"Βόμβα" στα θεμέλια της ίδιας της κοινωνίας χαρακτηρίζεται από τους κοινωνιολόγους και τους ψυχολόγους το φαινόμενο της αναγκαστικής επιστροφής των νέων στα σπίτια τους λόγω ανέχειας και ανεργίας, ή του εγκλωβισμού τους στο πατρικό τους σπίτι, αδυνατώντας να σταθούν στα δικά τους πόδια και να βγουν έξω στην κοινωνία, διεκδικώντας την πραγμάτωση των ονείρων τους.
Η κοινωνική έκρηξη που αναμένεται θα γίνει όταν οι ηλικιωμένοι γονείς θα φύγουν από τη ζωή, ή όταν δε θα μπορούν πια να συντηρούν τα παιδιά τους και τα εγγόνια τους πολλές φορές, που από ανάγκη μένουν κάτω από την ίδια στέγη, για να καλύψουν τις βιοποριστικές ανάγκες τους!
Σε επίπεδο Κρήτης, όπως και σε επίπεδο Ελλάδας, εκτιμάται ότι ένα τουλάχιστον 60% των νέων εξακολουθεί να βρίσκεται στη θαλπωρή του πατρικού σπιτιού, ενώ οι ηλικίες τους κυμαίνονται από 18 έως 34 ετών. Και ένα ποσοστό που υπερβαίνει το 50% και βρίσκεται στην ίδια κατηγορία νέων αφορά στις ηλικίες των 25 έως 34 ετών.
Τα στοιχεία αυτά προέρχονται από πρόσφατη έρευνα, που σε πανελλαδικό επίπεδο αναφέρει ποσοστό στην πρώτη κατηγορία 63,5%, που αν δεχτούμε ότι στην Κρήτη η κρίση εξακολουθεί να πλήττει λιγότερο τους νέους, λόγω τουρισμού και αγροτικής απασχόλησης, θα μπορούσαμε να το περιορίζαμε σε ένα ποσοστό που όμως δεν πέφτει περίπου κάτω από το 60%, για τη χρονιά που διανύουμε.
Κι αυτό διότι, όπως λέει στη "Νέα Κρήτη" ο κοινωνιολόγος και βουλευτής Ηρακλείου του ΚΚΕ Μανόλης Συντυχάκης (που βέβαια μας μίλησε με την πρώτη του ιδιότητα), στην Κρήτη πλέον τα πλεονεκτήματα του Τουρισμού και της Αγροτικής Οικονομίας έχουν ατονήσει δραματικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια της κρίσης, αφού και εκείνοι που εργάζονται ουσιαστικά είναι σχεδόν άνεργοι λόγω των εργασιακών προβλημάτων.
«Στοιχεία συγκεκριμένα δεν μπορώ να έχω, γιατί όλο αυτό που γίνεται είναι σε εξέλιξη, με την αρνητική έννοια. Διότι όλα αυτά τα μέτρα σταδιακά, τουλάχιστον για τα τελευταία έξι χρόνια, αλλά και πολύ πιο μπροστά, μας φέρνουν και στην Κρήτη σε μια νέα κατάσταση εξαιρετικά δραματική», λέει ο κοινωνιολόγος Μανόλης Συντυχάκης και εξηγεί: «Τα νέα ζευγάρια καθυστερούν να παντρευτούν και να δημιουργήσουν οικογένεια. Η κατάσταση αυτή σχετίζεται ακόμα με το γεγονός ότι έχει επιμηκυνθεί πάρα πολύ ο χρόνος σπουδών λόγω της υποβάθμισης του πτυχίου, αλλά και της αξίας στην αγορά εργασίας, διότι πλέον ο νέος πρέπει να κάνει το μεταπτυχιακό, πρέπει να κάνει το διδακτορικό κ.λπ. για να έχει μια πέραση στην αγορά εργασίας, που δε συνιστά απαραίτητα και την επαγγελματική αποκατάστασή του»...
Εκρηκτικό μείγμα
Την ίδια ώρα - όπως τονίζει - όλα αυτά μαζί, σε συνδυασμό με τη μακροχρόνια ανεργία, συνιστούν ένα εκρηκτικό μείγμα για την κοινωνία στην Κρήτη, αλλά και πανελλαδικά. «Όλα αυτά μαζί επιβαρύνουν την οικογένεια των νέων, που στις περισσότερες περιπτώσεις είναι συνταξιούχοι, και φυσικά η κατάσταση θα επιδεινωθεί ακόμα περισσότερο με τα νέα μέτρα και στο ασφαλιστικό και στα εργασιακά, που σημαίνει συνολική μείωση των μισθών και των συντάξεων προς τα κάτω συνολικά. Άρα και οι γονείς δε θα είναι σε θέση να καλύψουν ένα πολύ μεγάλο μέρος των αναγκών των παιδιών τους και των νέων ζευγαριών που έχουν βρει θαλπωρή κοντά τους. Είναι ένα σημαντικό κοινωνικό πρόβλημα, που η ρίζα του βρίσκεται στον καπιταλιστικό τρόπο ανάπτυξης», καταλήγει ο Μανόλης Συντυχάκης.
