Η κυβέρνηση θα προσπαθήσει να περάσει το νέο ασφαλιστικό νομοσχέδιο με τη μέγιστη δυνατή συναίνεση, έχοντας ως επιχείρημα ότι η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος αποτελεί προϋπόθεση για την ομαλή μελλοντική πορεία της χώρας.
Στο πλαίσιο αυτό άλλωστε ο αρμόδιος υπουργός Γιώργος Κατρούγκαλος θα γίνει δεκτός από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, ενώ στη διάρκεια της ημέρας θα ενημερώσει τους πολιτικούς αρχηγούς, ενώ στη συνέχεια οι προτάσεις θα δοθούν στους δανειστές, προκειμένου να προχωρήσει το ζήτημα αφού είναι απαραίτητο το "οκ" των θεσμών.
Όπως αναφέρει το "Κέρδος" σε αναλυτικό ρεπορτάζ, η κυβέρνηση δεσμεύεται ότι δεν θα θιγούν οι κύριες συντάξεις, χωρίς πάντως να αποκλείεται μείωση σε κύριες συντάξεις άνω των 2.000 ευρώ, καθώς και στις πολλαπλές συντάξεις.
Για τις επικουρικές η πρόταση της κυβέρνησης προβλέπει μειώσεις σε μερίσματα, εφάπαξ και στις επικουρικές συντάξεις άνω των 170 ευρώ.
H μείωση στις υψηλότερες επικουρικές μπορεί να φτάσει το 15%-20%. Ωστόσο στελέχη του υπουργείου Εργασίας τονίζουν ότι καταβάλλεται προσπάθεια η μείωση να είναι μικρότερη.
Η κυβέρνηση θα επιδιώξει την αντικατάσταση της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος με κανόνα βιωσιμότητας, ώστε το Ταμείο να μπορεί να χρησιμοποιήσει τα αποθεματικά του.
Το εφάπαξ αναμένεται να μειωθεί κατά 10% και τα μερίσματα 280.000 συνταξιούχων κατά 30%.
Επίσης, η κυβέρνηση με βάση την κλίμακα που θα διαμορφωθεί θα προχωρήσει στον επανυπολογισμό όλων των καταβαλλόμενων συντάξεων πριν από την εφαρμογή των μειώσεων. Στόχος είναι να δικαιολογηθούν μειώσεις που έχουν εφαρμοστεί ήδη, καθώς τυχόν επαναφορά των συντάξεων με βάση την απόφαση του ΣτΕ θα επιβαρύνει το κράτος από 2,5 έως 4 δισ. ευρώ.
Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να καταβάλλεται σύνταξη σε όλους τους ασφαλισμένους που έχουν 15 έτη ασφάλισης και να ανέρχεται σε 384 ευρώ.
Από την πλευρά τους, οι δανειστές υποστηρίζουν ότι τα 15 έτη ασφάλισης πρέπει να γίνουν 20 και να θεσμοθετηθούν εισοδηματικά κριτήρια για τη λήψη της βασικής σύνταξης, ειδικά σε περιπτώσεις πρόωρης συνταξιοδότησης μετά το 2019.
Δηλαδή, η εθνική σύνταξη να δίνεται με εισοδηματικά κριτήρια μέχρι τη συμπλήρωση των γενικών ορίων για την καταβολή πλήρους σύνταξης, είτε με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας είτε του 62ου με 40 όμως έτη ασφάλισης.
Η αναλογική σύνταξη θα διαμορφώνεται με βάση το ύψος του συντάξιμου μισθού, τα πραγματικά έτη ασφάλισης του δικαιούχου, τα πλασματικά έτη ασφάλισης, το δικαίωμά του σε πολλαπλές συντάξεις και την ηλικία αποχώρησης του συνταξιούχου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η κυβέρνηση επιδιώκει να είναι κοντά στο 60%, ενώ οι δανειστές ζητούν να μην υπερβαίνει το 50%.
