«Η Ευρώπη δεν μπορεί να συνεχίσει έτσι, πρέπει να αλλάξει ρότα, δεν μπορεί να κρατά ανοικτά σύνορα σε αδιέξοδες πολιτικές που διευρύνουν τις κοινωνικές ανισότητες και κλειστά τα σύνορα στους κατατρεγμένους ανθρώπους».
Αυτό είναι το μήνυμα που έστειλε σε όλους τους τόνους ο Αλέξης Τσίπρας, από την κεντρική εκδήλωση του διεθνούς συνεδρίου με τίτλο: «Συμμαχία Ενάντια στη Λιτότητα - για τη Δημοκρατία στην Ευρώπη». Σημείωσε ότι πρόκειται για «θεμελιώδη αντίφαση που αποδυναμώνει το ηθικό έρεισμα της ευρωπαϊκής ενοποίησης αλλά και την ίδια τη συνοχή της Ευρώπης» και έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου ότι η Ευρώπη συνθλίβεται σήμερα ανάμεσα στις μυλόπετρες της λιτότητας και των κλειστών συνόρων. Επισήμανε ότι μια Ευρώπη που είναι αδύναμη να αντιμετωπίσει τις κρίσεις που την δοκιμάζουν δεν έχει μέλλον.
Υπογράμμισε ότι απέναντι στον εφιάλτη της ακροδεξιάς, οι αριστερές και προοδευτικές δυνάμεις της Ευρώπης, ο κόσμος της διανόησης, τα συνδικάτα, ριζοσπαστική αριστερά, η πολιτική οικολογία, «οφείλουμε να ορθώσουμε ένα κοινό μέτωπο, ένα δημοκρατικό ανάχωμα». Σημείωσε ότι «ο καταλύτης της ακροδεξιάς και του αντιευρωπαϊσμού στην Ευρώπη δεν είναι η αριστερά που αγωνίζεται εδώ και χρόνια ενάντια στις πολιτικές της λιτότητας αλλά ο καταλύτης είναι οι ίδιες οι πολιτικές της λιτότητας». Υπογράμμισε ότι είναι ιστορικό χρέος της ευρωπαϊκής αριστεράς και εν γένει των προοδευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη να συνειδητοποιήσουμε πόσο κρίσιμο είναι να δώσουμε τη μάχη για την ανάκτηση της ηγεμονίας των ιδεών της αριστεράς. Στηλίτευσε επίσης το γεγονός ότι ως προς το προσφυγικό και προοδευτικές δυνάμεις μπροστά στον φόβο των δημοσκοπήσεων και των εκλογικών αναμετρήσεων υιοθετούν μέρος της ατζέντας των ακροδεξιών δυνάμεων για να της αντικρούσουν, όμως έτσι τις τροφοδοτούν.
Ο κ. Τσίπρας έθεσε το δίλημμα κατά την κρίσιμη περίοδο που διανύει η Ευρώπη: «Είτε θα επανιδρυθεί στη βάση των ιδρυτικών της αρχών αλλά και της πολιτικής ισοτιμίας μεταξύ των κρατών μελών ή αλλιώς δεν θα προχωρήσει για πολύ ενωμένη». Περιέγραψε πώς αυτές οι κατακτήσεις άρχισαν να αμφισβητούνται από την επέλαση της αντίληψης ότι το νεοφιλελεύθερο μοντέλο διακυβέρνησης οικονομικής και πολιτικής είναι μονόδρομος και πώς σήμερα βιώνουμε τις συνέπειες της ραγδαίας οπισθοχώρησης αυτών των συνεπειών σε παγκόσμιο επίπεδο. Επισήμανε ότι πριν από λίγους μήνες κανείς δεν περίμενε ότι σήμερα στις ΗΠΑ το φαβορί για να πάρει το χρίσμα για υποψήφιος πρόεδρος από τους Ρεπουμπλικάνους θα ήταν ο Ντόναλντ Τραμπ, και εξέφρασε την ελπίδα «να μη μας βρει κι αυτό το κακό να γίνει» και πρόεδρος.
