Δούλεψαν σκληρά μια ολόκληρη ζωή, ελπίζοντας να καταφέρουν να γεράσουν έχοντας ψηλά το κεφάλι, περνώντας αξιοπρεπώς τα γηρατειά τους. Οι απόμαχοι, τα περήφανα γηρατειά του τότε, που πλέον ζουν ή μάλλον επιβιώνουν με ψίχουλα, προσπαθώντας να βγάλουν το μήνα βλέποντας τους κόπους τους να έχουν χαθεί στο βωμό της κρίσης και τα παιδιά τους να βασανίζονται από την ανεργία ή την οικονομική ανέχεια, μη έχοντας τη δυνατότητα να τους βοηθήσουν.
Σκηνικό γνώριμο για τους περισσότερους συνταξιούχους, που έχει βυθίσει στην απόγνωση την ελληνική τρίτη ηλικία, σε βαθμό που η κατάθλιψη διαγιγνώσκεται πλέον και με τη σκληρή γλώσσα των αριθμών και στο νησί μας.
Όπως αναφέρουν οι ειδικοί, η κατάθλιψη των ηλικιωμένων στην Κρήτη όχι απλά είναι πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της δύσκολης καθημερινότητας των πολιτών, αλλά κυριολεκτικά θερίζει. Πιο συγκεκριμένα, φαίνεται ότι περίπου το 10% των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών εμφανίζει καταθλιπτικά συμπτώματα, ενώ το 2-3% παρουσιάζει σοβαρή κατάθλιψη. Ωστόσο, ένα μεγάλο ποσοστό των καταθλιπτικών διαταραχών δε γίνεται αντιληπτό ούτε από τους συγγενείς των ηλικιωμένων, αλλά ούτε και από τους γιατρούς της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Στην εκπομπή "Κρήτη Σήμερα" της "ΚΡΗΤΗ TV" o κλινικός ψυχολόγος Νίκος Παπανικολάου αναφέρθηκε στους λόγους που η οικονομική και ανθρωπιστική κρίση στην Κρήτη έχει αυξήσει τα περιστατικά γεροντικής κατάθλιψης και στο νησί. Η μείωση των συντάξεων αλλά και η αγωνία των ηλικιωμένων γονιών για το μέλλον των παιδιών τους, που ζουν με τον εφιάλτη της ανεργίας, διογκώνουν τα κρούσματα της λεγόμενης γεροντικής κατάθλιψης.
Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους παρουσιάζει κάποιες ποιοτικές διαφορές σε σχέση με την κατάθλιψη στα άτομα νεότερης ηλικίας. Πιο συγκεκριμένα, τα άτομα της τρίτης ηλικίας (και κυρίως οι γυναίκες) αναφέρονται πιο συχνά στα σωματικά συμπτώματα της κατάθλιψης, όπως είναι η μειωμένη όρεξη, οι διαταραχές ύπνου και το έντονο αίσθημα κόπωσης. Η κατάθλιψη, δηλαδή, γίνεται αντιληπτή περισσότερο ως μια σωματική εμπειρία. Εκτός αυτού, η κακή σωματική υγεία φαίνεται να αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα για την εμφάνιση της νόσου στους ηλικιωμένους, ενώ κάτι τέτοιο δεν ισχύει - στον ίδιο τουλάχιστον βαθμό - στα άτομα νεότερης ηλικίας.
Τα 10 συμπτώματα*
1. Σημαντική αλλαγή στην όρεξη για φαγητό, που συνοδεύεται είτε από αύξηση του βάρους του σώματος, είτε από αισθητή μείωσή του.
2. Σημαντικές αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου (ανήσυχος ύπνος, αϋπνία, υπερυπνία ή υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας).
3. Μείωση της ευχαρίστησης που αντλεί ο ηλικιωμένος από δραστηριότητες που παλαιότερα τον ικανοποιούσαν.
4. Αίσθημα συνεχούς και ανεξήγητης κόπωσης.
5. Αίσθημα ότι δεν αξίζει ως άνθρωπος.
6. Επίμονο αίσθημα ανημποριάς, που επανέρχεται καθημερινά.
7. Σκέψεις ενοχής και προσωπικής ευθύνης για δυσάρεστα γεγονότα που έγιναν στο παρελθόν.
8. Αδυναμία συγκέντρωσης της προσοχής και συνεχής αναβλητικότητα στη λήψη αποφάσεων.
9. Αυτοκτονικός ιδεασμός, δηλαδή επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας.
10. Απώλεια του ενδιαφέροντος του ηλικιωμένου να ασχολείται με τα εγγόνια του.
* ΠΗΓΗ: Ελληνική Γεροντολογική και Γηριατρική Εταιρεία
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
ΟΙ ΑΙΤΙΕΣ ΤΟΥ ΚΑΚΟΥ
Παράγοντες επικινδυνότητας
* Γενετικοί παράγοντες
* Επίδραση της σωματικής ασθένειας και αδυναμίας
* Παράγοντες που συνδέονται με την προσωπικότητα (άτομα εξαρτημένα, αγχώδη με φτωχή προσαρμοστικότητα και ελλιπείς διαπροσωπικές σχέσεις).
* Κοινωνιοδημογραφικοί παράγοντες (οικονομική κατάσταση, παροχή φροντίδας και περίθαλψης, μόρφωση, οικογενειακή κατάσταση, απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου).
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Μύθοι και αλήθειες
Μύθος: Είναι φυσικό να αναπτύσσει κανείς κατάθλιψη όταν γερνάει.
Αλήθεια: Η κατάθλιψη είναι ψυχική νόσος και όχι επακόλουθο της γήρανσης.
Μύθος: Οι ηλικιωμένοι μοιραία παθαίνουν κατάθλιψη επειδή έχουν επισφαλή υγεία.
Αλήθεια: Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν είναι η σωματική πάθηση που προκαλεί την κατάθλιψη, αλλά μάλλον το αντίθετο.
Μύθος: Είναι αναμενόμενο να αναπτύσσουν οι ηλικιωμένοι κατάθλιψη, αφού βλέπουν τους συγγενείς και τους φίλους τους να πεθαίνουν ο ένας μετά τον άλλον.
της Μαρίας Αντωνογιαννάκη
