανίζουν σημαντική αποδιοργάνωση, με αποκολλήσεις δομικών λίθων και απομάκρυνση τοι) χαλαρής σύνθεσης συνδετικού κονιάματος.»
Η πρόταση της επιτροπής 41 για καθαίρεση του ορόφου, και η ανακατασκευή αυτού στο πλαίσιο ολοκληρωμένης αποκατάστασης του κτηριακού συγκροτήματος, θα διασώσουν το μνημείο, που θα διατηρηθεί ως ένα από τα λίγα εναπομείναντα στοιχεία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης.
Στο φάκελο του μνημείου, που τηρείται στην Υπηρεσία υπάρχει πλούσιο υλικό για οποιαδήποτε έρευνα, όπου φαίνεται η πορεία των προσπαθειών διάσωσης του κτηρίου που από το 1979 έως σήμερα κατέβαλαν οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού .
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η Υπηρεσία μας:
l) Έχει διενεργήσει τρεις αυτοψίες καταγραφής της επικινδυνότητας του κτηρίου, και έχουν εκδοθεί δύο γνωμοδοτήσεις του άρθρου 41 τοι) N-3028/02. Επίσης, έχουν γίνει συνεχείς οχλήσεις στον ιδιοκτήτη για την άρση της ετοιμορροπίας.
2) Έχει εκπονήσει μελέτη της παθολογίας του κτηριακού συγκροτήματος και την πλήρη σχεδιαστική τεκμηρίωσή τοι).
3) Έχει επιτύχει την έγκριση πιστώσεων από τους κρατικούς πόρους για την προσωρινή αντιστήριξη τοι) μνημείου και την καθαίρεση επικίνδυνων τμημάτων, και έχει εκτελέσει τις εργασίες αυτές.
4) Έχει επανειλημμένα προτείνει τη χρηματοδότηση των εργασιών αποκατάστασης τοι) μνημείου (προγράμματα ΠΕΓΙ Κρήτης και Γ' Κ.Π.Σ.).
5) Το 1984 ζήτησε βοήθεια από την τότε Νομαρχία Ηρακλείου για συμμετοχή στα έξοδα υποστύλωσης. Επίσης, τον ίδιο χρόνο ζήτησε από το Τεχνικό Επιμελητήριο- Τμήμα Αν. Κρήτης τη συμμετοχή μηχανικών στην εκπόνηση μελέτης αποκατάστασης τοι) κτηρίου, χωρίς ανταπόκριση.
6) Μετ' επιτάσεως και επανειλημμένα ζήτησε από το Δήμο Ηρακλείου την εξαγορά και τω δύο κτηρίων του Κληροδοτήματος Τρανταλίδη. Μάλιστα,
την ερείπωση του κτηρίου. Άλλωστε, η αλληλογραφία που έχει με την Υπηρεσία είναι διαφωτιστική. Εάν το Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου διεκδικεί την ιδιοκτησία τοι) κτηρίου, αλλά και εκείνου της οδού Μιλάτου και Αγίου Τίτου, θα πρέπει να αναλάβει και τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το άρθρο ΙΙ παρ. 2 του Ν. 3028/02. Δεν αρκεί να δηλώνει ότι είναι Ιδιοκτήτης του κτηρίου. Πρέπει να αναλάβει συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.
Οι εργασίες καθαίρεσης θα συνεχιστούν και θα ολοκληρωθούν υπό την επίβλεψη της Υπηρεσίας Νεωτέρων Μνημείων Κρήτης, σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, διότι σε διαφορετική περίπτωση θα κατηγορηθεί για αμέλεια και άρνηση καθήκοντος, δεδομένου ότι η Υπουργική Απόφαση δεν έχει ανακληθεί.
1 Θέλουμε να πληροφορήσουμε τα όργανα των μηχανικών και τον τεχνικό Κόσμο της πόλης, καθώς και τους δημότες που διαμαρτύρονται για την καθαίρεση τοι) ορόφου και την ανακατασκευή του, ότι η Υπουργική Απόφαση λήφθηκε μετά από γνωμοδότηση της επιτροπής ελέγχου ετοιμόρροπων μνημείων κατά το άρθρο 41 του N. 3028/2002. Η επιτροπή είναι πενταμελής και συμμετέχουν σε αυτήν επιστήμονες του ΥΓΙ.ΠΟ,Α. σχετικών ειδικοτήτων και ένας αρχιτέκτων μηχανικός υπάλληλος της Πολεοδομίας Ηρακλείου.
Επίσης, πληροφορούμε τους πάντες ότι και το έτος 2009 είχε συσταθεί επιτροπή του άρθρου 41, η οποία είχε και τότε προτείνει την καθαίρεση του ορόφου και την ανακατασκευή του, αλλά το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠ.ΠΟ.Α., ως αρμόδιο γνωμοδοτικό όργανο για την έκδοση της σχετικής
Υπουργικής Απόφασης, γνωμοδότησε αρνητικά.