Επιπτώσεις-σοκ
Πολύ μεγάλη σημασία έχουν οι επιπτώσεις που υπάρχουν σε βάρος της προσωπικότητας, της ψυχολογίας και κατά συνέπεια της συμπεριφοράς και του τρόπου ζωής όλων αυτών των νέων. Η ψυχολόγος-κοινωνιολόγος και υπεύθυνη του Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων Ν. Ηρακλείου Μαρία Παναγιωτάκη απάντησε χθες στα ερωτήματα της εφημερίδας μας, δίνοντας στοιχεία που σοκάρουν.
«Μιλάμε για νέους που έχουν ενηλικιωθεί. Το πρώτο που μπορούμε να πούμε είναι ότι παύει πλέον να ισχύει, σαν μια ομαλή συνέχεια της εξέλιξης των παιδιών αυτών, η πορεία τους. Δηλαδή, ολοκληρώνοντας τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, είτε δεν μπορούν να περάσουν σε ένα πανεπιστημιακό ίδρυμα, είτε επιδιώκουν να περάσουν στην πόλη τους, συνεχίζουν να ζουν με τους γονείς τους, γιατί δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στο οικονομικό βάρος μιας δικής τους κατοικίας. Αυτό τι σημαίνει;
Η ενηλικίωση είναι πάρα πολύ σημαντική για κάθε άνθρωπο, γιατί στη διάρκεια της εφηβείας έχει συγκροτήσει την ταυτότητά του, έχει κάνει προσπάθειες τουλάχιστον να το πετύχει από ψυχωκοινωνικής πλευράς και να σταθεί στα πόδια του και να πειραματιστεί με τη ζωή. Αλλά όλο αυτό αναστέλλεται. Δηλαδή μιλάμε για μια φάση ενηλικίωσης η οποία έχει ανασταλεί. Επομένως, το πρώτο που προκαλεί, ειδικά στη δική μας κοινωνία, όπου η οικογένεια είναι αρκετά παιδοκεντρική, είναι η παρέμβαση των γονέων στη ζωή των παιδιών. Και με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται και η εξάρτηση των παιδιών από τους γονείς».
«Παγιδευμένοι»
Στο σημείο αυτό, η γνωστή επιστήμονας Μαρία Παναγιωτάκη διερωτάται και δίνει απαντήσεις... «Τι θα γίνει όταν οι γονείς πάψουν να είναι στη ζωή ή τι θα γίνει όταν τα παιδιά αντιμετωπίσουν τη ζωή, μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα; Σίγουρα τα παιδιά αυτά βιώνουν συνεχείς ματαιώσεις στην επίτευξη των στόχων τους. Και μπορεί να νιώθουν παγιδευμένα. Ή ότι βρίσκονται σε μια κατάσταση που τα εξυπηρετεί. Όμως τα παιδιά αυτά θα έπρεπε να έχουν φύγει και να ανεξαρτητοποιηθούν, και αυτό είναι και το μεγάλο στοίχημα της εφηβείας. Με αποτέλεσμα να μην καταφέρουν ποτέ να γίνουν ολοκληρωμένοι ενήλικες. Γι' αυτό βλέπουμε και συχνά σε ενήλικες 25άρηδες, 30άρηδες, μπορεί και παραπάνω, που ζουν με τους γονείς τους και που είναι και άνεργοι, πολύ συχνά δημιουργούνται και εξαρτήσεις, από υπολογιστές για παράδειγμα».
Κατάθλιψη
Η ίδια, κάνοντας εικασίες για τα επόμενα χρόνια, λέει: «Αν δεν ξεπεραστεί αυτή η κατάσταση, η όποια εξέλιξη δε θα είναι καθόλου καλή για την κοινωνία. Είναι σίγουρο ότι, όταν πλήττεται ο κοινωνικός δεσμός, πλήττονται και οι οικογενειακοί δεσμοί, και ανάποδα. Επομένως, αν δούμε σε βάθος χρόνου τους σημερινούς 25άρηδες και 30άρηδες, οι οποίοι ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία, πολύ πιθανόν να αντιμετωπίζουν τη μεγάλη ασθένεια του καιρού μας, η οποία είναι η κατάθλιψη, που στην εποχή μας έχει φτάσει στα ύψη».
Όλα αυτά τα προβλήματα είναι ακόμα μεγαλύτερα - σύμφωνα με τη Μαρία Παναγιωτάκη - για τα παιδιά που είχαν δουλειά και επέστρεψαν στο πατρικό τους γιατί την έχασαν.
«Τότε μιλάμε για παιδιά που έχουν υποστεί συνεχείς ματαιώσεις ονείρων. Η κοινωνική πραγματικότητα τούς έχει πετάξει έξω και έτσι έχουν και μεγαλύτερη επικινδυνότητα στο να καταλήξουν να έχουν καταθλιπτικά συμπτώματα».
Χριστόφορος Παπαδάκης
