Οικογένεια: πρόκειται για μια ομάδα προσώπων συνδεόμενων άμεσα με σχέσεις συγγένειας και συναισθημάτων, τα ενήλικα μέλη της οποίας αναλαμβάνουν την ευθύνη της ανατροφής των παιδιών. Αποτελεί το βασικό κύτταρο της κοινωνίας και τμήμα της ύπαρξης του καθενός μας.
Μέσα στους κόλπους της θεμελιώνονται οι βασικές αξίες της ζωής για αγάπη, ασφάλεια και προσωπική ελευθερία. Οι γονείς είναι λοιπόν οι κύριοι υπεύθυνοι για την κάλυψη των βιολογικών αναγκών, αλλά κυρίως για την ηθική, συναισθηματική και πνευματική διαπαιδαγώγηση των παιδιών τους.
Της Εμμανουέλας Καριωτάκη*
Τι γίνεται όμως όταν η οικογένεια δεν υπάρχει ή δε λειτουργεί με το σωστό τρόπο; Όταν οι γονείς από πρόσωπα φροντίδας μετατρέπονται σε θύτες κακοποίησης; (Με τον όρο "κακοποίηση" αναφερόμαστε στις τέσσερις κύριες κατηγορίες παιδικής κακοποίησης: παραμέληση, σωματική, ψυχολογική/ συναισθηματική και σεξουαλική κακοποίηση).
Τα στοιχεία που προέκυψαν από πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού σοκάρουν.
Οκτώ στα δέκα παιδιά έχουν υποστεί σωματική βία και εφτά στα δέκα είναι θύματα ψυχολογικής βίας εντός της οικογένειας. Ένα στα είκοσι έχει εμπειρία σεξουαλικής κακοποίησης και ποσοστό 37,2 % βιώνει αίσθημα παραμέλησης. Μεγαλύτερη συχνότητα παρουσιάζουν τα περιστατικά με θύματα αγόρια αλλά και τα νήπια κάτω των 6 χρόνων.
Οι γονείς που κακοποιούν τα παιδιά τους δεν προέρχονται από συγκεκριμένη κοινωνική τάξη και πολλές φορές ανήκουν σε αυτό που λέμε «άνθρωποι υπεράνω υποψίας», ενώ και το προφίλ που φροντίζουν να "χτίσουν" είναι εκείνο του φιλήσυχου οικογενειάρχη.
Στην πλειοψηφία τους πρόκειται για άτομα που αντιμετωπίζουν ψυχολογικές/ψυχιατρικές διαταραχές, χαρακτηρίζονται από συναισθηματική ανωριμότητα και έχουν υποστεί και τα ίδια βία στην παιδική τους ηλικία. Βασικό δε στοιχείο στην άσκηση βίας εντός της οικογένειας είναι και η κάποιας μορφής ανοχή ή και αποδοχή εκ μέρους της κοινωνίας των φαινομένων αυτών.
Τέλος την όλη κατάσταση φαίνεται να επιδεινώνει και η παγκόσμια οικονομική και κοινωνική κρίση, καθώς και η κρίση αξιών.
Οι συνέπειες της κακοποίησης στην παιδική ηλικία είναι κοινές σε όλες της μορφές της και σίγουρα καταστροφικές για το άτομο. Κατάθλιψη, χρόνιο άγχος, ψυχοσωματικές διαταραχές, αυτοκτονία, εγκληματικότητα, χρήση ναρκωτικών, προβληματικές σχέσεις στην ενήλικη ζωή, εγκατάλειψη σχολείου και εργασίας, αίσθημα κενού, χαμηλή αυτοεκτίμηση, ενοχές, ντροπή, σεξουαλικά προβλήματα.
Προβλήματα που μόνο με εντατική ψυχοθεραπεία θα μπορέσουν να αντιμετωπιστούν.
Η παιδική κακοποίηση δεν είναι ένα έγκλημα που αφορά μόνο ένα παιδί. Είναι ένα έγκλημα κατά της κοινωνίας εν γένει και μας αφορά όλους. Ας μη μένουμε θεατές! Ας θυμόμαστε όλοι ότι η αγάπη δεν πονάει, δεν τιμωρεί, δεν απειλεί και δεν καταστρέφει! Η αγάπη ελευθερώνει, δυναμώνει και ομορφαίνει! Ανοίξτε τις καρδιές σας! Τα παιδιά είναι θαύματα! Είμαστε όλοι θαύματα!
* Η κ. Καριωτάκη είναι κοινωνιολόγος, μετεκπαιδευθείσα στη διαχείριση σχέσεων