Στη σημερινή, όμως, φάση το εναπομείναν τμήμα του ορόφου του κτηρίου έχει καταστεί λίαν επικίνδυνο και επικρέμαται στην οδό Ιδομενέως, ενώ η αποκατάστασή τοι) είναι πλέον αδύνατη τεχνικά δεδομένου ότι είναι ξυλόπηκτη κατασκευή. Κατά το σχετικό πόρισμα της επιτροπής του άρθρου 41 «Το εναπομείναν στεγασμένο τμήμα (ενν. τοι) ορόφου) παρουσιάζει επιδείνωση και οι κεραμοσκεπείς στέγες είναι υπό κατάρρευση, ενώ οι ξυλόπηκτες τοιχοποιίες, φέρουσες και μη, του ορόφου παρουσιάζουν σημαντική αποδιοργάνωση και κρίνονται επικινδύνως ετοιμόρροπες. Οι λιθόκτιστοι τοίχοι του ισογείου εμφανίζουν σημαντική αποδιοργάνωση, με αποκολλήσεις δομικών λίθων και απομάκρυνση τοι) χαλαρής σύνθεσης συνδετικού κονιάματος.»
Η πρόταση της επιτροπής 41 για καθαίρεση του ορόφου, και η ανακατασκευή αυτού στο πλαίσιο ολοκληρωμένης αποκατάστασης του κτηριακού συγκροτήματος, θα διασώσουν το μνημείο, που θα διατηρηθεί ως ένα από τα λίγα εναπομείναντα στοιχεία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης.
11. Στο φάκελο του μνημείου, που τηρείται στην Υπηρεσία υπάρχει πλούσιο υλικό για οποιαδήποτε έρευνα, όπου φαίνεται η πορεία των προσπαθειών διάσωσης του κτηρίου που από το 1979 έως σήμερα κατέβαλαν οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού .
Αυτοψίες στο χώρο
Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι η Υπηρεσία μας:
l) Έχει διενεργήσει τρεις αυτοψίες καταγραφής της επικινδυνότητας του κτηρίου, και έχουν εκδοθεί δύο γνωμοδοτήσεις του άρθρου 41 τοι) N-3028/02. Επίσης, έχουν γίνει συνεχείς οχλήσεις στον ιδιοκτήτη για την άρση της ετοιμορροπίας.
2) Έχει εκπονήσει μελέτη της παθολογίας του κτηριακού συγκροτήματος και την πλήρη σχεδιαστική τεκμηρίωσή τοι).
3) Έχει επιτύχει την έγκριση πιστώσεων από τους κρατικούς πόρους για την προσωρινή αντιστήριξη τοι) μνημείου και την καθαίρεση επικίνδυνων τμημάτων, και έχει εκτελέσει τις εργασίες αυτές.
4) Έχει επανειλημμένα προτείνει τη χρηματοδότηση των εργασιών αποκατάστασης τοι) μνημείου (προγράμματα ΠΕΓΙ Κρήτης και Γ' Κ.Π.Σ.).
5) Το 1984 ζήτησε βοήθεια από την τότε Νομαρχία Ηρακλείου για συμμετοχή στα έξοδα υποστύλωσης. Επίσης, τον ίδιο χρόνο ζήτησε από το Τεχνικό Επιμελητήριο- Τμήμα Αν. Κρήτης τη συμμετοχή μηχανικών στην εκπόνηση μελέτης αποκατάστασης τοι) κτηρίου, χωρίς ανταπόκριση.
6) Μετ' επιτάσεως και επανειλημμένα ζήτησε από το Δήμο Ηρακλείου την εξαγορά και τω δύο κτηρίων του Κληροδοτήματος Τρανταλίδη. Μάλιστα,
είχε επιτύχει να εκδοθεί η υπ' αρ. 18/07.02.1994 απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την εξαγορά των κτηρίων.
12. Η τωρινή Δημοτική Αρχή έχει κινήσει τις διαδικασίες παραχώρησης των δύο κτηρίων με στόχο να αποκατασταθούν και να αξιοποιηθούν. Η Υπηρεσία μας ενθαρρύνει την πρωτοβουλία και είναι στη διάθεση όλων όσοι θέλουν να συμβάλουν στη διάσωση των μνημείων του κληροδοτήματος Τρανταλίδη.
Τέλος, θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι πάγιος στόχος της Υπηρεσίας μας είναι η διάσωση των δύο κτηρίων, αλλά και γενικότερα της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς μετά το 1830. Αν οι νέοι φερόμενοι Ιδιοκτήτες ή ο Δήμος Ρεθύμνου έχουν τον ίδιο στόχο, ας ενεργοποιήσουν τις οικονομικές τους δυνάμεις για τη διάσωσή τους, δεδομένου ότι η οικονομική κατάσταση της χώρας και οι πιστώσεις του ΥΠ.ΓΙΟ.Α. δεν ευνοούν τη χρηματοδότηση της αποκατάστασης των κτηρίων.
Άλλωστε, όπως δηλώνει, το Γενικό Νοσοκομείο Ρεθύμνου προχωρεί σε σχέδιο αξιοποίησής τους. Ας μη μείνει, λοιπόν, στα λόγια. Από την άλλη, ο Δήμος Ηρακλείου ενδιαφέρεται να τα αποκαταστήσει να τα αξιοποιήσει με τη μέθοδο της παραχώρησης.
Ας γίνει ένας συνδυασμός όλων αυτών των προσφορών για να διασωθούν και τα δύο κτήρια του Κληροδοτήματος, δεδομένου ότι η κατάστασή τους επιδεινώνεται καθημερινά, και εκπίπτουν σε μόνιμο πλέον κίνδυνο για τους περιοίκους και τους διερχομένους.