Τέλος, προβλέπεται να συγχωνευθούν όλα τα Ταμεία σε έναν φορέα, στον οποίο θα ενταχθούν, αρχικά ως ξεχωριστές διευθύνσεις, όλοι οι κλάδοι κύριας ασφάλισης μισθωτών, αυτοαπασχολουμένων, αγροτών και ναυτικών.
Η πρόταση της κυβέρνησης
Αναλυτικά, οι άξονες της κυβερνητικής πρότασης είναι οι εξής:
•Νέος τρόπος υπολογισμού για την κύρια σύνταξη με βάση το μέσο εισόδημα για το σύνολο του ασφαλιστικού βίου και έναν συντελεστή μεταξύ 0,65% ή 0,80% και 1,5% με 1,8%. Όσο χαμηλότερο θα είναι το εισόδημα, τόσο υψηλότερος θα είναι ο συντελεστής. Το τελικό ποσοστό αναπλήρωσης θα διαμορφώνεται με την προσθήκη της Εθνικής Σύνταξης.
Η Εθνική σύνταξη βάσει της πρόβλεψης στο σχέδιο νόμου, θα δίνεται χωρίς εισοδηματικά κριτήρια για όσους έχουν τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης. Είναι πολύ πιθανό, στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης, η κυβέρνηση να αποδεχθεί ότι η Εθνική σύνταξη θα δίνεται με τη συμπλήρωση 20 ετών ασφάλισης, ενώ για όσους έχουν συμπληρώσει μεταξύ 15 και 19 χρόνια, να δίνεται αναλογικό ποσοστό, για παράδειγμα, 15/20 της Εθνικής σύνταξης. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης, ότι το ύψος της Εθνικής Σύνταξης θα αναπροσαρμόζεται κατ' έτος με υπουργική απόφαση, με βάση το ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ.
•Οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις θα επανυπολογιστούν εντός του 2016, λαμβάνοντας υπόψη το νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων. Με αυτόν τον τρόπο η κυβέρνηση θα επιδιώξει να ξεπεράσει το σκόπελο της απόφασης του ΣτΕ, εισάγοντας μάλιστα και την «προσωπική διαφορά» για να μην μειωθούν οι ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις. Το ποσοστό αυτό θα καλύπτει τη διαφορά μεταξύ της σύνταξης όπως θα υπολογιστεί εκ νέου και αυτής που εισπράττει σήμερα ο συνταξιούχος.
•Επιβολή ενός αυστηρότερου πλαφόν για πολύ υψηλά ποσά συντάξεων. Με τον τρόπο αυτό, θα επιβληθούν κάποιες, συμβολικές μειώσεις στις συντάξεις, κύριες και επικουρικές, όσων λαμβάνουν ποσά άνω των 2.500 ευρώ. Σημειώνεται πως κάποιες λίγες χιλιάδες συνταξιούχων εξακολουθούν πλέον να λαμβάνουν συντάξεις άνω των 2.500 ευρώ το μήνα. Σύμφωνα με πληροφορίες το σχέδιο νόμου προβλέπει νέο πλαφόν για την κύρια σύνταξη στα 2.300 ευρώ, ενώ ανώτατο όριο 3.000 ευρώ προβλέπεται για το άθροισμα των συντάξεων που εισπράττει ο δικαιούχος από πολλαπλές πηγές (κύρια, επικουρική, μέρισμα κ.λπ.).
•Αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών κατά μιάμιση ποσοστιαία μονάδα. Μία μονάδα για τους εργοδότες και 0,5 για τους εργαζόμενους, ώστε να μην χρειαστεί μείωση συντάξεων. Σε περίπτωση που στο πλαίσιο της διαπραγμάτευσης η κυβέρνηση αναγκαστεί να αποσύρει κατά ένα μέρος την πρότασή της, δεν αποκλείεται να μειωθεί κατά το ήμισυ η αύξηση για τους εργοδότες και σε αυτή την περίπτωση θα απαιτηθούν μειώσεις στις επικουρικές. Στο υπουργείο Εργασίας έχουν επεξεργαστεί διάφορε σενάρια μειώσεων, με πιθανότερο αυτό που προβλέπει «μαχαίρι» στα ποσά άνω των 170 ευρώ.