Ο κ. Τσίπρας είπε ότι αυτό που γεμίζει τις εκλογικές δεξαμενές της ακροδεξιάς στην Ευρώπη είναι ο φόβος, τον οποίο έχει τροφοδοτήσει και καλλιεργήσει η απόλυτη επικράτηση των νεοφιλελεύθερων μοντέλων στο πεδίο της οικονομίας που δημιουργεί συνθήκες μεγάλων ανισοτήτων.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε περιστατικό στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο την Πέμπτη, όταν ο Σουηδός πρωθυπουργός πρότεινε στα συμπεράσματα για την οικονομία να συμπεριληφθεί μια μικρή πρόταση για την ανάγκη η Κομισιόν να αναλάβει πρωτοβουλία ώστε να διαμορφώσει συνθήκες συναίνεσης στην προοπτική δημιουργίας ενός πυλώνα κοινωνικών δικαιωμάτων για ένα δίκαιο σύστημα στην αγορά εργασίας και για το κράτος πρόνοιας. Όπως είπε, στην πρόταση αυτή ο ένας μετά τον άλλον πρωθυπουργοί πήραν τον λόγο εκφράζονταν μια «σχεδόν αλλεργική αντίδραση» σε αυτές τις έννοιες. Ο κ. Τσίπρας είπε ότι ζήτησε τον λόγο για να υποστηρίξει ανεπιφύλακτα την πρόταση αλλά και να τους πει ότι αντιδρούν αλλεργικά ακριβώς σε ό,τι συνιστά το ευρωπαϊκό κεκτημένο.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι πρέπει να απεμπλακεί η Ευρώπη από τη νεοφιλελεύθερη αντίληψη περί ανταγωνιστικότητας και σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι χρειάζεται ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, ένα νέο σύμφωνο αλληλεγγύης για την ανάπτυξη, την αναδιανομή και την κοινωνική συνοχή, τονίζοντας ότι αυτός είναι στόχος που μπορεί να συσπειρώσει ευρύτερες δυνάμεις.
Σημαντικό βήμα η συμφωνία της Συνόδου, δεδομένων των συσχετισμών και των δυσμενών συνθηκών
Αναφερόμενος στην τριπλή κρίση που βιώνει η Ευρώπη (οικονομική, προσφυγική, ασφάλειας), είπε ότι παίρνει χαρακτηριστικά υπαρξιακής κρίσης και δεν αντιμετωπίζεται από τις κυρίαρχες δυνάμεις της Ευρώπης με βάση την κοινή λογική αλλά με αντανακλαστικά που φανερώνουν έναν πολιτικό πανικό.
Αναφερόμενος στη συμφωνία της Συνόδου για το προσφυγικό είπε ότι έγινε ένα πρώτο δειλό βήμα στην κατεύθυνση μιας απόφασης που θα αντιμετωπίζει συλλογικά με ευρωπαϊκό τρόπο μια κρίση που δεν αφορά μόνο τις χώρες προέλευσης και προορισμού, αλλά το διεθνές πλαίσιο συνολικά. Σημείωσε ότι «δεδομένων των συσχετισμών και των δυσμενών συνθηκών θα έλεγα ότι καταλήξαμε σε μια θετική συμφωνία, μετά όμως από το αρνητικό τετελεσμένο που είχε διαμορφώσει το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου από μονομερείς ενέργειες», τις οποίες και καταδίκασε με έντονο τρόπο.