•Μείωση στους δικαιούχους του ΕΚΑΣ, με απώτερο στόχο, το 2019 το ΕΚΑΣ να έχει καταργηθεί. Η κυβέρνηση επιδιώκει να συμπληρώσει το εισόδημα των σημερινών δικαιούχων του επιδόματος με κάποιας μορφής ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα.
•Σαρωτικές είναι οι αλλαγές στο θέμα των εισφορών στους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολούμενους και τους αγρότες. Οι αλλαγές για την πλειοψηφία των ασφαλισμένων σε ΟΑΕΕ και ΕΤΑΑ αναμένεται να εφαρμοστούν εντός του 2017 καθώς δεν είναι ακόμη έτοιμο το σχέδιο για πληρωμές εισφορών με βάση το συνολικό, πραγματικό φορολογητέο εισόδημα. Στην πλήρη εφαρμογή του το σχέδιο, προβλέπει μια ενιαία ασφαλιστική κατηγορία εισόδου, προκειμένου να πληρώνουν όσοι έχουν χαμηλά εισοδήματα.
Στον ιδιωτικό τομέα, το μοντέλο που θα ακολουθηθεί είναι «μοντέλο» ΙΚΑ και σύμφωνα με πληροφορίες, θα προβλέπεται μεταβατική περίοδος μετάβασης στο ενιαίο μοντέλο, έως το τέλος του 2018, για όλους του μισθωτούς και για όσους υπάρχουν παρεκκλίσεις. Η περίοδος αυτή αφορά κυρίως ασφαλισμένους σε δημόσιο, ΔΕΚΟ και Τράπεζες. Μεγάλες είναι οι αλλαγές που έρχονται στο θέμα των εισφορών για τους αγρότες καθώς από φέτος και έως το 2018 οι εισφορές από 7% θα αυξηθούν στο 20%.
•Συγχωνεύσεις Ταμείων. Το σχέδιο νόμου προβλέπει τη δημιουργία ενός Εθνικού Φορέα Ασφάλισης για όλους, με συγχώνευση όλων των Ταμείων κύριας σύνταξης και Πρόνοιας (εφάπαξ) και στόχο εντός των επόμενων ετών, να εφαρμόζονται ενιαίοι κανόνες υπολογισμού των εισφορών και της παροχής σύνταξης. Βάσει του σχεδιασμού, το 2016 θα είναι έτος μεταβατικό, καθώς οι εντασσόμενοι φορείς θα λειτουργούν ως ξεχωριστές διευθύνσεις, ενώ ΟΓΑ και ΝΑΤ παραμένουν αυτοτελή νομικά πρόσωπα χωρίς ασφαλιστικές υπηρεσίες, μόνο για τις προνοιακές παροχές.
•Στο νέο σύστημα, σημαντικό βάρος θα πέσει στη δημιουργία ενός φορέα για την καλύτερη αξιοποίηση της περιουσίας των ταμείων, με την ίδρυση ειδικών εταιρειών διαχείρισης κινητής και ακίνητης περιουσίας, την καταπολέμηση της εισφοροδιαφυγής και στην αξιοποίηση νέων πόρων. Στόχος είναι να υπάρχει αξιοποίηση τμήματος των εσόδων από τις αποκρατικοποιήσεις (Ταμείο Αξιοποίησης Δημόσιας Περιουσίας), ενώ δεν αποκλείεται να κατατεθεί στη διαπραγμάτευση και η πρόταση για επιβολή ειδικού φόρου επί των τραπεζικών συναλλαγών.