Είπε ότι η συμφωνία δίνει τη δυνατότητα της ενιαίας αντιμετώπισης της προσφυγικής κρίσης και έχει ως βάση της την αναφορά στο ευρωπαϊκό κεκτημένο και στο διεθνές δίκαιο. «Σε άλλες συνθήκες θα ήταν αυτονόητο αυτό, σήμερα όμως δεν είναι», παρατήρησε. Επισήμανε ότι ο πυρήνας της λογικής της συμφωνίας αυτής είναι η οργανωμένη επανεγκατάσταση προσφύγων από την Τουρκία και παράλληλα η μετεγκατάσταση τους από την Ελλάδα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και βασικός στόχος η κατάργηση των παράτυπων και επικίνδυνων δρόμων των προσφυγικών ροών και η δημιουργία μιας νόμιμης και ασφαλούς οδού. «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι επιδίωξη μας ήταν αυτή η νόμιμη και ασφαλής οδός να είναι ακόμα μεγαλύτερη και πιο σταθερή αριθμητικά και ποιοτικά, όμως πρέπει να λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι η βασική αντίθεση εντός της ΕΕ είναι ανάμεσα στις δυνάμεις που αναγνωρίζουν ως κοινό κεκτημένο την αλληλεγγύη και το διαμερισμό των βαρών και σε αυτούς που έχουν μια α λα καρτ αντιμετώπιση», είπε.
Απαντώντας σε όσους κάνουν καλοπροαίρετα κριτική για τη δυσκολία υλοποίησης της συμφωνίας και την ανάγκη αποσαφήνισης σημείων της, ο κ. Τσίπρας κάλεσε να αναλογιστούμε πού θα βρισκόμασταν αν δεν καταλήγαμε χτες σε μια συλλογική απόφαση που θα περιλάμβανε την συνεργασία με την Τουρκία. «Θα είχαμε εγκαταλείψει οριστικά κάθε εναλλακτική διέξοδο στη λογική των μονομερών αποφάσεων και των ντόμινο που δημιούργησαν», οι εγκλωβισμένοι θα αυξάνονταν και οι χώρες πρώτης υποδοχής θα μετατρέπονταν σε δυνάμει αποθήκες ψυχών.
«Σε αυτές τις συνθήκες εντούτοις η χτεσινή απόφαση της ΕΕ είναι ένα σημαντικό βήμα», τόνισε.
Η στάση της Ελλάδας άνοιξε ρωγμές στο τείχος του νεοφιλελευθερισμού
Ο Αλέξης Τσίπρας αναφέρθηκε στον αγώνα της κυβέρνησης της αριστεράς, χαρακτηρίζοντας το 2015 ως κρίσιμη χρονιά για την Ευρώπη. Είπε ότι «στις 12 Ιουλίου η Ελλάδα και η Ευρώπη άντεξαν, δεν έπεσαν στην παγίδα των πιο ακραίων σεναρίων, η στάση της κυβέρνησης της αριστεράς άνοιξε ρωγμές στο τείχος του νεοφιλελευθερισμού στην Ευρώπη, έριξε έναν σπόρο», και εξέφρασε την πεποίθηση ότι θα αρχίσει να δίνει καρπούς. Ως προς αυτό αναφέρθηκε στις περιπτώσεις της Πορτογαλίας όπου υπάρχει μια προοδευτική κυβέρνηση με τη στήριξη της αριστεράς , της Ισπανίας όπου «ελπίζουμε ότι μπορούμε να έχουμε κι εκεί μια προοδευτική εξέλιξη», της Ιρλανδίας με το Σιν Φέιν να είναι διαμορφωτής των εξελίξεων, της Βρετανίας όπου υπάρχει στροφή στα αριστερά με την ηγεσία του Τζέρεμι Κόρμπιν.
Στην εκδήλωση με τον πρωθυπουργό συμμετείχαν και τοποθετήθηκαν ο πρόεδρος του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς Πιέρ Λωράν, ο πρόεδρος του Σιν Φέιν Ντέκλαν Κέρνι, η αντιπρόεδρος των Πρασίνων στην ευρωβουλή Σκα Κέλλερ, η Πορτογαλίδα ευρωβουλευτής και υποψήφια πρόεδρος της Πορτογαλίας Μαρίζα Ματίας, η ευρωβουλευτής των Ποδέμος Τάνια Γκονθάλεθ Πένιας.
